Franz Kafka: Όνειρα

Τα «Όνειρα» που απαρτίζουν την παρούσα συλλογή προέρχονται από τα ημερολόγια και τις επιστολές του Φραντς Κάφκα, πρόκειται δηλαδή για καταγραφές ονείρων εν είδει υπενθύμισης ή και εξορκισμού: «Μη στραφείτε εναντίον μου. Μόνο στα όνειρα είμαι τόσο αλλόκοτος».

Ο Κάφκα, όπως μαρτυρούν τα ημερολόγιά του, βασανίζεται από αϋπνίες και ιδιαίτερα ανήσυχο ύπνο, παρακολουθεί δε και καταγράφει με κάθε λεπτομέρεια τις νυχτερινές αυτές εμπειρίες, συχνά ως ολονύχτια πάλη που τον αφήνει εξουθενωμένο. Στο πλαίσιο αυτής της δυσκολίας με τον ύπνο γίνεται κατανοητή η βαθύτατα αμφίθυμη σχέση που αναπτύσσει με το ονειρεύεσθαι, καθώς συχνά συνεπάγεται τη στέρηση του αναζωογονητικού ύπνου: «Άλλωστε δεν πρόκειται να κοιμηθώ, παρά μόνο να ονειρευτώ». Τα όνειρα παρουσιάζονται ως βάσανος αλλά και έμπνευση και πλήρωση, πηγή ευτυχίας αλλά και φόβου – «αν και πολύ πιο σπάνια το πρώτο από το δεύτερο».

Ταυτόχρονα, πρόκειται για περίτεχνες, εκ των υστέρων εξιστορήσεις, στις οποίες συχνά το όνειρο καθαυτό γίνεται αντικείμενο αναστοχασμού: «Όταν ξυπνώ, βρίσκω όλα τα όνειρα συγκεντρωμένα γύρω μου, αλλά αποφεύγω να τα ξανασκεφτώ».

Είναι προφανές ότι με τη συλλογή αυτή δεν παρουσιάζονται τα «όνειρα του Κάφκα» καθαυτά, αλλά προσεχτικές αφηγηματολογικές κατασκευές, στις οποίες ο αναγνώστης θα αναγνωρίσει τη δημιουργική φαντασία που καθιέρωσε τον Κάφκα ως έναν από τους πλέον σημαντικούς συγγραφείς του 20ού αιώνα.