Πρόσφατα, ο Δημήτρης Κυριαζής παρουσίασε το δημιουργό του πρότζεκτ "Make Thessaloniki Great Again" στην έντυπη LIFO.
Ήρθε τώρα η ώρα να δούμε και τις φωτογραφίες απ' το όραμα του 20χρονου Χρήστου Λαζάρου, φοιτητή της σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Α.Π.Θ.
Glow Park
Με τον όρο Glow Park δίνεται ένας τίτλος στην πρώτη αρχιτεκτονική πρόταση που παρουσιάζεται εδώ. Αφορά το πάρκο του Ξαρχάκου απέναντι από τον Λευκό Πύργο και την Εταιρία Μακεδονικών Σπουδών επί της Λεωφόρου Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο χώρος αυτός παρά την εξαιρετική του τοποθεσία, ακριβώς μπροστά στο παραλιακό μέτωπο και δίπλα στην πιο αναγνωρίσιμη τοποθεσία της πόλης (Λευκός Πύργος), εδώ και αρκετά χρόνια έχει υποβαθμιστεί και είναι συνυφασμένος στο νου των ανθρώπων ως τόπος συνάντησης ναρκομανών και άλλων περιθωριακών στοιχείων. Σαν ντόπιος πολλές φορές έχω ακούσει αρνητικά σχόλια για το πάρκο αυτό. Οι περισσότεροι κάτοικοι θα συνιστούσαν να μην εισέλθεις στο πάρκο κατά τις βραδινές ώρες.
Αυτό που προτείνεται αφορά μια μικρού κόστους παρέμβαση που θα αναβαθμίσει άμεσα και αποτελεσματικά το χώρο. Προτείνεται η χρήση των υλικών Glow Paint. Η ιδιαιτερότητα των υλικών αυτών είναι ότι φωτίζονται-φωσφορίζουν σε σκοτεινό περιβάλλον. Πρόκειται για μια ιδέα-τεχνική που είναι τελείως καινούργια και σχεδόν άγνωστη για τέτοιου είδους παρεμβάσεις και χώρους που θα δώσει αέρα καινοτομίας στην πόλη. Υπάρχουν πολλά υλικά που ανήκουν στην κατηγορία αυτή. Τα περισσότερα από αυτά έχουν παρόμοιες ιδιότητες και ποιότητα. Πρόκειται για μπογιές, κολλητικές, ταινίες, αυτοκόλλητα ακόμα και πλακάκια ή διαφόρων ειδών επιφάνειες. Η σκέψη είναι να χρησιμοποιηθούν αυτά τα υλικά για να διακοσμηθούν τα δρομάκια, τα παγκάκια, οι βράχοι, τα κτήρια ακόμα ίσως και τα δέντρα του πάρκου. Κατ' αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουμε να δώσουμε στους επισκέπτες την αίσθηση ότι βρίσκονται σε ένα παραμυθένιο-μαγικό κόσμο ή ακόμα ότι περιτριγυρίζονται από άστρα και νεφελώδεις σχηματισμούς στο εξώτερο διάστημα. Οι δυνατότητες που προσφέρουν αυτά τα υλικά είναι ποίκιλες και εντυπωσιακές. Απαραίτητο όμως στοιχείο είναι τα υλικά αυτά να παίρνουν από κάπου φως. Αυτό θα μπορούσε να προμηθεύσει το ηλιακό φως κατά τη διάρκεια της ημέρας όμως για ακόμα καλύτερα αποτελέσματα προτείνεται η αντικατάσταση των υπαρχουσών λαμπτήρων του πάρκου με λάμπες blacklight. Οι λάμπες αυτές έχουν αυτήν ακριβώς την αντίδραση πάνω στα υλικά glow paint, δηλαδή τα κάνουν να ακτινοβολούν φως. Το φως που εκπέμπουν οι λάμπες αυτές ανήκει στην κατηγορία mercury vapor, η οποία έχει χαμηλή αρνητική επίδραση στην στη φωτοσύνθεση και την υγεία των περισσότερων φυτών-δέντρων σύμφωνα με έρευνες. Με άλλα λόγια η πρόταση είναι οικολογικά αποδεκτή.
Παράλληλα η πρόταση περιλαμβάνει τη δημιουργία διάφορων όγκων μέσα στο πάρκο με τη χρήση του υλικού Cob. Οι όγκοι αυτοί θα είναι υπόστεγα, αψίδες, καθίσματα, διακοσμητικοί βράχοι κλπ. Το Cob είναι ένα εξ'ολοκλήρου φυσικό υλικό. Βασικό του συστατικό είναι το κοινό χώμα. Το κόστος του είναι εξαιρετικά χαμηλό ενώ ακόμα είναι πολύ εύχρηστο-εύπλαστο δίνοντας τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε μια πληθώρα σχημάτων-μορφών. Εφαρμόζεται σαν κονίαμα πάνω σε κάποιο σκελετό-φορέα ο οποίος και του δίνει την τελική του μορφή. Στο τέλος η επιφάνεια και η υφή του μετατρέπεται σε ένα πέτρινο-βραχώδες μείγμα. Έτσι μπορεί να δημιουργηθεί ένα μοναδικής αισθητικής φυσικό τοπίο μέσα στο πάρκο. Το μοναδικό πρόβλημα του υλικού αυτού είναι ότι έχει χαμηλή αντοχή στο νερό-βροχή, παρόμοια με άλλα κονιάματα όπως το τσιμέντο. Ωστόσο αυτό λύνεται εύκολα με διάφορα επαλειφόμενα στεγανωτικά υλικά που δεν επηρεάζουν την αισθητική της κατασκευής.
Τέλος προτείνεται η αντικατάσταση του σιντριβανιού επί της Λεωφόρου Μεγάλου Αλεξάνδρου με την κατασκευή μιας πλατφόρμας από όπου θα παράγονται ακτίνες Laser δημιουργώντας σχέδια και μορφές προς τον ουρανό. Υπάρχουν Laser κατηγορίας Metal Halide τα οποία είναι φιλικά προς την βιολογία των φυτών.
Stars System
Το Stars System αφορά μία κατά βάση καλλιτεχνική παρέμβαση στον εναέριο χώρο της πόλης. Η ιδέα είναι να τοποθετηθούν σε κομβικά σημεία της πόλης μεγάλοι ιπτάμενοι όγκοι σαν μπαλόνια ή αερόστατα των οποίων η πτητική ικανότητα θα επιτυγχάνεται αφού το εσωτερικό τους γεμίσει με ήλιον ή κάποιο άλλο αέριο τέτοιου είδους.
Είναι μία εφαρμόσιμη πρακτική. Οι όγκοι αυτοί θα κρατούνται σε συγκεκριμένο σημείο με νήματα (σχοινί, σπάγκος, αλυσίδα) τα οποία θα είναι δεμένα σε στερεά σημεία του εδάφους. Θα βρίσκονται σε μικρό σχετικά ύψος( όχι παραπάνω από 100 μέτρα από το έδαφος). Οι χρήσεις που θα μπορούσαν να τους δοθούν ποικίλουν. Από απλά διακοσμητικά και μέσα διαφήμισης/προώθησης έως και μέσα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με την εφαρμογή ανεμογεννητριών ή ηλιακών πάνελ (υπάρχουν αντίστοιχα προϊόντα-πρακτικές ήδη).
Στόχος είναι να δημιουργηθεί στον ουρανό της πόλης μία πρωτοφανείς εικόνα που όμοιά της δεν θα υπάρχει σε καμία άλλη πόλη του κόσμου. Οι ιπτάμενοι όγκοι θα μπορούσαν να μοιάζουν με πλανήτες, άστρα, UFO ή να έχουν οποιαδήποτε άλλη μορφή. Έτσι η εικόνα της πόλης θα μεταμορφωθεί και θα προσφέρει στους κατοίκους και στους επισκέπτες μία νέα εντυπωσιακή εμπειρία που εν τέλει θα προσελκύσει τουρίστες και διεθνές ενδιαφέρον στην πολή. Μπορεί να μην μπορούμε να κατασκευάσουμε ουρανοξύστες ή άλλα εντυπωσιακά κτήρια λόγω οικονομικής στενότητας και σεισμικής δραστηριότητας αλλά μπορούμε να την μετατρέψουμε σε ένα μοναδικής αισθητικής μέρος που θα της δώσει μία δυνατή θέση στον χάρτη.
Ακόμα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν Laser ή προτζέκτορες εξωτερικού χώρου από το έδαφος για την προβολή εικόνων, σχημάτων, κειμένων και φωτογραφείων επάνω στους όγκους μετατρέποντάς τους σε γιγαντοοθόνες.
Sea Rise
Το Sea Rise αφορά την τοποθέτηση πλεούμενων κατασκευών-όγκων πάνω στον Θερμαϊκό. Οι κατασκευές αυτές δύνανται να έχουν πολλαπλές χρήσεις όπως διαφημιστικά μέσα ή μέσα παραγωγής ανανεώσιμης αιολικής ή ηλιακής ηλεκτρικής ενέργειας παρόμοια με το Stars System. Βασικό τους προτέρημα είναι ότι βρίσκονται στην επιφάνεια της θάλασσας και άρα σε πλήρη θέση από όλη την πόλη χωρίς να κρύβουν κάποιο στοιχείο-μνημείο της ενώ σαν ελαφριές μη οικιστικές κατασκευές είναι ανθεκτικές σε ταλαντώσεις-σεισμούς-κύματα και άρα μπορούν να αναπτυχθούν κατά ύψος πολύ περισσότερο από όσο ορίζει η πολεοδομία για την υπόλοιπη πόλη. Ακόμα το κόστος τους είναι πολύ χαμηλότερο από οποιαδήποτε άλλη οικιστική κατασκευή πχ. πολυκατοικίες.
Thermaikos Beach
Η ιδέα αυτή έχει προταθεί και στο παρελθόν για τη Θεσσαλονίκη από το αρχιτεκτονικό γραφείο Νικηφορίδης-Cuomo. Την προσθέτω εδώ σαν επισήμανση και φόρο τιμής. Αφορά να κατασκευαστούν πισίνες μέσα στον Θερμαϊκό Κόλπο στην Νέα Παραλία και στην περιοχή του Μεγάρου Μουσικής, οι οποίες θα φιλτράρουν το θαλασσινό νερό.
Έτσι θα προσφέρεται στους πολίτες η ευκαιρία να κολυμπήσουν και να διασκεδάσουν δίπλα στο νερό, μέσα στην καρδιά του αστικού ιστού και με θέα το παραλιακό μέτωπο και τη θάλασσα. Αντίστοιχες παρεμβάσεις έχουν προγραμματιστεί και για άλλες πόλεις όπως στην Νέα Υόρκη.
Make Up Session
Ο τίτλος Make Up Session δόθηκε στην πρόταση αυτή καθώς πρόκειται για τον εξωραϊσμό των διάφορων κτηρίων της πόλης. Αφορά ως επί το πλείστον ιδιωτικούς χώρους(πολυκατοικίες), όμως ίσως πρόκειται για την σημαντικότερη από όλες τις προτάσεις ως προς το πόσο μπορεί να επηρεάσει την πόλη.
Αυτό που προτείνεται είναι οι προσόψεις των κτηρίων να καλυφθούν με εξωραϊστικές πλέξεις, πλέγματα, κατασκευές ή να ξαναβαφτούν ώστε να αναβαθμιστεί η αισθητική και ο σχεδιασμός τους. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να επιτευχθεί κάτι τέτοιο:
1. Να τοποθετηθεί μεταλλικό πλέγμα μπροστά από το κτήριο το οποίο θα καλυφθεί με τον καιρό από αναρριχόμενα φυτά. Μια οικολογική παρέμβαση η οποία μάλιστα προστατεύει το κτήριο από τις χαμηλές εξωτερικές τοποθεσίες και τον αέρα ενώ παράλληλα προσφέρει σκιασμό. Συνολικό κόστος: περίπου 35 ευρώ/τ.μ.
2. Κατασκευές-πλέξεις από μέταλλο, γυψοσανίδα ή και περσίδες γύρω από την πρόσοψη του κτηρίου. Συνολικό κόστος: περίπου 35-45 ευρώ/τ.μ.
3. Οι προσόψεις των κτηρίων να διακοσμηθούν με τοιχογραφίες,graffiti λειτουργώντας ως καμβάς μέσα στην πόλη. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την τοποθέτηση μουσαμά στις προσόψεις ή να βαφτούν εκ νέου από καλλιτέχνες ή απλώς να βαφτεί όλο το κτήριο με ένα ή περισσότερα έντονα χρώματα που θα κρύψουν και ομογενοποιήσουν τα όποια άσχημα στοιχεία (πχ. Κάγκελα, air-condition). Είναι μία ιδέα που έχει εφαρμοστεί σε πολλά μέρη στο παρελθόν, μεταξύ αυτών οι φαβέλες του Ρίο Ντε Τζανέιρο και Τα Τίρανα της Αλβανίας. Συνολικό κόστος: 15 ευρώ/τ.μ.
4. Τέλος να εφαρμοσθούν-τοποθετηθούν πάνω στις προσόψεις γιγαντοαφίσες- εκτυπώσεις μετατρέποντας το κτήριο σε μια εικόνα-πίνακα. Αυτή είναι και η πλέον προσιτή και εύκολη λύση.
Εάν υποθέσουμε ότι το κόστος για να ανακαινισθεί έτσι ένα κτήριο ανέρχεται σε 10.000 κατά μέσο όρο, τότε τα 1000 κτήρια θα κόστιζαν κατά προσέγγιση 10 εκατομμύρια ευρώ. Φυσικά κανείς δεν διαθέτει αυτό το ποσό. Ωστόσο έχει αξία να συνειδητοποιήσουμε ότι είναι ελάχιστο για το μέγεθος της ιδέας αν σκεφτεί κανείς ότι μια τυπική πολυκατοικία στοιχίζει τουλάχιστον 2 εκ. για χτιστεί ενώ το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στοίχησε περίπου 560 εκ. ευρώ, το ολυμπιακό στάδιο 130 εκ. ευρώ και το δημαρχείο Θεσσαλονίκης κάπου μεταξύ 30-40 εκ. ευρώ σύμφωνα με άρθρα. Συνεπώς 10 εκ. ευρώ δεν είναι και τόσα πολλά για 1000 κτήρια. Αν κάθε Θεσσαλονικιός έβαζε από 10 ευρώ θα μαζεύονταν.
No More Shit
Σε αυτό το σημείο παρουσιάζεται κάτι το οποίο έχει εφαρμοστεί πολλές φορές στο εξωτερικό κυρίως σε στάβλους για την διαχείριση οργανικών αποβλήτων( κόπρανα). Προτείνεται να απελευθερωθούν σε πάρκα και δημόσιους χώρους της πόλης σκαθάρια που τρέφονται με κόπρανα. Αυτή η κατηγορία εντόμων ονομάζεται Dung Beetle και διαθέτει πολλά διαφορετικά είδη. Τα σκαθάρια αυτά είναι άκακα προς τον άνθρωπο και τα υπόλοιπα ζώα. Σύμφωνα με ιστοσελίδες που επισκέφτηκα μία αποικία με 1500 σκαθάρια κοστίζει περίπου 300 δολάρια.
