Jacques Derrida : ΘΑΝΑΤΟΝ ΔΙΔΟΝΑΙ

Ο κεντρικός πυλώνας του βιβλίου είναι ο θάνατος και δη η ρήση «θάνατον διδόναι». Σε αυτήν τη θεματική ο Ντεριντά συνδιαλέγεται αφενός με τον Πλάτωνα, τον Καντ, τον Κίρκεγκορ, τον Xάιντεγγερ, τον Πάτοτσκα και τον Λεβινάς, αφετέρου με τον Μποντλέρ και τον Κάφκα. Ο περί θανάτου κεντρικός πυλώνας του βιβλίου περιστοιχίζεται, κυρίως, από άλλους τρεις: την ευθύνη, τη θυσία και το μυστικό. Το νήμα που περιστρέφεται γύρω από αυτούς καταρχάς εκτυλίσσεται διακλαδιζόμενο, διασυνδέοντας τους χώρους της οντολογίας, της θρησκείας και της ηθικής.

Ένα θεμελιώδες ερώτημα είναι αν η έννοια της ευθύνης απέναντι στον άλλο και γενικότερα η ηθική μπορούν να υπάρξουν με ή χωρίς την προσφυγή στη θρησκεία και δη στην υπερβατικότητα ενός υπέρτατου όντος, του Θεού. Για τον Κίρκεργκορ, τον Λεβινάς και τον Πάτοτσκα η ευθύνη στηρίζεται στην έννοια του θρησκευτικού και υπάρχει πρωτίστως για τον Παντελώς Άλλο, τον Θεό, ενώ για τον Ντεριντά αυτή είναι επίγεια, καθ’ ότι αφορά τον άνθρωπο ως τον παντελώς άλλο. Για τον Χάιντεγγερ η ευθύνη περιορίζεται στην οντολογική, μη ηθική διάσταση του ελεύθερου Dasein, το οποίο ευθύνεται για την αντιμετώπιση του προσίδιου θανάτου του. Επίσης το «δίνω τον θάνατο στον εαυτό μου για τον άλλο» δεν μπορεί να αντικαταστήσει πλήρως τον θάνατο του άλλου.