― Υπάρχει περίπτωση να πάμε σε πρόωρες εκλογές;
Η σεναριολογία φουντώνει, ειδικά μετά από τα θετικά μέτρα όπως η αύξηση του κατώτατου μισθού και η επιστροφή ποσοστού από την ρήτρα αναπροσαρμογής.
― Η κυβέρνηση τι υποστηρίζει επισήμως;
Στελέχη της κυβέρνησης, ακόμα και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, επιμένουν ότι οι εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας, το 2023.
― Γιατί, τότε, όλο και περισσότεροι «βλέπουν» πρόωρες εκλογές;
Από τη μία πλευρά, ο ανεξέλεγκτος πληθωρισμός, οι συνεχείς αυξήσεις στις τιμές και οι φουσκωμένοι λογαριασμοί ρεύματος και από την άλλη η τουρκική προκλητικότητα, δημιουργούν ένα εκρηκτικό συνδυασμό. Η ισορροπία ανάμεσα στα μέτρα στήριξης και τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο δεν είναι εύκολη υπόθεση και η κυβέρνηση καλείται να προλάβει ένα ακόμη πιο δύσκολο χειμώνα. Είναι επομένως πιθανό να προτιμήσει τις εκλογές πριν την όποια επιπλέον «φθορά».
― «Παίζει», δηλαδή, να πάμε σε εκλογές από τον Σεπτέμβριο;
Ναι.
― Και ποια ημερομηνία θεωρείται πιθανή;
Αρκετοί εκτιμούν ότι μια εκλογική μάχη θα μπορούσε να δοθεί στις αρχές Σεπτεμβρίου - στις 11 εκείνου του μηνός για παράδειγμα.
― Γιατί να επιλεγεί εκείνη η ημερομηνία;
Η Κυριακή της 11ης Σεπτεμβρίου είναι ακριβώς πριν το άνοιγμα των σχολείο και σε περίπτωση που δεν σχηματιστεί κυβέρνηση και στηθούν και δεύτερες κάλπες (στις 18 Σεπτεμβρίου π.χ), θα υπάρχει ένα εύλογο χρονικό διάστημα ώστε να σχηματιστεί κυβέρνηση μέχρι το αργότερο τις αρχές του τρίτου δεκαημέρου του Οκτωβρίου. Αυτό σημαίνει ότι θα κατατεθεί ο προϋπολογισμός την πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου.
― Μέχρι πότε να περιμένουμε μια πιθανή κήρυξη εκλογών;
Εκλογές το φθινόπωρο δεν μπορεί παρά να εξαγγελθούν τον Αύγουστο, ώστε να πραγματοποιηθούν τον Σεπτέμβριο. Εφόσον αποφασιστούν είναι βέβαιο ότι θα εξαγγελθούν αμέσως μετά το Δεκαπενταύγουστο.
― Αν δεν εκλεγεί κάποιο κόμμα αυτοδύναμο;
Θα υπάρξουν διερευνητικές επαφές για σχηματισμό κυβέρνησης, που μπορεί να κρατήσουν από 7 έως 9 ημέρες.
― Αν δεν σχηματιστεί κυβέρνηση τι γίνεται;
Αν δεν σχηματιστεί κυβέρνηση, όπως προβλέπεται από το Σύνταγμα, θα γίνει σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών υπό την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, για την εξάντληση των δυνατοτήτων για μια οικουμενική κυβέρνηση, που φυσικά δεν αναμένεται να ευδοκιμήσει.
― Και σε αυτή την περίπτωση θα πάμε σε νέες εκλογές;
Ακριβώς. Θα επιλεγεί από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας ένας από τους επικεφαλής των τριών ανώτατων δικαστηρίων της χώρας να χριστεί υπηρεσιακός πρωθυπουργός, ο οποίος με τη σειρά του θα συγκροτήσει υπηρεσιακή κυβέρνηση, Η υπηρεσιακή κυβέρνηση θα οδηγήσει τη χώρα εντός τριών εβδομάδων σε νέες εκλογές.
― Γιατί η κυβέρνηση να προτιμήσει έναν τέτοιο χρονικό άξονα;
Το Μέγαρο Μαξίμου θα πάει σε εκλογές όταν εκτιμήσει ότι είναι το κατάλληλο timing και όλα τείνουν υπέρ του. Πάντως, ο Σεπτέμβρης κρίνεται ως «καλός» μήνας από τη ΝΔ, καθώς θα πιεστούν και τα κόμματα
― Αν κρίνουμε από τα ποσοστά των δημοσκοπήσεων, ποιος είναι ο βασικός στόχος της ΝΔ και ποιος του ΣΥΡΙΖΑ;
Το πρώτο μέλημα της κυβέρνησης είναι η επανεκλογή της, ενώ της αξιωματικής αντιπολίτευσης να εμποδίσει την αυτοδυναμία της Νέας Δημοκρατίας και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μια κυβέρνηση συνεργασίας με πρωταγωνιστή τον ΣΥΡΙΖΑ.
― Και γιατί να μην περιμένει ως το τέλος της τετραετίας η κυβέρνηση;
Η αδυναμία να συγκρατήσει την άνοδο των τιμών, που αποτελεί τον πρώτο λόγο δυσαρέσκειας των πολιτών, κάνει πολλούς μέσα στη Νέα Δημοκρατία να επιμένουν ότι θα είναι «αυτοκτονικό» οι εκλογές να γίνουν την άνοιξη του 2023. Πρόσθεσε σε αυτό και μία πιθανή επανεμφάνιση της πανδημίας από το φθινόπωρο.
― Τι αλλάζει με τον εκλογικό νόμο, που είχε περάσει ο ΣΥΡΙΖΑ;
Το ποσοστό για αυτοδύναμη κυβέρνηση, είναι 44% (από το σχεδόν 40% που έλαβε η ΝΔ στις προηγούμενες εκλογές), και αυτό αν στη Βουλή μπουν μόνο πέντε κόμματα. Αν μπουν περισσότερα, θα χρειαστεί πάνω από 47%.
― Είναι έστω και απειροελάχιστα πιθανό ένα τέτοιο ποσοστό για ένα κόμμα;
Τα ποσοστά 44% και 47% θεωρούνται εντελώς ανέφικτα. Στην κυβέρνηση έχουν προδιαγράψει ότι θα πάνε σε δεύτερες εκλογές με τον δικό τους εκλογικό νόμο, παρότι θεωρητικά, και όχι μόνο, θα μπορούσε να σχηματιστεί κυβέρνηση συνεργασίας - είτε της Νέας Δημοκρατίας με τον ΣΥΡΙΖΑ, είτε της Νέας Δημοκρατίας με το ΚΙΝ.ΑΛ., είτε του ΣΥΡΙΖΑ με το ΚΙΝ.ΑΛ. και κάποιο τρίτο κόμμα.
― Θα πήγαινε ο ΣΥΡΙΖΑ σε κυβέρνηση συνεργασίας;
Ο Αλέξης Τσίπρας έχει επανειλημμένα μιλήσει για «προοδευτική κυβέρνηση», και πολλοί το ερμηνεύουν ως αναφορά σε κυβέρνηση συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ - ΠΑΣΟΚ μετά τις πρώτες εκλογές.
― Και το ΠΑΣΟΚ;
Στο ΠΑΣΟΚ προς το παρόν δεν απαντούν θετικά, αλλά αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πέσει κάτω από το 28% και το ΠΑΣΟΚ συγκεντρώσει 13% έως 16%, ίσως αλλάξουν γνώμη στην Χαριλάου Τρικούπη.
― Μάλιστα. Κι αν πάμε τελικά σε δεύτερες εκλογές;
Σε περίπτωση δεύτερου γύρου εκλογών, αυτές θα γίνουν με τον εκλογικό νόμο Θεοδωρικάκου - Γεραπετρίτη, ο οποίος είναι μια παραλλαγή του προηγούμενου (νόμου Παυλόπουλου) και δίνει μπόνους στο πρώτο κόμμα. Άρα το πρώτο κόμμα θα χρειαστεί κάπου 37%-38%.
― Ποια είναι η μεγάλη διαφορά;
Πώς με το μπόνους αυτό, χωρίς το πρώτο κόμμα δεν μπορεί να σχηματιστεί κυβέρνηση, όπως μπορεί θεωρητικά να προκύψει στις πρώτες εκλογές.
