Πολλές φορές η πολιτική ορθότητα (το να προσέχεις δηλαδή τι λες, ξέροντας πως οι λέξεις πληγώνουν μειονότητες ή τους αδύναμους) ξεπερνά τα όρια της υπερβολής. Άλλες φορές όμως χρησιμοποιείται ως αποδιοπομπαίος τράγος από τραμπούκους που κάνουν ξεδιάντροπο bullying γκρινιάζοντας μετά που «η πολιτική ορθότητα δε μας αφήνει να εκφραζόμαστε».
Η χιουμοριστική σελίδα Ancient Memes δεν έχει καμία σχέση με τραμπούκους. Χρησιμοποιεί παλιές εικόνες (απ' την αρχαιότητα, το Βυζάντιο, την Αναγέννηση) βάζοντας αστείες λεζάντες, που φωτίζουν την εικόνα αλλιώς. Έχω βάλει δεκάδες meme τους στα Μικροπράγματα, και στο σημερινό ποστ φυσικά. Πχ.
Απ' ό,τι φαίνεται, ένα συγκεκριμένο meme (που δεν υπάρχει πια ονλάιν) ενόχλησε και αφού πολλοί το έκαναν report, κατέβηκε. Δεν ήξερα για ποια εικόνα μιλούσαμε όταν διάβασα το χολωμένο στάτους τους:
Σήμερα ήρθε στη στήλη μας YouSendIt μια ανώνυμη επιστολή που αναφερόταν στο θέμα. Έτσι έμαθα ότι το meme που κατέβηκε θεωρήθηκε τρανσφοβικό και μιλούσε, αν κατάλαβα καλά, για «τραβέλια» (όρος εξαιρετικά υποτιμητικός για τα διεμφυλικά άτομα).
Από τη μία, αυτά τα άτομα έχουν δεχτεί τόσο bullying στη ζωή τους -θυμάστε ίσως την υπόθεση της Αθηναίας Έμιλυς Βουκελάτου που αυτοκτόνησε πριν λίγους μήνες στα 23 της- που δεν μπορώ να φανταστώ ότι ένα χιουμοριστικό meme σε δημοφιλή σελίδα θα γινόταν ποτέ η σταγόνα που θα ξεχειλίσει το ποτήρι. Και επίσης, θεωρώ πως στους ρυθμούς που ανεβάζουμε στάτους και ποστ είναι δύσκολο πριν κάνεις χιούμορ να σκεφτείς κάθε ένα απ' τα εκατομμύρια άτομα που θα το διαβάσουν μη τυχόν και ταραχθεί!
Από την άλλη, μην ξεχνάμε ότι (η μετρημένη κι όχι η υπερβολική) πολιτική ορθότητα προσπαθεί να προστατεύσει τους αδύναμους: τις μειονότητες, τους ανάπηρους, τους φτωχούς, αυτούς που ήδη υποφέρουν απ' την αντιμετώπιση της κοινωνίας. Θέλω να πω, όπως εσύ μπορεί να βάλεις μια εικόνα για να γελάσουν οι άλλοι με «τα τραβέλια» κι αδιαφορείς για τις όποιες συνέπειες, έτσι μπορεί κάποιοι να ενοχληθούν και να προσπαθήσουν να περάσουν το μήνυμα ότι δεν είναι ΟΚ να χτυπάς άτομα που βάλλονται ήδη από παντού.
Το Ancient Memes ούτε ρατσιστικό είναι, ούτε τρανσοφοβικό, ούτε συντηρητικό. Είναι, με δυο λόγια, τέλειο. Μία και μόνη του ανάρτηση, παρότι εικάζω πως δεν ήταν κακοπροαίρετη, πλήγωσε πολλούς ανθρώπους και κατέβηκε. Ίσως δεν είναι τόσο τρομερό, ούτε χάνει κάτι η παγκόσμια ανθολογία του χιούμορ. Ούτε και αξίζει να χλευάζονται όσοι αντέδρασαν ως άτομα «που τσιρίζουν ζητώντας λίγο σεβασμό ενώ παράλληλα δεν ξέρουν πως να σεβαστούν ούτε τον εαυτό τους».
Προσωπικά δεν θα έκανα report σε εικόνα των Ancient Memes, ποτέ. Αν δε μου άρεσε ίσως πατούσα dislike ή μάλλον απλά δε θα τη μοιραζόμουν.
Κάποια που έκανε όμως, μας εξηγεί τους λόγους...
Η αγάπη της πολιτικής ορθότητας
Τα Ancient Memes του Facebook τα αγαπώ. Έχω περάσει ώρες να κάνω scroll down στη σελίδα τους κι απλά να γελάω μόνη μου. Ο τοίχος μου είναι μαθημένος στα παραληρηματικά share. Τα Ancient Memes είναι – ή τουλάχιστον ήταν – το αγαπημένο μου είδος χιούμορ γιατί πέτυχαν κάτι μεγαλειώδες: να δείξουν ότι μπορούμε εξίσου εύκολα να πεθάνουμε στα γέλια μ' ένα αστείο ό,τι να' ναι, χωρίς να είμαστε βαριά αρσενικά εικοσιφεύγα ετών που η μαμά μας μας φέρνει ακόμα το ποτήρι με το νερό όσο αυνανιζόμαστε με τα αστειάκια για βιασμένα μωρά του Mikeius.
Αγαπούσα τα Ancient Memes. Παρόλο που κάποια ποστς βέβαια είχαν αρχίσει να γίνονται εμετικά, έδινα ευκαιρίες στη σελίδα με το σκεπτικό ότι τα στέλνουν διαφορετικά άτομα, και κάποια εξακολουθούν να είναι καλά. Το «να σας αρωματίσουμε;» το είχα βρει ιδιοφυές. Μέχρι ένα προχθεσινό ποστ που μου γύρισε τ' άντερα, μ' έκανε να νιώσω σωματικά άρρωστη, και το έκανα ρηπόρτ κατευθείαν όχι για να τιμωρήσω ή να εκδικηθώ ως η Μαύρη Χήρα της Κοινωνικής Δικαιοσύνης, αλλά περισσότερο μπας και κατέβει και να μην χρειαστεί να το δουν αγαπημένοι μου άνθρωποι των οποίων η μέρα θα καταστρεφόταν αυτομάτως.
Δεν θα επαναλάβω επακριβώς το περιεχόμενο του ποστ. Το ζουμί ήταν ότι, για άλλη μια φορά, τα τρανς άτομα ήταν η γόπα του αστείου, χρησιμοποιώντας μάλιστα την εναλλακτική λέξη από Τ, αντίστοιχη της λέξης από Ν που λέει κάποιος για να αναφερθεί στους μαύρους όταν τους θεωρεί κάτι λιγότερο από ανθρώπους. Όχι, δεν φοβάμαι να πω το όνομα του Βόλντεμορτ. Δεν μου' χει βάλει η πολιτική ορθότητα τα δυο πόδια σ' ένα παπούτσι. Απλώς έχω μάθει ότι με τη γλώσσα σου επικυρώνεις, ακυρώνεις ή ισοπεδώνεις την ίδια την ύπαρξη μιας ομάδας ανθρώπων, και δεν μιλάμε καν για αξιοπρέπεια, ψυχική ισορροπία, ή δικαίωμα να απαιτήσουν οτιδήποτε εσύ έχεις ήδη κεκτημένο για να είσαι αραχτός να κάνεις αστειάκια όπου ένας πέτρινος Δίας απειλεί την Ήρα με θάνατο επειδή δεν μαγείρεψε ακόμα, όπως πρέπει σε κάθε γύναιο που είναι φυσικά κατώτερο απ' τον ουγκ εαυτό σου, εις τον αιώνα των αιώνων, αμήν.
Για μην τα πολυλογώ άλλο, το facebook το κατέβασε το ποστ, και τα Ancient Memes ανέβασαν την πεντάχρονη «μαμά-η-κακιά-δασκάλα-με-μάλωσε-που-είπα-το-συμμαθητή-μου-παλιο(βάλε πάσα μη ελληνική εθνικότητα)» κλάψα.
Το έκανα ρηπόρτ κατευθείαν όχι για να τιμωρήσω ή να εκδικηθώ ως η Μαύρη Χήρα της Κοινωνικής Δικαιοσύνης, αλλά περισσότερο μπας και κατέβει και να μην χρειαστεί να το δουν αγαπημένοι μου άνθρωποι των οποίων η μέρα θα καταστρεφόταν αυτομάτως.
Ομολογώ ότι ποτέ δεν έχω υπάρξει πιο περήφανη δέκτης ιντερνετικού flame. Που να ξεράσετε μες στη σαλιάρα σας δεν με κόφτει διόλου, το ζήτημα για' μένα εξακολουθεί να είναι το εξής: το ρηπόρτ μου ήταν ακριβώς μια επίθεση «αγάπης». Πιο μέσα δεν θα μπορούσατε να' χατε πέσει και να σκοντάφτατε. Και γι' αυτή την επίθεση «αγάπης» κυνηγήστε με με τις μεσαιωνικές πιρούνες για την πυρά, ποσώς I care. Το ρηπόρτ μου ήταν μια επίθεση ίσως και προβληματικά υπερπροστατευτικής αγάπης – sans εισαγωγικά – για όλα τα τρανς άτομα που ξέρω, έχω στη ζωή μου και συναναστρέφομαι καθημερινά. Αυτό που εσείς καλείτε πολιτική ορθότητα και σας καταπιέζει τόσο πολύ, δεν είναι σεβασμός μιας άκυρης αφηρημένης ιδέας. Για' μένα έχει όνομα – ονόματα – και ναι μεν δεν το έχει, αλλά θα μπορούσε εκτός από ονόματα φίλων μου, να έχει και το δικό μου όνομα. Κάποια απ' τα αγαπημένα μου άτομα στον κόσμο θα μπορούσαν αφού δουν αυτό το meme να κλειστούν στο μπάνιο με κρίση πανικού, ή να κλάψουν μέχρι να τα πάρει ο ύπνος, ή να σκεφτούν για τους υπέροχους εαυτούς τους πράγματα που ούτε θα' θελα να ξέρω.
Όλα αυτά δεν τα προσυπογράφω, γιατί δεν θα τα κάνουν μπροστά μου, αλλά μπορώ να τα φανταστώ, γιατί γενικά είναι εύλογες αντιδράσεις όταν για άλλη μια φορά κάποιος σου δείξει με την γλώσσα και τη συμπεριφορά του ότι δεν σε θεωρεί αρκετά άνθρωπο, ότι δεν δίνει καμία σημασία στη ζωή και στην ύπαρξή σου.
Απ' τα πιο έξυπνα άτομα που μπορώ να σκεφτώ είναι τρανς, απ' τα πιο γλυκά και ευγενικά και τρυφέρα και αστεία (περισσότερο από' σένα που σου καταπιέσαμε και το χιούμορ σου) είναι τρανς, ακτιβίστριες και ακτιβιστές με ικανότητες οργάνωσης και διαχείρισης που θα ζήλευες, φοιτήτριες και φοιτητές με απίστευτες επιδόσεις και επιμονή που μια μέρα θα γίνουν οι καθηγητές σου στη σχολή και θα δαγκώνουν τα παιδιά σου τα νύχια τους για το αν θα περάσουν το μάθημα, μουσικοί, καλλιτέχνες, ιδιοκτήτες γατιών τε και σκυλιών, άνθρωποι περιτριγυρισμένοι από ανθρώπους που τους αγαπάνε όσο τίποτα, και άνθρωποι τόσο πολυδιάστατοι που μου φαίνεται απόλυτα γελοίο που προσπαθώ ακόμα και να εξηγήσω σε κάποιον το ότι είναι πολυδιάστατοι.
Και ίσως στο σημείο αυτό να θες να κάνεις ένα βήμα πίσω και να αναλογιστείς τι σκατά πάει τόσο στραβά μ' εσένα όταν ο οδυρμός για το δικαίωμά σου της Πρώτης Διακήρυξης με κάποιο τρόπο απειλείται επειδή δεν είναι πια οκ να συμβάλεις τόσο εξώφθαλμα ενεργά στην καταπίεση ενός ατόμου που μπορεί ήδη να το έχουν πετάξει απ' το σπίτι, να το έχουν δείρει στο δρόμο, να έχουν καλέσει την αστυνομία όταν πήγε να παραλάβει απ' το κούριερ το τελευταίο βιβλίο του Χάρι Πότερ επειδή τα στοιχεία στην ταυτότητά του δεν ταίριαζαν με την εμφάνισή του κι άντε να αποδείξεις ότι δεν είσαι ελέφαντας, που το πτυχίο του θα έχει πάνω το λάθος όνομα και πιθανότατα θα βασανιστεί να βρει μ' αυτό δουλειά, που για να κάνει τη ζωή του λιγότερο επώδυνη σε κάποιες περιπτώσεις επιτρέπει στον κόσμο γύρω του να του απευθύνεται λάθος, να του μιλάει λάθος, να προσβάλει – ηθελημένα ή μη – κάθε ικμάδα της ύπαρξής του, να ρωτάει ερωτήσεις για το σώμα του που δεν θα ρωτάγαμε ούτε τα κατοικίδιά μας και να απαιτεί απαντήσεις που θεωρεί ότι έχει κερδίσει με την αξία του, κάνοντας τον άλλον να νιώθει σαν σκουπίδι.
Σκέψου πόσο τραγικά αστείο ήταν αυτό το ποστ και ζύγισε τη μεγάλη χασούρα του ίντερνετ μετά το κατέβασμά του, με μια λιγότερο σκατένια μέρα για ένα τρανς άτομο που ήδη απ' το πρωί αντιμετώπισε προβλήματα που έχεις την τύχη να μην χρειάζεται καν να φανταστείς.
Αν έχεις λίγη ψυχή λοιπόν και δεν είναι όλη δοσμένη στον ευγενή αγώνα κατά της πολιτικής ορθότητας – aka υπέρ του δικαιώματος μου να σε κάνω όποτε θέλω να νιώθεις σαν κουράδα – αναλογίσου πώς θα ένιωθες εσύ, εσύ με την ψιλή φωνή που σε είπαν λάθος φύλο μια φορά στο τηλέφωνο και πέρασες μια μέρα μετά να μετράς τον εύθραυστο ανδρισμό σου στον καθρέφτη. Σκέψου πώς θα ένιωθες μ' αυτό το ποστ, αν η ζωή σου ήταν ήδη θεμελιωμένη σε εξοντωτικούς αγώνες για να σε αποδεχτεί μια εχθρική σκατένια κοινωνία, στην οποία πάραυτα προσφέρεις. Σκέψου πόσο τραγικά αστείο ήταν αυτό το ποστ και ζύγισε τη μεγάλη χασούρα του ίντερνετ μετά το κατέβασμά του, με μια λιγότερο σκατένια μέρα για ένα τρανς άτομο που ήδη απ' το πρωί αντιμετώπισε προβλήματα που έχεις την τύχη να μην χρειάζεται καν να φανταστείς.
Νιώθεις ακόμα τρανός εκδικητής της ελευθερίας λόγου – όπως εσύ την ορίζεις – και γνήσιος απόγονος του Τζον Στιούαρτ Μιλλ – που πιθανότατα ρίγη και κομάρρες θα πάθαινε αν έβλεπε το ποστ σου;
Αν ναι, τότε σε λυπάμαι. Και ξέρεις τι σου εύχομαι; Να μην νιώσεις ποτέ αυτή την αγάπη, την αγάπη που σε κάνει να θέλεις να καθιστάς την κάθε μέρα κάποιου ατόμου το οποίο νοιάζεσαι λίγο πιο εύκολη, λίγο πιο ανώδυνη. Την αγάπη που σε κάνει να μαθαίνεις σιγά σιγά να μπαίνεις στη θέση του άλλου που δεν τα' χε όλα τόσο εύκολα και έτοιμα όσο εσύ, την αγάπη που σου μαθαίνει να αναγνωρίζεις το προνόμιό σου και να ζητάς συγνώμη κάθε φορά που τα κάνεις σαλάτα. Να μην αγαπήσεις ποτέ κάποιο άτομο τόσο πολύ που να τρέμεις μην δει μαλακία στο ίντερνετ αλλά δεν σου πει τίποτα μετά για να μην σου χαλάσει τη μέρα.
Σου εύχομαι να είσαι πάντα τόσο ακοινώνητος, ατομικιστής, μισάνθρωπος και βολεμένος, που να μην χρειαστεί να νιώσεις ποτέ την αγάπη της πολιτικής ορθότητας.
