Για «πρωτοφανή επίθεση της φύσης» έκανε λόγο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην συνέντευξη τύπου για τις φωτιές.
«Βρισκόμαστε ήδη στην δέκατη ημέρα μίας πρωτοφανούς επίθεσης της φύσης με πολλές ταυτόχρονες φωτιές σε ολόκληρη τη χώρα, την δύναμη των οποίων δυστυχώς τροφοδότησε ένας πρωτοφανής καύσωνας και μία πολύμηνη ξηρασία», δήλωσε στην εισαγωγική του τοποθέτηση, εκφράζοντας την ελπίδα πως τα μέτωπα της φωτιάς θα αντιμετωπιστούν, αλλά προειδοποιώντας παράλληλα πως «θα έχουμε δύσκολες ημέρες μπροστά μας», μέχρι να ολοκληρωθεί η αντιπυρική περίοδος.
«Πετύχαμε να προστατεύσουμε χιλιάδες ανθρώπους, χάσαμε όμως δάση και περιουσίες», πρόσθεσε, τονίζοντας πως εξ αρχής κυρίαρχος στόχος στις φυσικές καταστροφές είναι η προστασία της ζωής των ανθρώπων αλλά και των ζώων. Ακολουθεί η προστασία των περιουσιών, των κρίσιμων υποδομών και του φυσικού περιβάλλοντος. «Αυτή την ιεράρχηση ακολουθήσαμε. Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι δεν θρηνήσαμε θύματα με την εξαίρεση του εθελοντή δασοπυροσβέστη, του Βασίλη Φιλώρα, στη μεγαλύτερη επέλαση φωτιάς που είχαμε εδώ και τουλάχιστον 15 χρόνια».
« Η κλιματική κρίση είναι εδώ και μας δείχνει ότι όλα πια πρέπει να αλλάξουν, από τον προσανατολισμό της οικονομίας μέχρι την εθνική ενεργειακή πολιτική, και από την λειτουργία του κράτους μέχρι την καθημερινή συμπεριφορά του πολίτη σε σχέση με το περιβάλλον.»
«Το 112, η επανίδρυση της πολιτικής προστασίας από το μηδέν αλλά και η διεθνής πλέον πρακτική των οργανωμένων εκκενώσεων απέδωσε. Όμως απέδωσε και η και η στρατηγική μας να προστατεύσουμε τους οικισμούς που μπορεί να άδειασαν, όμως σώθηκαν. Προφανώς έχουμε πολλά κατεστραμμένα σπίτια, δεν έχουμε κανέναν όμως οικισμό που να καταστράφηκε εξ ολοκλήρου από τη φωτιά». Σε άλλο σημείο της συνέντευξής τύπου υπεραμύνθηκε της στρατηγικής των εκκενώσεων λέγοντας: «εγώ θα φύγω κάποια στιγμή από αυτή την καρέκλα, όπως θα φύγει και αυτή η κυβέρνηση. Αλλά το 112 θα μείνει».
«Οι νέες συνθήκες δικαιώνουν την προσωπική μου επιλογή, το περιβάλλον να προταχθεί ως πολιτικός στόχος προτεραιότητας», πρόσθεσε. «Το φιλόδοξο σχέδιο απολιγνιτοποίησης και πράσινης μετάβασης. Οι σημαντικοί πόροι που έχουμε εξασφαλίσει από το ταμείο ανάκαμψης, το νέο ΕΣΠΑ, όλα αυτά μας δίνουν πρωτοφανούς έκτασης χρηματοδοτικά εργαλεία για να προσανατολίσουμε πια την πατρίδα μας προς μία οικονομία χαμηλών και τελικά μηδενικών εκπομπών.»
«Είναι μεσογειακό φαινόμενο»
«Και όλα αυτά μαζί με τον νέο κλιματικό νόμο που θα ψηφιστεί εντός των επόμενων μηνών. Η κρίση είναι κοινή κρίση για όλους μας. Δείτε τι γίνεται σήμερα που μιλάμε στην γειτονική Ιταλία, στη Σικελία, στην Αλγερία, στην Τουρκία. Δεν είναι μόνο ελληνικό το φαινόμενο, είναι μεσογειακό, είναι παγκόσμιο. Όλες οι χώρες της Μεσογείου βρίσκονται στην ίδια μοίρα.
Για τις αποζημιώσεις
Η κυβέρνηση και θέλει, και ξέρει, και μπορεί, και θα ξαναχτίσει δίπλα στους πολίτες, ό,τι γκρέμισαν οι τελευταίες φωτιές. «Να ξανακερδίσουμε ό,τι χάσαμε. Τα δάση μας θα ξαναγεννηθούν, οι περιουσίες μας θα αποκατασταθούν και η καλύτερη εγγύηση και η καλύτερη απάντηση στον δικαιολογημένο πόνο και στην οργή των συμπολιτών μας που είδαν τις περιουσίες τους να χάνονται, είναι το γεγονός ότι και σε άλλες φυσικές καταστροφές, για αυτό δεσμευτήκαμε και αυτό κάναμε. Από το καμένο Μάτι, μέχρι τις πλημμύρες του Ιανού, μέχρι τον καταστροφικό σεισμό στη Σάμο.»
Οι αποζημιώσεις θα αρχίσουν να καταβάλλονται μέσα σε λίγες ημέρες, όπως διευκρίνισε. «Οι ενισχύσεις είναι πιο γενναίες από κάθε άλλη φορά, ειδικά όμως η Βόρεια Εύβοια, θα κάνει μια νέα αρχή.» σημείωσε ο πρωθυπουργός. «Η αρνητική εμπειρία από αυτή την επέλαση της φύσης πρέπει να μετατραπεί σε θετική δύναμη αλλαγής, πολιτικής θεώρησης (...) αλλά και αλλαγής συμπεριφοράς κάθε πολίτη ξεχωριστά, ώστε η κοινωνία των πολιτών να γίνει συμμέτοχος στην δράση που απαιτούν οι νέες συνθήκες».
Για την απόδοση ευθυνών
Ερωτηθείς για την απόδοση ευθυνών, απάντησε πως οι ευθύνες, «στον βαθμό που μπορούν να προσωποποιηθούν, θα αποδοθούν την κατάλληλη στιγμή και σίγουρα όχι την ώρα της μάχης».
«Οι ευθύνες είναι πολλών ειδών, είναι πολιτικές ή επιχειρησιακές, είναι ατομικές, μπορεί να είναι συλλογικές, δεν αφορούν κατ' ανάγκη σε πρόσωπα, αφορούν συχνά σε δομές και διαδικασίες. Κατά συνέπεια πρέπει να αποδίδονται όχι εν βρασμώ ψυχής αλλά μετά από σκέψη, μετά από καθαρό μυαλό. Πιστεύω ότι αυτή η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι δεν διστάζει να αναγνωρίσει τα λάθη της. Και λάθη δεν κάνει μόνο όποιος δεν κάνει απολύτως τίποτα. Θα επαναλάβω ότι και σε αυτή την μεγάλη κρίση, κάναμε ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατόν, είναι σαφές όμως ότι σε κάποιες περιπτώσεις αυτό δεν ήταν αρκετό.»
Για την οικονομική καταστροφή στην Εύβοια
Σε ερώτηση για την τεράστια καταστροφή με μακροπρόθεσες οικονομικές συνέπειες στην παραγωγή, στον τουρισμό και στην οικονομία της Εύβοιας και το πλάνο που έχει η αρμόδια επιτροπή με επικεφαλής τον κ. Μπένο, ο πρωθυπουργός αναγνώρισε πως η καταστροφή στην Βόρεια Εύβοια ξεπερνά την οικολογική επίπτωση από μια μεγάλη πυρκαγιά.
«Ζήτησα από έναν άνθρωπο με πολύ μεγάλη εμπειρία στο να χτίζει ο ίδιος μέσα από συντρίμμια» προκειμένου να μας βοηθήσει να ξανασκεφτούμε από την αρχή το μέλλον της Βόρειας Εύβοιας, λαμβάνοντας υπόψιν την έκταση της καταστροφής», πρόσθεσε λέγοντας πως οι παρεμβάσεις σχεδιάζονται σε δύο επίπεδα.
Πρώτον βραχυπρόθεσμες παρεμβάσεις για την ανακούφιση των πληγέντων, αλλά και τις άμεσες παρεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον, ώστε να εξασφαλιστεί η προστασία από πλημμυρικά φαινόμενα και πως τα εδάφη θα συγκρατηθούν και θα ξεκινήσει η διαδικασία φυσικής «ή και τεχνικής αναδάσωσης εκεί που είναι απαραίτητο, ώστε η φύση να μπορέσει απρόσκοπτη να κάνει την δουλειά της.»
Με μία αίτηση σε μία πλατφόρμα
Μιλώντας για το πακέτο της στήριξης, είπε πως είναι το ενδεδειγμένο λαμβάνοντας υπόψιν την έκταση της καταστροφής, και επισήμανε πως θεωρεί κρίσιμο τα όποια χρήματα εκταμιευθούν «να εκταμιευθούν πολύ γρήγορα, με όλα τα εργαλεία αρωγής σε μία πλατφόρμα (...) ώστε οι πολίτες να κάνουν μία αίτηση και να λάβουν ένα ποσό που θα αποτελέσει την αφετηρία για να μπορέσουν να ξαναχτίσουν την ζωή τους.»
Αναφερόμενος στην «πιο μεσοπρόθεσμη, πιο μακροπόθεσμη δουλειά ανάταξης της οικονομίας» ευρύτερα της περιοχής, πρωθυπουργός είπε ότι το σχέδιο μπορεί να αφορά «πολλά επιμέρους έργα υποδομής», ενώ θα δοθεί βάρος και στο πώς θα απασχοληθούν στο μεσοδιάστημα οι άνθρωποι που ζούσαν από το φυσικό περιβάλλον. Είπε δε πως υπάρχει ιδιαίτερη ευαισθησία ειδικά για τους ρητινοπαραγωγούς «που ζούσαν από το ίδιο το δάσος το οποίο δεν υπάρχει πια και δεν θα υπάρχει για πολλά χρόνια.»
«Να συζητήσουμε μαζί τους με ποιον τρόπο θα τους βοηθήσουμε να βρουν εναλλακτική απασχόληση η οποία μπορεί κάλλιστα να είναι πάλι μέσα στο δάσος. Γιατί θα χρειαστεί να γίνουν πολλές δασικές δουλειές σε πρώτη φάση, στην αποκατάσταση και στην προστασία των εδαφών και στη συνέχεια στην προστασία της αναδάσωσης που θα πρέπει να γίνει.
Παράλληλα χρειάζεται «αντικειμενική εκτίμηση της ζημιάς που έχει γίνει στον αγροτικό τομέα, και στήριξη τουρισμού της Βόρειας Εύβοιας, «όχι μόνο με βραχυπρόθεσμο τρόπο, αλλά ξανασχεδιάζοντας ουσιαστικά το μοντέλο της τουριστική ανάπτυξης της Βόρειας Εύβοιας μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Με χρηματοδοτικά εργαλεία και γνώση»
Αναφερόμενος στους κατοίκούς της περιοχής: «Καταλαβαίνω απόλυτα αυτό το οποίο αισθάνονται, και την οργή και την απογοήτευση και την απελπισία συχνά, όταν ξαφνικά κοιτάς γύρω σου και τα βλέπεις όλα μαύρα. Δεν θα έιναι αβοήθητοι, το κράτος θα είναι κοντά. Θα ήθελα οι πολίτες να μας κρίνουν για τα αποτελέσματα των όσων εξαγγείλει».»
«Χυδαία σπέκουλα πάνω στις εκκενώσεις»
Ερωτηθείς για την κριτική της αντιπολίτευσης πως οι αρχές εστίασαν σε εκκενώσεις αφήνοντας σπίτια και φυσικό πλούτο να καούν, καθώς και σε μαρτυρίες κατοίκων στην Βόρεια Εύβοια που υποστήριξαν ότι αν αν είχαν αποχωρήσει όλοι, θα είχαν καεί ολοσχερώς τα χωριά τους, ο πρωθυπουργός απάντησε: «Δυσκολεύομαι να αντιληφθώ ποιος μπορεί ασκεί οποιαδήποτε κριτική, σε μία πολιτική που έχει ως υπέρτατο στόχο την προστασία της ανθρώπινης ζωής. Θεωρώ χυδαία τη σπέκουλα που χτίστηκε πάνω στο ζήτημα των εκκενώσεων» στα social media και σε ορισμένα ΜΜΕ. «Έχουμε πολύ τραυματικές εμπειρίες στο συλλογικό υποσυνείδητο, από άλλες πυρκαγιές του παρελθόντος» σχολίασε.
Πρόσκληση με αιχμές για την αντιπολίτευση
«Είναι ευπρόσδεκτη, θα έλεγα απαραίτητη η συμβολή της αντιπολίτευσης σε αυτή την προσπάθεια και εναπόκειται σε εκείνη να διαλέξει πραγματικά τι θέλει να κάνει, καθώς κάθε νηφάλια θέση της διαδέχεται συχνά μία διχαστική δήλωση κάποιου στελέχους της. Εμείς είμαστε πάντα στην όχθη της λογικής και της ενότητας και εύχομαι και ελπίζω αυτή η μεγάλη οικολογική καταστροφή να αποτελέσει και μία ευκαιρία ευρύτερων συγκλίσεων, ευρύτερων συνεννοήσεων (....) που αφορά πρωτίστως την επόμενη γενιά, τους νέους μας».
«Τα εναέρια μέσα ήταν περισσότερα από κάθε άλλη φορά»
«Τα εναέρια μέσα ήταν περισσότερα από κάθε άλλη φορά» ανέφερε ο πρωθυπουργός απαντώντας σε σχετική ερώτηση, λέγοντας ότι υπήρχαν επιπλέον 20 εναέρια μέσα, από τα ρωσικά αεροσκάφη Ιλιούσιν, έως τα μικρά ελικοφόρα που απεστάλησαν από πολλές χώρες.
«Δεν είναι πανάκεια τα εναέρια μέσα αλλά είναι απαραίτητα για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Στο ερώτημα που ήταν τα εναέρια μέσα η απάντηση δόθηκε από τον κ. Χαρδαλιά. Δυστυχώς όμως δεν μπορούμε να έχουμε ένα εναέριο μέσο για κάθε εστία πυρκαγιάς» συμπλήρωσε ο κ.Μητσοτάκης.
«Δεν προφτάσαμε να καθαρίσουμε την Βαρυμπόμπη»
Απαντώντας στη συνέχεια σε ερώτηση σχετικά με τον καταμερισμό των ευθυνών και το αν «φταίει» ο Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας, τα πρόσωπα που διαχειρίστηκαν την πυρκαγιά ή αποδείχθηκε ανεπαρκές το επιτελικό κράτος, ο πρωθυπουργός απάντησε πως φέτος δόθηκαν 51 εκατομμύρια ευρώ, και έδωσε δύο παραδείγματα σχετικά με το τι δούλεψε και τι δε δούλεψε σωστά επισημαίνοντας πως με πρωτοβουλία της Πολιτικής Προστασίας καθαρίστηκαν 19 οικισμοί και κοινότητες.
«Τα βασιλικά κτήματα είναι, πρέπει να σας πω, μέσα στην καρδιά μου όπως και για πολλούς Αθηναίους. Είχαμε θέσει προτεραιότητα να παρέμβουμε και να μην έχουμε κάποια ζημιά και λυπάμαι που δεν τα καταφέραμε. Όμως δεν είναι ότι δεν προσπαθήσαμε. Ένα μεγάλο πρόβλημα προέκυψε από τη φωτιά στη Βαρυμπόμπη την οποία δυστυχώς δεν προφθάσαμε να καθαρίσουμε».
Κατά τον ίδιο, πρέπει να δοθεί έμφαση στη γρήγορη προσβολή της φωτιά από αέρος, ώστε να υπάρχει παρέμβαση όσο το δυνατόν πιο γρήγορα στην αρχή της πυρκαγιάς. «Υπάρχουν προβλήματα που αφορούν την οργάνωση, τις αρμοδιότητες, τη στελέχωση ειδικά των δασικών υπηρεσιών».
«Το φαινόμενο ξεπέρασε τις δυνατότητές μας»
Σε ερώτηση για την αποτελεσματικότητα του σχεδίου πρόληψης πυρκαγιών που ανακοινώθηκε πριν από τις πυρκαγιές ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι «εκ του αποτελέσματος κρινόμαστε. «Πέρσι είχαμε ελάχιστες πυρκαγιές αλλά φέτος βιώσαμε αυτό που βιώσαμε» είπε ο κ. Μητσοτάκης και πρόσθεσε ότι «ήταν πρωτοφανής ο καύσωνας που μετέτρεψε τη χώρα σε πυριτιδαποθήκη με αποτέλεσμα όλες οι πυρκαγιές που ξεκίνησαν - όχι όλες τυχαία, 600 ξέσπασαν μέσα σε επτά μέρες - κάποιες δεν ξέφυγαν αλλά κάποιες άλλες ξέφυγαν. Του χρόνου θα είμαστε καλύτεροι. Θα παρέμβουμε προληπτικά. Δεν μπορώ να ακυρώσω την προετοιμασία που έγινε αλλά το φαινόμενο ξεπέρασε τις δυνατότητές μας και το επίπεδο προετοιμασίας μας».
Για ενδεχόμενους εμπρησμούς
Απαντώντας σε ερώτηση για το εάν υπήρξε σχέδιο εμπρησμών ο πρωθυπουργός είπε ότι αυτό θα το διερευνήσει η Δικαιοσύνη. «Έχω εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη και πιστεύω ότι θα καταλήξει σε ένα πόρισμα. Είναι βέβαιο ότι δεν ήταν όλες οι πυρκαγιές τυχαίες. Δεν έχω όμως τα στοιχεία για να πω αν ήταν οργανωμένο σχέδιο» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης.
Παντελώς ανυπόστατη η συζήτηση που συνδέει τις πυρκαγιές με την κατασκευή ανεμογεννητριών
Σε ερώτηση σχετικά με την έντονη συζήτηση για το κατά πόσο δεν προστατεύθηκε το Τατόι, γιατί μια καμένη έκταση εκεί θα ευνοήσει περιπτώσεις αλλαγής χρήσης γης και επενδύσεις σε real estate, αλλά και τη θεωρία που θέλει την καμένη έκταση στην Εύβοια να συνδέεται με ανεμογεννήτριες, ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε τη συζήτηση «παντελώς ανυπόστατη» γιατί το Σύνταγμα προβλέπει την άμεση κήρυξη των καμένων εκτάσεων σε αναδασωτέες.
«Δεν χρειαζόταν να καούν δάση για να κατασκευαστούν ανεμογεννήτριες. Μπορούσαν να φτιαχτούν ακόμη και μέσα στα δάση όπως έχουν φτιαχτεί σε πολλά δάση. Αυτή η δαιμονοποίηση των ανεμογεννητριών βρίσκεται απέναντι στην πολιτική επιλογή όλου του πλανήτη να μεταφερθεί προς μονάδες παραγωγής ενέργειας που δεν εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα. Θα κάνουμε τη μετάβαση χρησιμοποιώντας τον ήλιο και τον άνεμο. Οι ανεμογεννήτριες δεν είναι εχθροί είναι σύμμαχοι σε αυτή την προσπάθεια. Θα παρακαλούσα για το ζήτημα αυτό να έχουμε πολύ πιο καθαρό μυαλό και να επιστρατεύσουμε τη λογική και όχι το συναίσθημα, είπε κλείνοντας.»
Οι εκλογές στο τέλος της τετραετίας - Η Οικονομία θα ανακάμψει γρήγορα
«Οι πρόωρες εκλογές δεν είναι ούτε στρατηγική επιλογή ούτε τακτική επιλογή. Είναι μη επιλογή», είπε ο κ. Μητσοτάκης και εξέφρασε την βεβαιότητά του πως η κυβέρνηση θα εξαντλήσει την τετραετία.
«Οι ενδείξεις δείχνουν ότι η Οικονομία θα ανακάμψει γρήγορα, τα στοιχεία από τον τουρισμό είναι ενθαρρυντικά και εάν συνεχίσουμε έτσι θα ξεπεράσουμε τους στόχους που θέσαμε. Έχουμε τα χρηματοδοτικά εργαλεία για να στηρίξουμε την Οικονομία» εκτίμησε ο πρωθυπουργός προσθέτοντας ότι δεν μπορεί να προβλέψει τι θα γίνει με τον κορωνοϊό στο μέλλον, ενώ προέτρεψε τον κόσμο, για άλλη μια φορά, να εμβολιαστεί.
Για τον Χρυσοχοΐδη και τον ενιαίο φορέα δασοπροστασίας
«Ήταν λάθος ότι το 2008, ως πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής είχατε εισηγηθεί ενιαίο φορέα δασοπροστασίας και δασοπυρόσβεσης και ήταν λάθος που είπε ο κ. Χρυσοχοΐδης ότι είναι και πυροσβέστης και επιτελικός επειδή είπατε ότι το Επιτελικό Κράτος δεν σβήνει με τη μάνικα;», ρώτησαν τον πρωθυπουργό.
«Είναι ανακριβές ότι η έκθεση εισηγείται την επιστροφή της δασοπυρόσβεσης στις δασικές υπηρεσίες. Έλεγε ότι αυτό είναι ανέφικτο να γίνει. Επειδή την έγραψα εγώ ο ίδιος, έλεγε ότι απαιτείται καλύτερη συνεργασία μεταξύ των δασικών υπηρεσιών και της Πυροσβεστικής» απάντησε ο κ. Μητσοτάκης. «Εγώ μπορώ να είμαι υπόλογος βέβαια για ό,τι έχει γίνει στη χώρα τα δύο τελευταία χρόνια κι όχι από το 2008 που γράφτηκε η έκθεση.»
Για τη δήλωση του κ. Χρυσοχοΐδη είπε ότι ο ρόλος «ενός υπουργού που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή δεν είναι μόνο να συντονίζει αλλά να βρίσκεται και κοντά στις δυνάμεις, να τις ενθαρρύνει, όχι κατ' ανάγκη να τις κατευθύνει γιατί αυτή είναι δουλειά των προϊσταμένων της Πυροσβεστικής. Νομίζω ότι αυτά έκανε ο κ. Χρυσοχοΐδης, ο κ. Χαρδαλιάς αλλά και όλοι με τον τρόπο μας, άρα το τι μπορούμε και το τι πρέπει να κάνουμε, ποια είναι τα όρια του ρόλου μας είναι απολύτως σαφές και κατανοητό. Προτιμώ έναν υπουργό ο οποίος είναι παρών στο πεδίο παρά κάποιον ο οποίος είναι εξαφανισμένος».
Σημαντική πρωτοβουλία ο θεσμός του αναδόχου αναδάσωσης - Δρομολογούνται αντιπλημμυρικά
Απαντώντας σε ερώτηση για το εάν ανταποκρίνονται οι δηλώσεις υπουργών σχετικά με την αντιπυρική προετοιμασία σε σχέση με αυτό που έγινε στη χώρα, ο κ. Μητσοτάκης απάντησε ότι «η ίδια ζωή απάντησε».
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στα μέτρα άμεσης παρέμβασης τα οποία έχον κατεπείγουσα μορφή, όπως τα έργα συγκράτησης των εδαφών για να εξασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρχουν πλημμύρες στις περιοχές που επλήγησαν. Όπως είπε δρομολογείται το αντιπλημμυρικό της Ιστιαίας και έδωσε ο ίδιος εντολή να επιταχυνθούν οι διαδικασίες.
«Προέχουν οι άμεσες παρεμβάσεις στα δάση. Δίνονται κίνητρα για την εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα στην προσπάθεια. Πολύ σημαντική πρωτοβουλία ο θεσμός του ανάδοχου αναδάσωσης, όπου οι ιδιωτικές εταιρείες που έχουν τεχνογνωσία να αναλάβουν έργα αναδάσωσης και να παραδίδουν τελικό αποτέλεσμα στο κράτος» είπε ο κ. Μητσοτάκης.
