«Μπαμπά, αν περπατήσω από το σημείο που βρίσκομαι στην ευθεία, πού θα βρεθώ;», ρωτά τον πατέρα του ο μικρός Λέανδρος που συγκίνησε την Τούμπα εχθές πριν από τον αγώνα του ΠΑΟΚ με τον Ολυμπιακό.
Ο Λέανδρος έχει χάσει την όρασή του από όταν ήταν μόλις 2,5 ετών. Κρατώντας το «λευκό μπαστούνι» στο δεξί του χέρι, ζητά από τον πατέρα του οδηγίες ώστε να κινηθεί με ασφάλεια στο πάρκο δίπλα από το δημοτικό αναψυκτήριο Κρήνης, στη Θεσσαλονίκη, καθώς το ανάγλυφο του εδάφους και τα φυσικά εμπόδια (δέντρα, παγκάκια κ.ά) γύρω του δυσκολεύουν την προσπάθειά του να κινηθεί στον χώρο.
Δεν είναι, άλλωστε, η πρώτη φορά που περπατώντας στους δρόμους της πόλης χρειάζεται να καταφύγει στη βοήθεια των δικών του για να υπερκεράσει τα προβλήματα της τυφλότητας που αντιμετωπίζει, αφού πολλοί δρόμοι και πεζοδρόμια κάθε άλλο παρά φιλικά είναι σε άτομα με οπτική αναπηρία. Αν, μάλιστα, είχε μπροστά του τον δήμαρχο, όπως λέει, αυτό που θα τού ζητούσε είναι «καλύτερα πεζοδρόμια, περισσότερους ίσιους δρόμους και λιγότερα εμπόδια».
Προτού καλά-καλά πατήσει το κατώφλι των δέκα χρόνων («είμαι 9,5 στα 10», λέει με τη στεντόρεια φωνή του) ο Λέανδρος έχει ήδη γνωρίσει το σκληρό πρόσωπο της ζωής, έχοντας χάσει την όρασή του στην τρυφερή ηλικία των 2,5 ετών. Ωστόσο, επιλέγοντας την οδό της μαχητικότητας, του χαμόγελου και της αισιοδοξίας, όπως εξηγεί ο πατέρας του Φίλιππος Παπαχαραλαμπίδης, έχει καταφέρει να κερδίζει, με την πρώτη του κουβέντα, όσους τον συναντούν.
Κάπως έτσι, ο Λέανδρος έγινε ο πρωταγωνιστής, πριν από μερικά χρόνια, στο προωθητικό βίντεο της UEFA για την παγκόσμια καμπάνια «A Ball for All» (Μια Μπάλα για Όλους), με τον δημιουργό της Ηλία Μάστορα να εμπνέεται απ' αυτόν για την ειδική μπάλα που κουδουνίζει και βάζει γκολ υπέρ της συμπερίληψης των παιδιών με οπτική αναπηρία σε μια αγαπημένη συνήθεια όλων: το ποδόσφαιρο!
Με αυτή την μπάλα στα χέρια, ο Λέανδρος σήκωσε την Τούμπα στο πόδι, όταν προ ημερών έστειλε το δικό του μήνυμα λίγο πριν από τον αγώνα του ΠΑΟΚ με τη Μαρσέιγ και αυτή ήταν η μόνη μπάλα που βρήκε, χθες το βράδυ, δίχτυα στο αγώνα ΠΑΟΚ-Ολυμπιακός, όταν ο μικρός μπαλαδόρος πάτησε χορτάρι και σκόραρε στο ημίχρονο, με το γήπεδο να τον αποθεώνει.
Με την ίδια μπάλα με το κουδουνάκι στα πόδια τον βρήκαμε να παίζει και προχθές, στο πάρκο της Κρήνης, όπου τον συναντήσαμε με τους γονείς και τις αδελφές του, για να μάθουμε πώς είναι η ζωή ενός παιδιού με οπτική αναπηρία, όταν οι προβολείς του γηπέδου σβήνουν και βρίσκεται αντιμέτωπο με μια λιγότερο λαμπερή όψη της καθημερινότητας.
«Μπαμπά, πότε θα ανάψουμε τα φώτα;»
Όταν ο Λέανδρος ήταν δύο ετών, διαγνώστηκε με όγκο διαμέτρου 10 εκατοστών στον εγκέφαλο και έπρεπε να χειρουργηθεί άμεσα καθώς κινδύνευε η ζωή του. Χάρη στον νευροχειρουργό Βασίλη Ζούντζα, στον οποίο ο Λέανδρος, όπως λέει ο πατέρας του, οφείλει τη ζωή του, κατάφερε να βγει νικητής ύστερα από 20 μέρες στην εντατική ιδιωτικής κλινικής της Θεσσαλονίκης.
«Όταν βγήκε από την κλινική και επιστρέψαμε σπίτι, με ρώτησε "πότε θα ανάψουμε τα φώτα και γιατί τα έχουμε κλειστά"», θυμάται ο Φίλιππος Παπαχαραλαμπίδης, που δεν ήξερε τότε πως ο ίδιος ο Λέανδρος θα απαντούσε και σε αυτή την ερώτηση τελικά, με τη στάση ζωής που υιοθέτησε.
«Όταν κανείς καλείται να αντιμετωπίσει το σκοτάδι της τύφλωσης έχει δυο επιλογές. Η πρώτη είναι αυτή της απελπισίας, της εσωστρέφειας, της μοιρολατρίας και της παραίτησης, διότι όλα όσα γνώριζες, χάνονται. Όλα όσα επιθυμούσες, διαγράφονται. Ο κόσμος των άλλων δεν είναι ο δικός σου κόσμος. Η δεύτερη επιλογή είναι αυτή που μού δίδαξε ο γιος μου, όταν ήταν δύο ετών και ύστερα από μία επέμβαση ζωής και θανάτου έχασε την όρασή του. Είναι η επιλογή της μαχητικότητας, η επιλογή του χαμόγελου, της αισιοδοξίας και της αγάπης για τη ζωή [...] Νιώθω εξαιρετικά περήφανος γι' αυτόν, που στέκεται καθημερινά οδηγός μου», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Παπαχαραλαμπίδης.
«Ο Λέανδρος μετέτρεψε το σκοτάδι της τύφλωσης σε εφαλτήριο αυτογνωσίας και συνειδητοποίησης του θείου δώρου της ζωής. Μάθαμε -οι γονείς και οι αδελφές του- απ' αυτόν πως ό,τι αξίζει στις ζωές μας, ό,τι θεωρούμε πολύτιμο δεν φαίνεται. Δεν χρειάζεται κανείς όραση για να το δει, αλλά ψυχή για να το βιώσει! Η αγάπη, η φιλία, η συγκίνηση, η ελευθερία, το πάθος, η ηθική, η χαρά και τόσα άλλα βιώνονται το ίδιο μεταξύ βλεπόντων και μη βλεπόντων», προσθέτει ο μπαμπάς του Λέανδρου.
Η τυφλότητα συνεπάγεται διαφορετικότητα αλλά και προβλήματα
Ο κ. Παπαχαραλαμπίδης τονίζει, ωστόσο, πως σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να ωραιοποιείται η κατάσταση καθώς η απώλεια όρασης συνεπάγεται διαφορετικότητα, «έναν άλλον κόσμο», εξηγώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τι σημαίνει αυτό πρακτικά στην καθημερινότητα του παιδιού του.
«Ο Λέανδρος γράφει σε γραφή braille με χρήση ειδικής γραφομηχανής, ενώ οι συμμαθητές του όχι. Χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να ολοκληρώσει μια δραστηριότητα σε σχέση με τις αδερφές του. Έχει περιορισμούς στην ανεξάρτητη κινητικότητα και τρέχει πιο αργά απ' ό,τι οι φίλοι του. Ο Λέανδρος αρέσκεται σε συζητήσεις, σε ανάγνωση βιβλίων και κατασκευές με τα χέρια, ενώ αδιαφορεί -λόγω έλλειψης οπτικού ερεθίσματος- για video games, τηλεόραση και μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η αποδοχή όμως της διαφορετικότητας είναι θέμα πολιτισμού και στον τομέα αυτόν, ο Λέανδρος συλλέγει εμπειρίες. Την κοινωνία μας την ξέρετε», επισημαίνει χαρακτηριστικά.
Δεν κρύβει, μάλιστα, την απογοήτευσή του τόσο για πολλούς συμπολίτες μας που «από αναλγησία και έλλειψη πολιτισμού δυσκολεύουν τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων σαν τον Λέανδρο στην καθημερινότητά τους» όσο και για την Πολιτεία που, όπως τονίζει, «αδιαφορεί εκκωφαντικά και διαχρονικά για τα άτομα με αναπηρία».
«Δε θέλω όμως να μέμφομαι μόνο την κεντρική εξουσία, τους δήμους και τις περιφέρειες. Η ευθύνη αφορά όλους μας, τους συμπολίτες μας που βιώνουν τον κόσμο ατομικά», προσθέτει και σημειώνει πως επιτέλους θα πρέπει κάποιος ν' αναλάβει την ευθύνη να διεκπεραιώσει όλα αυτά πράγματα, που δυσκολεύουν την καθημερινότητα ενός ανθρώπου με αναπηρία.
Ο Λέανδρος μιλάει με ενθουσιασμό για την καθημερινότητά του, που περιλαμβάνει αρκετές ώρες μάθημα στο σχολείο και στη Σχολή Τυφλών, διάβασμα (έχει μεγάλη αγάπη στον Γεώργιο Βιζυηνό), παιχνίδι με τους συμμαθητές του αλλά και με τις αδελφές του, αλλά και πολλή δημιουργία, αφού, όπως εξομολογείται, όταν μεγαλώσει θέλει να γίνει καλλιτέχνης. «Θέλω να γίνω καλλιτέχνης, δηλαδή να ζωγραφίζω, να παίρνω πηλό και να κατασκευάζω πράγματα», τονίζει, επισημαίνοντας πως προς το παρόν πειραματίζεται με χρώματα, πλαστελίνες και κατασκευές από χαρτόνι.
Σε αντίθεση με τη μεγαλύτερη αδελφή του, που αγαπά την ποπ μουσική, ο ίδιος απαντά χωρίς δεύτερη σκέψη ότι η δική του αγαπημένη είναι η κλασική. Στη χορωδία δε, του 17ου Δημοτικού Καλαμαριάς, στην οποία συμμετέχει (κάθε Πέμπτη), μαθαίνει πολλά τραγούδια από τον καταπληκτικό δάσκαλό του Διονύση Μαλλιώρη.
Μάλιστα, απ' αυτά ξεχωρίζει ένα, αφιερωμένο στο παιδί: το «Κάποτε θα 'ρθουν να σου πουν», σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη και στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου, που απέδωσε με εμβληματικό τρόπο ο Παύλος Σιδηρόπουλος. Δε διστάζει λεπτό, μάλιστα, να μας το τραγουδήσει, χρωματίζοντας με ιδιαίτερο τρόπο τη φωνή του, στον στίχο που λέει «υπερασπίσου το παιδί, γιατί αν γλιτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα».
