Γιώργος Αριστηνός: Τρία δοκίμια για τον Θανάση Βαλτινό

Νέο μυθιστόρημα, αντιμυθιστόρημα, κείμενο, μυθιστόρημα-ντοκουμέντο, όπως και να ορίσει κανείς το ειδολογικό αποτύπωμα αυτής της γραφής, εκείνο που έχει σημασία είναι το μέγεθος της ρήξης που προκάλεσε στη λογοτεχνική μας παράδοση. Στο μέτρο, μάλιστα, που ο συγγραφέας βίωσε και πραγματεύτηκε εκ νέου ανάλογα τη λογοτεχνική εμπειρία της Ιστορίας, μακριά από τα ιδεολογικά ιζήματα που θόλωναν ή επιχωμάτωναν το περιεχόμενό της, η σημασία του έργου του (λέξη που ο φιλάνθρωπος κυνισμός του θα την απέρριπτε αναφανδόν) μοιάζει αδιαμφισβήτητη.

Ο συγγραφέας Βαλτινός ανήκει από χρόνια στην εμπροσθοφυλακή μιας πεζογραφίας που γνωρίζει καλά τους τρόπους να εξοικονομεί τα εκφραστικά της μέσα και την τεχνική να αποστραγγίζει το σώμα της από τα περιττά λίπη. Επίσης, γνωρίζει ότι το πολυσέλιδο μυθιστόρημα κάνει, συχνά, πολλές παραχωρήσεις στην αναγνωστική ανάγκη ή, μάλλον, στη βουλιμία της, για την εξωτική λεπτομέρεια, το ανώφελο αραβούργημα της φράσης, την περιφερειακή θεματική ανάπτυξη. Απαθής και ουδέτερη, σχεδόν παραλυτική (Φλωμπέρ) η αφήγηση του Βαλτινού στο μεγαλύτερο τμήμα του έργου του, ούτε εδώ θα χάσει κάτι από το στοιχείο της εξιστόρησης. Η Ιστορία είναι το βάθρο όπου κτίζεται το ανθρώπινο δράμα, και συνάμα το φόντο όπου εκτυλίσσεται ο μύθος της.