«ΦΕΡΑΜΕ ΠΙΣΩ ΑΥΤΑ τ’ ανάγλυφα μιας τέχνης ταπεινής», γράφει ο Γιώργος Σεφέρης στο «Μυθιστόρημα», το πιο αντιπροσωπευτικό, ίσως, ποιητικό του έργο, που απηχούσε ολόκληρη την παράδοση του Ομήρου, αλλά ταυτόχρονα εξήγγελλε τη δημιουργική «εισβολή» του μοντερνισμού στα απέραντα ελληνικά ύδατα. Το νερό, άλλωστε, πρωταγωνιστεί στους 1.556 στίχους αυτού του μοντερνιστικού έπους που διαιρείται σε είκοσι τέσσερα μέρη, ακριβώς όσα και οι ραψωδίες της ομηρικής «Οδύσσειας». Ο ελεγειακός και ταυτόχρονα επικός τόνος, η έντονη χρήση των αρχαίων μύθων, τα μοντερνιστικά ευρήματα, η πειραματική διάθεση αλλά και η βαθιά ιστορική συνείδηση ενός τόπου που αναζητούσε διακαώς τη χαμένη του ταυτότητα συνιστούν τους βασικούς άξονες του αποσπασματικού ποιήματος, το οποίο, ωστόσο, αρθρώνεται σε ένα ενιαίο όλο. Δημοσιευμένο το 1935, δηλαδή έναν μόλις χρόνο προτού ο Σεφέρης θέσει τα θεμέλια για την έλευση του μοντερνισμού στην Ελλάδα στην εισαγωγή της ελιοτικής του «Έρημης Χώρας», το «Μυθιστόρημα» έμελλε να καταγράψει με τον πλέον μεστό και συμπυκνωμένο τρόπο το άνοιγμα του νομπελίστα ποιητή στον ελεύθερο στίχο, καθώς, εν προκειμένω, δείχνει να αφήνει πίσω την παραδοσιακή στιχουργική, αλλά όχι την παράδοση. Κι αυτό γιατί πάντα στο μυαλό του ο ποιητής έχει την Ελλάδα ως ανοιχτό τραύμα και ως διαρκές όραμα, η οποία πρέπει να ανεβεί λίγο ψηλότερα και να διδάξει, στο εύρος και το πλάτος της γης, τη γαλήνη».

 

— Τίνα Μανδηλαρά

 

Ο Γιώργος Σεφέρης, ο πρώτος Έλληνας που τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ και ένας ποιητής που παραμένει σημαντικός για όλο τον πολιτισμένο κόσμο και σε όσες γλώσσες μεταφράστηκε, πέθανε στις 20 Σεπτεμβρίου 1971, οπότε φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από την απώλειά του.

 

Με αφορμή αυτήν τη σημαντική επέτειο το Μουσείο Μπενάκη προγραμμάτισε μια σειρά από εκδηλώσεις που σύντομα θα ανακοινωθούν οριστικά και πλαισιώνουν το κεντρικό σχετικό πολιτιστικό γεγονός που είναι η έκθεση έργων ζωγραφικής της Λήδας Κοντογιαννοπούλου με τίτλο «Το σπίτι της μνήμης» στην Πινακοθήκη Γκίκα.

 

Μεταξύ αυτών, η LiFO έχει τη χαρά να παρουσιάσει κατ’ αποκλειστικότητα μια σειρά από podcasts τα οποία ετοίμασε με μεγάλη επιμέλεια το Μουσείο Μπενάκη και είναι εξαιρετικής ποιότητας ηχογραφήσεις προσωπικοτήτων που απαγγέλλουν Σεφέρη.

 

Πρόκειται για τον επιστημονικό διευθυντή του Μουσείου Μπενάκη κ. Γιώργο Μαγγίνη, τους διακεκριμένους στην τέχνη της ποίησης Μιχάλη Γκανά, Τζένη Μαστοράκη, Νίκο A. Παναγιωτόπουλο και Ερρίκο Σοφρά, τη Ζυράννα Ζατέλη, που απαγγέλλει εξαιρετικά τα κυπριακά ποιήματα του Σεφέρη, καθώς επίσης και για απαγγελίες από τους Διονύση Καψάλη, Τζούλια Τσιακίρη, Σταύρο Ζουμπουλάκη, Άννα Κοκκίνου, Αλέκο Λεβίδη, Παύλο Καλλιγά, τους πανεπιστημιακούς Ιωάννη Κωνσταντάκο, Χρήστο Παπάζογλου, Μιχάλη Κοπιδάκη και τον ομότιμο καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή Αθηνών κ. Νίκο Αλιβιζάτο – που όλοι τους, με διάφορους τρόπους, συνδέονται με το σεφερικό περιβάλλον και, φυσικά, με το έργο του ποιητή.

 

Στο σημερινό podcast o μεταφραστής Ερρίκος Σοφράς διαβάζει το «Μυθιστόρημα» του Γιώργου Σεφέρη.

 

Συντελεστές: 

Ηχοληψία: Λέανδρος Ντούνης

Μιξάζ: Κώστας Βαρυμποπιώτης

Οι αναγνώσεις των ποιημάτων του Γιώργου Σεφέρη γίνονται με την άδεια της κυρίας Άννας Λόντου και των Εκδόσεων Ίκαρος τους οποίους ευχαριστούμε θερμά.