Wilhelm Müller: Τo χειμωνιάτικο ταξίδι - Die Winterreise

Δυο οικεία όσο και αινιγματικά πρόσωπα στρέφουν και μας κοιτούν. Έρχονται λοξεύοντας προς τη μεριά μας από ένα μακρινό τοπίο που ακούει στο όνομα ρομαντισμός – αλλιώς, από την παρεξηγημένη αφετηρία της εποχής μας. Ο ένας είναι ο ντροπαλός εσωστρεφής γιος ενός Αυστριακού δημοδιδασκάλου, ο συνθέτης Φραντς Σούμπερτ, που κάποτε αναρωτήθηκε τι μένει να γραφτεί μετά τον Μπετόβεν και άφησε πίσω του ένα τεράστιο οργανικό και φωνητικό έργο απαράμιλλης μουσικής ευγλωττίας. Ο άλλος είναι ο Βίλχελμ Μίλερ, ο γιος του ράφτη από το Ντέσαου, φιλόλογος, στρατιώτης, ποιητής, φιλέλληνας, μεταφραστής ελληνικών δημοτικών τραγουδιών, κατά τύχη στιχουργός. Δεν συναντήθηκαν ποτέ. Ο ένας πέθανε σε ηλικία τριάντα ενός ετών, το 1828, ο άλλος στα τριάντα τρία του, το 1827. Το «Χειμωνιάτικο Ταξίδι» όμως θα άλλαζε για πάντα την έννοια του τραγουδιού στον πολιτισμό μας, κατακυρώνοντας ένα καινούργιο είδος τέχνης: τον κύκλο τραγουδιών ως σύνθετο λυρικό έργο.

Πόσο από το πλούσιο μετάλλευμα του Μίλερ μπορεί, άραγε, να κοσκινίσει η γλώσσα μας και να το χύσει στα μέτρα του πρωτοτύπου; Πώς τα γερμανικά τραγούδια του «Χειμωνιάτικου Ταξιδιού» θα μεταναστεύσουν πειστικά εδώ, στη χειμαζόμενη πρωτεύουσα των προσφύγων, από την εναρκτήρια «Καληνύχτα» ως τον ακροτελεύτιο «Leiermann» που στοίχειωσε στη φαντασία μας και διαπορεύεται, παρέα με τον «Tambourine Man» του Μπομπ Ντύλαν, την έρημο των ημερών μας, με το ίδιο ανοιξιάτικο όνειρο στην καρδιά του χειμώνα;