Ο ΣΥΜΜΑΧΟΣ ΤΟΥ ΡΩΣΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ και επικεφαλής της φιλορωσικής κυβέρνησης της Τσετσενίας Ραμζάν Καντίροφ απείλησε χθες με αντίποινα όχι μόνο τους Ουκρανούς αλλά και όλη τη Δύση για τις κυρώσεις που επέβαλε στη Ρωσία, εάν δεν τις αποσύρουν οι ηγέτες της «πριν από τις 31 Φεβρουαρίου» (ναι, έτσι το είπε).
Πολλοί διάβασαν με έκπληξη την περασμένη εβδομάδα την είδηση ότι η Ρωσία στέλνει στην Ουκρανία «μια δύναμη 10.000 Τσετσένων», οι οποίοι φημίζονται για τις σκληρές τακτικές τους στον ανορθόδοξο πόλεμο, καθώς ίσως θυμούνται τις άγριες συγκρούσεις των Τσετσένων παλαιότερα με τη Ρωσία και τις δολοφονικές επιθέσεις τους εναντίον Ρώσων (και όχι μόνο). Τα τελευταία χρόνια είναι ο Ταγίπ Ερντογάν που χρησιμοποιεί ως μισθοφόρους, κυρίως στη Λιβύη, τζιχαντιστές που πολέμησαν στη Συρία.
Είναι γνωστό επίσης ότι παλαιότερα είχαν σταλεί χιλιάδες μουτζαχεντίν για να πολεμήσουν στο πλευρό των Βόσνιων μουσουλμάνων εναντίον των Σέρβων στον πόλεμο της Βοσνίας. Αλλά ισλαμιστές μαχητές να πολεμάνε για λογαριασμό μιας ορθόδοξης χώρας ενός ηγέτη που θέλει να εμφανίζεται μάλιστα και ως υπόδειγμα χριστιανού δεν είχαμε ξαναδεί και εύλογα όλο αυτό προκαλεί εξαιρετικά αρνητικές εντυπώσεις.
Από την άλλη, επιβεβαιώνει τον κυνισμό του Πούτιν, ο οποίος, όπως φαίνεται, δεν διστάζει να εργαλειοποιήσει τα πάντα και να χρησιμοποιήσει κάθε μέσο για την επίτευξη των σκοπών του.
Χρησιμοποιώντας όλα τα στερεότυπα για τους Τσετσένους, οι Ρώσοι διεξάγουν ταυτόχρονα μια ψυχολογική επιχείρηση για να τρομάξουν τον ουκρανικό πληθυσμό ότι αν δεν παραδοθούν, θα λεηλατηθούν, θα βιαστούν ή θα σκοτωθούν από τους Τσετσένους ισλαμιστές.
“Oι Τσετσένοι είναι ενταγμένοι εδώ και χρόνια ως επίλεκτα σώματα στις ρωσικές δυνάμεις και ειδικεύονται στην αντιμετώπιση ανταρτών παρόμοιου τύπου” εξηγεί ρωσική πηγή. “Σε πολλές συγκρούσεις που έλαβαν χώρα στην πρώην Σοβιετική Ένωση οι Τσετσένοι συχνά πολεμούσαν και στις δύο αντιμαχόμενες πλευρές ως αντάρτες, μισθοφόροι ή εθελοντές, συμπληρωματικά στις δυνάμεις του στρατού”.
Πράγματι, οι Τσετσένοι εξακολουθούν να είναι χωρισμένοι στα δύο. Από τη μια πλευρά είναι οι Τσετσένοι του Καντίροφ, που στηρίζουν τον Πούτιν (οι λεγόμενοι και ομοσπονδιακοί), και από την άλλη είναι οι Τσετσένοι ισλαμιστές αντίπαλοι του Καντίροφ, του Κρεμλίνου και των Ρώσων (οι αυτονομιστές). Οι δεύτεροι δεν αναγνωρίζουν την διοίκηση του Καντίροφ και μιλάνε για κυβέρνηση-μαριονέτα του Πούτιν.
Μεταξύ των αυτονομιστών και των ομοσπονδιακών υπήρξε ένας πολυετής και άγριος εμφύλιος πόλεμος στην Τσετσενία, ο οποίος εξελίχθηκε σε πόλεμο με τη Ρωσία. Σήμερα η κατάσταση είναι πιο σταθερή. Το καθεστώς Πούτιν έχει εξοντώσει αρκετά στελέχη των αυτονομιστών-ισλαμιστών και έχει τοποθετηθεί μια φιλική κυβέρνηση στο Γκρόζνι, την πρωτεύουσα της Τσετσενίας η οποία διατηρεί μια αυτονομία.
Ο γεννημένος το 1976 Ραμζάν Αχμάτοβιτς Καντίροφ, νυν ηγέτης της Τσετσενίας, ο οποίος εξελέγη με 99% και είναι άνθρωπος του Πούτιν, την προηγούμενη εβδομάδα εμφανίστηκε σε ένα βίντεο που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο να καυχιέται ότι οι τσετσενικές μονάδες δεν έχουν υποστεί απώλειες (παρότι λίγο μετά σημειώθηκαν απώλειες). Προέβη μάλιστα και σε μια δήλωση, όπου, μεταξύ άλλων, είπε ότι θα ήθελε να συμβουλεύσει «τον σημερινό Πρόεδρο Ζελένσκι, προτού γίνει πρώην Πρόεδρος της Ουκρανίας, να τηλεφωνήσει στον γενικό διοικητή μας, τον Πρόεδρο Βλαντίμιρ Βλαντιμίροβιτς Πούτιν, και να ζητήσει συγγνώμη».
Κάποια ξένα μέσα έχουν γράψει ότι αποστολή τους είναι, μεταξύ άλλων, να βρουν τον Ουκρανό Πρόεδρο Ζελένσκι και να τον υποχρεώσουν να παραδώσει τον έλεγχο της Ουκρανίας στη Ρωσία. Η βασική τους αποστολή ωστόσο είναι να σκορπίσουν τον τρόμο στους Ουκρανούς (και στη Δύση) και γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο τους χρησιμοποιεί ο Πούτιν, αξιοποιώντας τη στερεοτυπική εικόνα που υπάρχει για τους Τσετσένους, παρουσιάζοντάς τους ως «ομάδες σκληρών δολοφόνων» μέσα από τα ΜΜΕ και τα σόσιαλ μίντια.
Την περασμένη εβδομάδα δημοσιεύτηκαν φωτογραφίες και βίντεο από τη συγκέντρωση των Τσετσένων μαχητών στο Γκρόζνι, που φώναζαν «Allahu Akbar» λίγο πριν ξεκινήσουν για την Ουκρανία ως επίδειξη δύναμης, με σκοπό να προκαλέσουν φόβο και να κάμψουν το φρόνημα των Ουκρανών.
Δεν είναι τυχαίο, προφανώς, ότι οι εικόνες αυτές, που δείχνουν πολεμοχαρείς Τσετσένους μαχητές, διακινούνται κυρίως από ΜΜΕ που κάνουν φιλορωσική προπαγάνδα, ώστε να χρησιμοποιηθούν ως ένα επιπλέον μέσο ψυχολογικής πίεσης που θα αναγκασει τους Ουκρανούς να παραδοθούν.
Έχουν διακινηθεί επίσης φωτογραφίες μαχητών που υψώνουν την τσετσενική σημαία, άλλες με τεθωρακισμένα σε ουκρανικές περιοχές, καθώς και εικόνες εκατοντάδων ετοιμοπόλεμων μαχητών που στέλνονται ως «κυνηγοί κεφαλών» και κρατούν δήθεν φωτογραφίες των στόχων τους.
Χρησιμοποιώντας, λοιπόν, όλα τα στερεότυπα για τους Τσετσένους, οι Ρώσοι, διεξάγουν ταυτόχρονα μια ψυχολογική επιχείρηση με σκοπό να τρομάξουν τον ουκρανικό πληθυσμό ότι αν δεν παραδοθούν, θα λεηλατηθούν, θα βιαστούν ή θα σκοτωθούν από τους Τσετσένους ισλαμιστές.
Προχθές, στους Τσετσένους ισλαμιστές του Καντίροφ απάντησαν άνδρες του ακροδεξιού τάγματος Αζόφ της Ουκρανίας μέσω βίντεο που κυκλοφόρησε στα σόσιαλ μίντια και τους δείχνει να βουτάνε τις σφαίρες τους σε χοιρινό λίπος «για να τις χρησιμοποιήσουν εναντίον των Τσετσένων μουσουλμάνων», όπως ακούγονται να λένε.
Another video from Grozny, Chechnya sent to me by local source today. Thousands of additional Chechen government forces being deployed to Ukraine as part of Russia's occupation force. pic.twitter.com/4c8tJS1bqp
— Neil Hauer (@NeilPHauer) February 25, 2022
Το παρελθόν
Τσετσένοι μαχητές έχουν πολεμήσει ξανά ως «εθελοντές» στην Ουκρανία το 2014, στο πλευρό των φιλορώσων αυτονομιστών (ενώ στην Τσετσενία οι συγκεκριμένοι είναι εναντίον των εκεί αυτονομιστών). Το τάγμα που είχε πολεμήσει τότε αποτελούνταν από 300 επίλεκτους άνδρες κυρίως των ειδικών δυνάμεων. Οι αντίπαλοι Τσετσένοι, οι αυτονομιστές, που θεωρούν την Τσετσενία κατεχόμενη από τη Ρωσία, είχαν πολεμήσει κι αυτοί στην Ουκρανία τότε, αλλά στο πλευρό των Ουκρανών.
Κάποια ουκρανικά ΜΜΕ έγραφαν κι αυτές τις μέρες ότι «οι πραγματικοί Τσετσένοι στηρίζουν την Ουκρανία», ενώ τους άλλους τους αποκαλούν «αλήτες του Καντίροφ». Ο πατέρας του Καντίροφ ήταν αρχικά με τους αυτονομιστές, αλλά στην πορεία άλλαξε στρατόπεδο και πήγε με το Κρεμλίνο (η αλλαγή στρατοπέδου είναι συνήθης στους πολέμαρχους της Τσετσενίας).
Ο υιός Καντίροφ εξελίχθηκε σε έναν από τους πιο πιστούς και χρήσιμους συνεργάτες του Πούτιν, ο οποίος ήταν και στη λίστα των προσώπων που έχουν υποστεί κυρώσεις από τις ΗΠΑ παλαιότερα, κυρίως με το πάγωμα των τραπεζικών του λογαριασμών, αλλά δεν έδειξε να πτοείται.
Το 2015 έγινε γνωστό ότι οι πέντε κατηγορούμενοι για τη δολοφονία του Ρώσου ηγέτη της αντιπολίτευσης Μπόρις Νεμτσόφ ήταν όλοι Τσετσένοι. Έχει γραφτεί ότι αυτός που φέρεται να σκότωσε τον Νεμτσόφ ήταν αξιωματικός στη φρουρά του Καντίροφ.
Τσετσένος ήταν και ο 18χρονος εξτρεμιστής που αποκεφάλισε τον Γάλλο καθηγητή Σαμουέλ Πατί και κηδεύτηκε στην Τσετσενία με τιμές ήρωα, ενώ έχει γραφτεί, χωρίς να είναι επιβεβαιωμένο, ότι σε δρόμο στο χωριό του δόθηκε το όνομά του. Στη Γαλλία έχει χυθεί πολύ αίμα από τη δράση Τσετσένων τζιχαντιστών, χωρίς να έχουν γίνει ευρύτερα γνωστά τα κίνητρα και η προέλευσή τους.
Ο Καντίροφ δεν έχει κανένα σεβασμό για τα ανθρώπινα δικαιώματα και σύμφωνα με πλήθος δημοσιευμάτων φέρεται να έχει δηλώσει πως «οι ομοφυλόφιλοι δεν είναι άνθρωποι και θα πρέπει να εξοντωθούν για να εξαγνιστεί η Τσετσενία». Ρώσοι ακτιβιστές έχουν καταγγείλει συλλήψεις και βασανισμούς γκέι ανδρών στην Τσετσενία, με κάποιους να έχουν χάσει ακόμα και τη ζωή τους εξαιτίας των βασανιστηρίων και των άγριων ξυλοδαρμών.
Η ρωσική εφημερίδα «Novoya Gazeta» είχε γράψει το 2017 για κέντρα κράτησης ομοφυλόφιλων στην Τσετσενία, κάτι που η διοίκηση του Καντίροφ διέψευσε, δηλώνοντας ταυτόχρονα ότι δεν υπάρχουν ομοφυλόφιλοι στην Τσετσενία.
Chechen dictator Kadyrov spoke to the Chechen security forces in Prada Monolith boots.
— Ragıp Soylu (@ragipsoylu) February 26, 2022
He is expected to deploy forces to Ukrainian cities.
Devil indeed wears Prada pic.twitter.com/Kt2eYLm4CF
Από την εξέγερση στην ισοπέδωση
Η ιστορία της Τσετσενίας τα τελευταία τριάντα χρόνια, μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, ήταν ιδιαίτερα ταραχώδης, ειδικά κατά τη διάρκεια της εξέγερσης των αυτονομιστών που ήθελαν να αποκοπούν από τη Ρωσία.
Όταν ο Βλαντίμιρ Πούτιν πήρε την εξουσία στη Ρωσία πριν από είκοσι δύο χρόνια, ξεκίνησε τον δεύτερο πόλεμο στην Τσετσενία με μια ανελέητη αεροπορική επιδρομή, βομβαρδίζοντας και ισοπεδώνοντας ολόκληρες περιοχές. Πληρώνοντας τεράστιο κόστος σε ανθρώπινες ζωές και καταστροφές, η Ρωσία ανέκτησε τον έλεγχο της Τσετσενίας και το Κρεμλίνο έθεσε επικεφαλής τον Αχμάντ Καντίροφ, έναν αντάρτη φύλαρχο που άλλαξε στρατόπεδο.
Μετά τη δολοφονία του το 2004, τον διαδέχθηκε ο γιος του Ραμζάν, ο οποίος έχει επιβάλει ένα καθεστώς απόλυτης αρχής και προσωπολατρίας. Πολλοί από τους αντιπάλους του αυτονομιστές έχουν φύγει και ζουν στην Ευρώπη, ενώ αυτοί που έχουν μείνει είναι κυρίως ακραίοι ισλαμιστές που χρησιμοποιούν τρομοκρατικές μεθόδους.
Παλαιότερα αποκαλούσαν το κίνημά τους «Εμιράτο του Καυκάσου» και είχαν συμμαχήσει με το Ισλαμικό Κράτος. Η πρωτεύουσα της Τσετσενίας, το Γκρόζνι, σήμερα έχει ανορθωθεί μετά την ισοπέδωσή της, ο κεντρικός δρόμος ονομάζεται λεωφόρος Πούτιν και πορτρέτα των Καντίροφ, του νεκρού πατέρα και του υιού, βρίσκονται σε πλήθος δημόσιων κτιρίων.
Πριν από λίγες μέρες ο αποκαλούμενος εξόριστος ηγέτης της Τσετσενίας Αχμέντ Ζακάγιεφ προσέφερε με δηλώσεις του δικά του στρατεύματα στον Ζελένσκι. Σύμφωνα με τον Ζακάγιεφ και τους «εξόριστους αυτονομιστές», ο Καντίροφ δεν είναι ο επικεφαλής της Τσετσενίας αλλά της «ρωσικής κυβέρνησης-μαριονέτας στην κατεχόμενη Τσετσενία».
Το περασμένο Σάββατο ανακοίνωσε την πρόθεσή του να σχηματίσει εθελοντικά αποσπάσματα από Τσετσένους που ζουν στο εξωτερικό για να πολεμήσουν στο πλευρό της ουκρανικής κυβέρνησης. Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι περίπου 150.000 Τσετσένοι ζουν στην Ευρώπη, ωστόσο πολλοί θεωρούν ότι η επιρροή του Ζακάγιεφ σε αυτούς είναι περιορισμένη.
Chechnya is sending Military Police units to Ukraine. These are likely same units that were active in and around Aleppo after Russia arrived there... pic.twitter.com/CTNily4UtT
— BashKarma (@Karmabash) February 25, 2022
Τζιχάντ στην Ουκρανία
Τελικά, οι ανίκητοι Τσετσένοι που το άκουσμά τους και μόνο σκορπά τον τρόμο, είχαν απώλειες από τις πρώτες μέρες. Οι ίδιοι παραδέχονται δύο νεκρούς, αλλά κανείς δεν γνωρίζει τον ακριβή αριθμό. Χθές ο μουφτής της Τσετσενίας ανακοίνωσε ότι οι Τσετσένοι μαχητές που στάλθηκαν στην Ουκρανία «πήγαν για τζιχάντ» και πολεμούν για τη χάρη του Αλλάχ.
Ο Καντίροφ λέει τώρα ότι πρέπει να περάσουν «σε δράσεις μεγάλης κλίμακας για την εκκαθάριση των ναζί και των τρομοκρατών και την απελευθέρωση των πόλεων», προσκαλώντας τα ουκρανικά στρατεύματα να παραδοθούν και να πάνε μαζί τους.
Ξένοι αναλυτές αναφέρουν ότι ο Καντίροφ ουσιαστικά παραδέχεται πως η ρωσική τακτική στην Ουκρανία απέτυχε τις πρώτες ημέρες της εισβολής και ζητά πιο βίαιη προσέγγιση, ενώ είναι προφανές ότι αυτές οι δηλώσεις έχουν στόχο να τρομοκρατήσουν τους Ουκρανούς στο πλαίσιο της πολεμικής προπαγάνδας. Γι' αυτό μεταδίδουν τα βίντεο με τις εικόνες από την ανάπτυξή τους σε περιοχές της Ουκρανίας.
Αν και ως τώρα δεν είναι γνωστό ούτε πόσοι είναι οι Τσετσένοι που πήγαν στην Ουκρανία (ο Καντίροφ δεν είναι αξιόπιστος) ούτε τι ακριβώς κάνουν εκεί, είναι φανερό ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν χρησιμοποιεί την παρουσία τους και για ψυχολογικούς λόγους.
Επισήμως οι Ρώσοι απαντάνε ότι: «Η Τσετσενία είναι μέρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας, επομένως οι Τσετσένοι μαχητές συμμετέχουν στην πολεμική επιχείρηση της χώρας». Ο Πούτιν, πάντως, δεν τους χρησιμοποιεί για πρώτη φορά, καθώς έχουν συμμετάσχει ξανά σε στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Συρία, συχνά και ως στρατιωτική αστυνομία.
Ποτέ ως τώρα όμως δεν είχε αναδειχτεί αυτή η ευρεία χρήση των Τσετσένων ισλαμιστών μαχητών από τον Πούτιν, η οποία θα του κοστίσει με τη δραματική υποχώρηση της δημοφιλίας του στους χριστιανικούς πληθυσμούς των ορθοδόξων.
⚡️ #Ichkerian leader Akhmed Zakayev offered #Zelensky to sign an agreement on military cooperation, thanks to which #Chechen volunteers from #Europe and #Ukraine itself would fight against #Russia. pic.twitter.com/rU2JZc4cRg
— Stand With Ukraine ❤️ 🇺🇦 (@StandWith_UA) February 26, 2022
Akhmed Zakayev, Prime Minister of the Chechen Republic of Ichkeria : "We are ready to organise volunteer units in order to help Ukraine against the Russian aggression..." https://t.co/mLaxCgftdd#Zakayev #AkhmedZakayev #Chechen #Chechnya #Ichkeria #Ukraine #RussiaUkraineWar
— Waynakh Online (@WaYNaKH) February 27, 2022