Χρυσόστομος Τσαπραΐλης: Παγανιστικές δοξασίες της θεσσαλικής επαρχίας

Στις πεδιάδες και στα βουνά της θεσσαλικής επαρχίας δεν έσβησε ποτέ η πίστη στους παλιούς παγανιστικούς μύθους. Σε κελάρια, κοίτες ποταμών και βάραθρα, οι προηγούμενες λατρείες συνεχίστηκαν, μυστικά και αθόρυβα σαν υπόγεια νερά. Στα όνειρα των ανυποψίαστων αλυχτούν τα σκυλιά της Εκάτης, η Κυρά της Καταχνιάς ζητά έναν διαβάτη κάθε Οκτώβρη, και ο χαζο-Λευτέρης ακούγεται πότε πότε στα ερτζιανά. Αυτή η συλλογή από καινοφανείς δοξασίες και παραδόσεις αποκαλύπτει κάτω από το δέρμα της σύγχρονης ζωής τη μυθική φύση της ελληνικής υπαίθρου. Από το Πήλιο μέχρι τα Άγραφα κι από το Δομοκό μέχρι τον Όλυμπο, χαράσσεται ξανά ο χάρτης μιας άλλης, σκοτεινής Θεσσαλίας.
Ο Χρυσόστομος Τσαπραΐλης επιχειρεί στις «Παγανιστικές δοξασίες» ένα τολμηρό παιχνίδι, συνδυάζοντας υλικό της λαογραφικής παράδοσης με τη λογοτεχνία τρόμου. Με μια ιδιάζουσα εφευρετικότητα στη γλώσσα και τις εικόνες κατασκευάζει ένα σώμα επινοημένων παραδόσεων που μοιάζουν αυθεντικές, αλλά είναι μπολιασμένες με ένα απόλυτα σύγχρονο αίσθημα.

Ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο: «Στο χωριό Ζουλευκάρι, κάθε χρόνο, το φθινόπωρο ξεκινά εννιά μέρες πριν μπει ο Σεπτέμβρης. Συγκεκριμένα, στις 22 του Αυγούστου κατεβαίνει από το βουνό ένα παρδαλό σύννεφο, συμπαγές σαν αυγό, και κάθεται στην πλατεία πλάι στη βρύση. Τα παιδιά του χωριού συναγωνίζονται ποιο θα το σπάσει πρώτο. Βάζουν τα καλά τους και πάντα τα βρομίζουν, καθώς σπρώχνονται και σκουντιούνται. Νομίζουν πως το σύννεφο κρύβει λίγες μέρες καλοκαιριού παραπάνω, και πως αν τις απελευθερώσουν θα πάρει παράταση το θέρος. Αφού το σπάσουν, κάθονται και περιμένουν με μάτια τεράστια, γυάλινα».