Γεώργιος Κωνσταντινίδης: Κάποτε ήσουν καλό παιδί. Του Ζαν Ανούιγ
«Κάποτε ήσουν καλό παιδί του Ζαν Ανούιγ: Από το διακείμενο στην αισθητική του μετα – μοντέρνου» είναι ο τίτλος της μονογραφίας του Νεκτάριου – Γεώργιου Κωνσταντινίδη που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Σοκόλη.
Πρόκειται για μία θεωρητική μελέτη η οποία διαπραγματεύεται ένα από τα «Απόκρυφα» (pièces secrètes) θεατρικά έργα του Γάλλου συγγραφέα που γράφτηκε το 1972.
Με αφορμή αυτό το έργο, ο μελετητής γράφει ένα δοκίμιο στο οποίο αναλύονται οι έννοιες του διακειμένου και η αισθητική του μεταμοντέρνου μέσα από τη μέθοδο της σημειολογίας του θεάτρου. Στη θεωρητική του προσέγγιση εφαρμόζει την γκρεμασική θεωρία, το σημαίνον τετράγωνο, τη θεωρία της αλληλουχίας των Σκηνών, όπως την προτείνει η Μαρία Θωμαδάκη στο βιβλίο της «Θεατρικός αντικατοπτρισμός. Εισαγωγή στην παραστασιολογία» και την Αρχή της Συνεργασιμότητας (Cooperative principle) του Grice.
Το βιβλίο αποτελείται από δύο Κεφάλαια και στο Παράρτημα δημοσιεύεται ολόκληρη η μετάφραση του έργου «Κάποτε ήσουν καλό παιδί» (Tu étais si gentil quand tu étais petit!) του Ανούιγ, την οποία υπογράφει ο ίδιος ο μελετητής. Αξίζει να σημειωθεί ότι το έργο του Ανούιγ μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά. Έτσι ο αναγνώστης κρατάει στα χέρια του το έργο του Γάλλου συγγραφέα μαζί με την θεωρητική του ανάλυση.
Το δραματικό υπόβαθρο του έργου Κάποτε ήσουν καλό παιδί εδράζεται στον μύθο του Ορέστη και ειδικότερα στις Χοηφόρους, την τραγωδία που αποτελεί το δεύτερο μέρος της τριλογίας Ορέστεια του Αισχύλου. Ακρογωνιαίος λίθος της τριλογίας, ο Ορέστης ορίζεται – και μένει έτσι στην Ιστορία – από την ύψιστη ύβρη της μητροκτονίας. Στην εκδοχή του Ανούιγ, ο Ορέστης ακολουθείται από το αμαρτωλό του παρελθόν παρουσιάζοντας την εικόνα ενός δραματικού προσώπου που οδεύει σε αναζήτηση «χαλαρού» και ευέλικτου περιβάλλοντος, για να μπορέσει ίσως κάποτε να αποκτήσει μια νέα ταυτότητα.
Ο Ζαν Ανούιγ [Jean Anouilh], (1910 – 1987) ανήκει στους συγγραφείς εκείνους που αφοσιώνονται στην παρατήρηση της ιστορικής «αρένας» της κοινωνίας για να την μετουσιώσουν σε καλλιτεχνικό γεγονός. Προερχόμενος από μια μέση αστική τάξη, εκφράζεται χωρίς εξάρσεις, με το μέτρο που επιβάλλει, κατ’ αρχάς, η επιβίωση και, δευτερευόντως, η ανάγκη δημιουργίας Τέχνης.
Όλο το θεατρικό του έργο εμφανίζεται εξαιρετικά πολύμορφο και ποικίλο από την άποψη της αισθητικής, την οποία υποστηρίζει η εκάστοτε τροπή της θεματικής σε συνδυασμό με την ποιότητα του λόγου και της δράσης. Τα έργα του «αυτοαξιολογούνται» σε έργα που προβάλλουν το μαύρο, έργα που προκρίνουν τη διάθεση του ροζ, έργα υψιπετούς έμπνευσης, έργα που επιστρέφουν στο σκουρόχρωμο, έργα που τρίζουν όπως ένας σκουριασμένος μηχανισμός.
Βιογραφικό σημείωμα μελετητή
Ο Νεκτάριος – Γεώργιος Κωνσταντινίδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1981. Αριστούχος διδάκτωρ του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (υπότροφος ΙΚΥ), κριτικός θεάτρου, μεταφραστής και καθηγητής γαλλικών, εκπονεί, από το 2016, μεταδιδακτορική έρευνα στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ, με θέμα «Το γαλλόφωνο θέατρο στην ελληνική σκηνή του 21ου αιώνα».
Κείμενά του δημοσιεύονται σε επιστημονικά περιοδικά, εφημερίδες, και διαδικτυακές σελίδες που σχετίζονται με το θέατρο στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Μεταφράσεις γαλλόφωνων θεατρικών έργων έχουν εκδοθεί και παρουσιαστεί από ελληνικούς θιάσους. Είναι μέλος του Κέντρου Σημειολογίας του Θεάτρου και της Επιστημονικής Επιτροπής του περιοδικού «Θεατρογραφίες».
