Τα περιστατικά βίας στην Ελλάδα μέσα στην οικογένεια έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια και εκτοξεύθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Τα φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας έχουν αυξηθεί κατά ένα τρίτο σε κάποιες χώρες της Ε.Ε. μετά την επιβολή απαγόρευσης κυκλοφορίας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε πριν από μερικούς μήνες από τα κράτη μέλη να παρέχουν στα θύματα ευέλικτα εργαλεία για την καταγγελία περιστατικών κακοποίησης καθώς και να αυξήσουν τις διαθέσιμες θέσεις σε εγκαταστάσεις και δομές για άτομα που έχουν δεχτεί ενδοοικογενειακή βία.
Ο εγκλεισμός και η κοινωνική αποστασιοποίηση έχουν δημιουργήσει αδιέξοδα για τα θύματα.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, στις περισσότερες περιπτώσεις η βία δεν «γεννήθηκε» εν μέσω των περιορισμών που επιβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ούτε ξαφνικά κάποιοι άνθρωποι έγιναν βίαιοι. Με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο τα βίαια ένστικτα προϋπήρχαν, ίσως δεν είχαν εκδηλωθεί ακόμα ή είχαν εκδηλωθεί μέχρι κάποιο βαθμό.
Οι πιο συχνές μορφές βίας
Η πιο κοινή μορφή βίας είναι η σωματική που στις περισσότερες περιπτώσεις ασκείται μεταξύ συντρόφων. Ωστόσο, παρατηρείται αύξηση της άσκησης βίας και προς ηλικιωμένους από μέλη της οικογένειάς τους. Όπως στην περίπτωση της 75χρονης στο Βύρωνα που ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου.
«Η βία, δεν έχει ηλικία. Υπάρχουν θύματα ενδοοικογενειακής βίας κάθε ηλικίας, γι' αυτό όλοι πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και "σε επιφυλακή", θα λέγαμε, για να αντιλαμβάνονται έγκαιρα τις ενδείξεις βίας σε κάποιο δικό τους πρόσωπο» τονίζει μιλώντας στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η υφυπουργός Εργασίας, αρμόδια για τη δημογραφική πολιτική και την οικογένεια, Μαρία Συρεγγέλα.
Σε περίπτωση που κάποιος υποψιάζεται ή έχει δει "σημάδια", πρέπει να ενημερώσει για την ανησυχία του αυτή και να ζητήσουν μαζί βοήθεια από ειδικό. «Η βία δεν πρέπει να γίνεται αποδεκτή από τα θύματα γιατί πολλές φορές ο θύτης δεν σταματά στο πρώτο επεισόδιο, αλλά συνεχίζει να έχει επικίνδυνη συμπεριφορά και θα ασκήσει βία ξανά.»
Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρών τραυματισμών, ακόμη και θανάτου, σημειώνει η υφυπουργός, παροτρύνοντας τα θύματα να παίρνουν το θάρρος και να μιλούν, ζητώντας βοήθεια από τους επιστήμονες της Γραμμής SOS 15900 ή από τα κατά τόπους συμβουλευτικά κέντρα.
Πληροφορίες για τους τρόπους επικοινωνίας με τα συμβουλευτικά κέντρα που υπάρχουν σε όλη τη χώρα, οι γυναίκες μπορούν να βρουν στις ιστοσελίδες www.isotita.gr και www.womensos.gr
«Η πανδημία έχει ενισχύσει τη βία συνολικά»
Η βία μπορεί να έχει και διαφορετικές εκφράσεις, οι οποίες ίσως ακόμα δεν έχουν καταγραφεί στη συλλογική συνείδησή μας ως άσκηση βίας.
«Σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι μόνο η σωματική ή η συζυγική. Η βία μπορεί να παίρνει πολλές μορφές ψυχολογική, λεκτική, σωματική. Ακόμα και η αμέλεια είναι μορφή βίας.» Ένας γονιός που δεν παρέχει τα απαραίτητα για την επιβίωση στο ανήλικο τέκνο «είναι μια από τις σκληρότερες μορφές βίας», σημειώνει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η κλινική ψυχολόγος ψυχοθεραπεύτρια και Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Άννα Κανδαράκη.
«Η πανδημία έχει ενισχύσει τη βία συνολικά. Ο περιορισμός ζωτικών αναγκών, όπως η ελευθερία κίνησης και συνάθροισης, ο εγκλεισμός και το αίσθημα εγκλωβισμού, όλη αυτή η συμπιεσμένη ενέργεια μπορεί να μετατραπεί σε βία.
»Πάντως, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι μια κρίση, όπως αυτό που βιώνουμε σήμερα, δεν αποτελεί συνήθως γενεσιουργό αιτία του προβλήματος, όσο ενισχυτή και ενδυναμωτή μιας ήδη εδραιωμένης κατάστασης. Ενισχύει δηλαδή τις ήδη υπάρχουσες δυσκολίες. Έτσι αντίστοιχα και στην ενδοοικογενειακή βία η πανδημία θα φέρει στην επιφάνεια μια κατάσταση που προϋπήρχε. Μονάχα που τώρα οι παρούσες συνθήκες, κλείνουν τις πόρτες και φυλακίζουν μέσα, μαζί θύτες και θύματα, χωρίς να επιτρέπουν διεξόδους».
«Βέβαια, θύματα ενδοοικογενειακής βίας δεν είναι μόνο γυναίκες. Οι γυναίκες μπορεί να είναι μεν τα πιο πιθανά θύματα, ωστόσο, η βία μπορεί να έχει αποδέκτες άντρες, παιδιά, γιαγιάδες και παππούδες. Η βία δεν έχει ηλικία και συμβαίνει ανεξαρτήτως εισοδήματος, μόρφωσης, κουλτούρας και θρησκείας», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η Μαρία Συρεγγέλα.
Ο ΟΑΕΔ προκειμένου να στηρίξει τις άνεργες γυναίκες θύματα ενδοοικογενειακής βίας, αποφάσισε να αυξήσει τη μοριοδότηση των γυναικών θυμάτων έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας κατά 40% στο βελτιωμένο πρόγραμμα δεύτερης επιχειρηματικής ευκαιρίας για ανέργους που διέκοψαν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα και θέλουν να δημιουργήσουν μια νέα επιχείρηση και να επανενταχθούν στην αγορά εργασίας.
Παράλληλα, αποφασίστηκε για πρώτη φορά η ένταξη των άνεργων γυναικών θυμάτων βίας στο πρόγραμμα απασχόλησης Ευπαθών Κοινωνικών Ομάδων. Μέσω του προγράμματος αυτού, επιχορηγείται για 12-24 μήνες το 90% του συνολικού κόστους έως 800 ευρώ μηνιαίως για θέση πλήρους απασχόλησης και έως 400 ευρώ για θέση μερικής απασχόλησης, για την πρόσληψη ανέργων από ιδιωτικές και δημόσιες επιχειρήσεις.
Ψυχολόγοι και οι κοινωνιολόγοι της Γραμμής SOS 15900 ενθαρρύνουν τις γυναίκες να βγουν από την απομόνωση και να σπάσουν τη σιωπή τους. Στόχος μας είναι να αρχίσουν οι γυναίκες να μιλούν και να κατανοήσουν ότι δεν ευθύνονται για τη βία που υφίστανται.
Οι επιστήμονες της Γραμμής παρέχουν άμεση βοήθεια σε περιστατικά βίας σε 24ωρη βάση, 365 μέρες τον χρόνο. Τηρώντας τους κανόνες της εχεμύθειας, συμβουλεύουν τις γυναίκες για τις επόμενες κινήσεις τους, τις βοηθούν και τις ενημερώνουν για τις επιλογές τους.
Παρέχουν ψυχοκοινωνική στήριξη, νομική συμβουλευτική και φιλοξενία σε ξενώνες και παραπέμπουν περιστατικά σε συμβουλευτικά κέντρα κατά της βίας, υπηρεσίες υγείας και άλλους συνεργαζόμενους φορείς.
«Οι γυναίκες πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν είναι μόνες σε αυτή τη μάχη, θα σταθούμε στο πλευρό τους και θα βοηθήσουμε όσες γυναίκες έχουν ανάγκη, αρκεί να βρουν τη δύναμη να μας μιλήσουν», καταλήγει η αρμόδια υφυοπυργός.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
