Μείωση της κατανάλωσης του φυσικού αερίου στην Ευρώπη κατά 15%, μέχρι την άνοιξη, προβλέπει μεταξύ άλλων το σχέδιο της Κομισιόν για έναν «ασφαλή χειμώνα» και για την αντιμετώπιση περαιτέρω μειώσεων των ροών από τη Ρωσία.
«Η ΕΕ αντιμετωπίζει τον κίνδυνο περαιτέρω περικοπών του εφοδιασμού με φυσικό αέριο από τη Ρωσία, λόγω της εργαλειοποίησης των εξαγωγών φυσικού αερίου από το Κρεμλίνο, με σχεδόν τα μισά κράτη μέλη της ΕΕ να έχουν ήδη επηρεαστεί από μειωμένες παραδόσεις», επισημαίνει η Κομισιόν σε ανακοίνωση.
Η ανάληψη δράσης τώρα μπορεί να μειώσει «τόσο τον κίνδυνο όσο και το κόστος» για την Ευρώπη, σε περίπτωση περαιτέρω ή πλήρους διακοπής, ενισχύοντας την ευρωπαϊκή ενεργειακή ανθεκτικότητα, συμπληρώνει η Κομισιόν.
«Η Ρωσία μας εκβιάζει και χρησιμοποιεί το φυσικό αέριο ως όπλο», υπογράμμισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παρουσιάζοντας τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Μείωση και συναγερμός
Η Κομισιόν προτείνει ένα νέο νομοθετικό εργαλείο, για συντονισμένα μέτρα μείωσης της ζήτησης για φυσικό αέριο, με βάση το άρθρο 122 της Συνθήκης. Αυτός ο νέος κανονισμός- όταν εγκριθεί- θα θέτει ως στόχο για τα μέλη της ΕΕ να μειώσουν κατά 15% τη ζήτηση για φυσικό αέριο από την 1η Αυγούστου 2022 έως τις 31 Μαρτίου 2023, σε σύγκριση με τη μέση κατανάλωσή τους την ίδια περίοδο την προηγούμενη πενταετία.
Με τον νέο κανονισμό η Κομισιόν θα έχει τη δυνατότητα να κηρύξει «Συναγερμό της Ένωσης» (Union Alert) για την ασφάλεια του εφοδιασμού, επιβάλλοντας υποχρεωτική μείωση της ζήτησης αερίου σε όλα τα κράτη. Ο συναγερμός θα μπορεί να ενεργοποιηθεί όταν υπάρχει σημαντικός κίνδυνος σοβαρής έλλειψης αερίου ή εξαιρετικά μεγάλης ζήτησης αερίου, έπειτα από αίτημα τουλάχιστον τριών χωρών ή με πρωτοβουλία της Κομισιόν.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να επικαιροποιήσουν τα εθνικά σχέδια έκτακτης ανάγκης έως τα τέλη Σεπτεμβρίου, για να δείξουν πώς σκοπεύουν να επιτύχουν τον στόχο μείωσης. Επίσης, κάθε δύο μήνες θα πρέπει να αναφέρουν στην Κομισιόν την πρόοδο. Τα κράτη μέλη που ζητούν προμήθειες φυσικού αερίου αλληλεγγύης θα πρέπει να αποδείξουν τα μέτρα που έχουν λάβει για τη μείωση της εγχώριας ζήτησης.
Το σχέδιο μείωσης της ζήτησης
Προκειμένου να βοηθήσει τις χώρες να πετύχουν τις απαραίτητες μειώσεις, η Κομισιόν ενέκρινε και ένα σχετικό ευρωπαϊκό σχέδιο. Αυτό καθορίζει μέτρα, αρχές και κριτήρια για συντονισμένη μείωση της ζήτησης.
Το σχέδιο εστιάζει στην υποκατάσταση του φυσικού αερίου με άλλα καύσιμα και στη συνολική εξοικονόμηση ενέργειας σε όλους τους τομείς. Στοχεύει στη διασφάλιση του εφοδιασμού σε νοικοκυριά και βασικούς χρήστες, όπως τα νοσοκομεία, σε βιομηχανίες που είναι καθοριστικές για την παροχή βασικών προϊόντων και υπηρεσιών στην οικονομία και για τις αλυσίδες εφοδιασμού. Το σχέδιο παρέχει κατευθυντήριες γραμμές που πρέπει να λάβουν υπόψη τα κράτη μέλη, για να προγραμματίσουν τις περικοπές.
«Η ενέργεια που εξοικονομείται το καλοκαίρι μπορεί να χρησιμοποιηθεί το χειμώνα», τονίζει στην ανακοίνωσή της η Κομισιόν. Η δράση τώρα, συμπληρώνει, θα μειώσει τον αρνητικό αντίκτυπο στο ΑΕΠ, αποφεύγοντας απρογραμμάτιστες ενέργειες σε μια κατάσταση κρίσης αργότερα.
Προτού εξετάσουν τις περικοπές, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξαντλήσουν όλες τις δυνατότητες υποκατάστασης καυσίμου, τα μη υποχρεωτικά συστήματα εξοικονόμησης και τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας, υπογραμμίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Όπου είναι δυνατόν, θα πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στη μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή καθαρότερες, λιγότερο εντατικές ή ρυπογόνες επιλογές άνθρακα. «Ωστόσο, η μετάβαση στον άνθρακα, το πετρέλαιο ή την πυρηνική ενέργεια μπορεί να είναι απαραίτητη ως προσωρινό μέτρο, αρκεί να αποφεύγεται η μακροπρόθεσμη δέσμευση άνθρακα», σημειώνει η Κομισιόν.
Επίσης, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να ξεκινήσουν συστήματα δημοπρασιών ή διαγωνισμών για να δώσουν κίνητρα στη μείωση της ενέργειας από τη βιομηχανία.
Ένας ακόμη σημαντικός πυλώνας εξοικονόμησης ενέργειας είναι η μείωση της θέρμανσης και της ψύξης. Η Κομισιόν προτείνει σε όλα τα κράτη να ξεκινήσουν εκστρατείες ευαισθητοποίησης των πολιτών για την προώθηση της μείωσης της θέρμανσης και ψύξης σε ευρεία κλίμακα.
Επιπλέον, προτείνει και να εφαρμόσουν την ανακοίνωση της ΕΕ για την εξοικονόμηση ενέργειας, η οποία περιλαμβάνει πολλές επιλογές. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να επιβάλουν στοχευμένη μείωση της θέρμανσης και ψύξης σε δημόσια κτίρια.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ