Μια διαφορετική ιδέα για την αξιοποίηση των φαρμάκων που έχουν λήξει βρήκε η Ελένη Ιωαννίδου, διευθύντρια της Παθολογικής κλινικής του νοσοκομείου Ρεθύμνου. Δημιουργεί πίνακες με την τέχνη του ψηφιδωτού.
«Τίποτα δεν πρέπει να αφήνουμε να πηγαίνει χαμένο ή να το θεωρούμε άχρηστο», δηλώνει η κ. Ιωαννίδου μιλώντας στο ΑΠΕ/ΜΠΕ. Η ζωγραφική ήταν χόμπι της σε μικρή ηλικία, αλλά δεν είχε ξανασχοληθεί με το ψηφιδωτό. Όμως, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, παρατηρώντας τις ποσότητες ληγμένων χαπιών στο Κοινωνικό Ιατρείο του Ρεθύμνου, εμπνεύστηκε να δημιουργήσει πίνακες με τα φάρμακα.
«Προσπαθώντας να ανακυκλώσουμε τα ληγμένα, ξεχωρίζαμε τις συσκευασίες από τα χάπια, τα μαζεύαμε ξεχωριστά για τους ειδικούς κάδους ανακύκλωσης των φαρμάκων και εκείνα δημιουργούσαν ένα σωρό από πολύχρωμα σχέδια. Μάλιστα, λέγαμε ο ένας στον άλλον να δει πόσο ωραίο ήταν αυτό το πολύχρωμο που βλέπαμε μπροστά μας. Έτσι μου γεννήθηκε η ιδέα», περιγράφει.
Άρχισε λοιπόν να δημιουργεί πίνακες, με διαστάσεις ακόμη και 1,20 μ. Χ 0,90 μέτρα. «Αφιέρωσα χρόνο, σκεπτόμενη πάντα ότι αυτή η δική μου χειροτεχνία είναι ακόμα και η θεραπεία μου στο να αντλήσω δύναμη για να την προσφέρω μετά στους ανθρώπους, στους ασθενείς μου, σε όσους έχουν την ανάγκη υγειονομικής βοήθειας. Είναι αλήθεια πως μέσω της τέχνης υπάρχει θεραπεία», επισημαίνει.
Έχει υπολογίσει πως ένας μεγάλος πίνακας διαστάσεων μέτρου, χρειάζεται από 8.000 έως και πάνω από 10.000 ληγμένα χάπια. «Στο μόνο χρώμα που αντιμετωπίζω ένα θέμα είναι το μαύρο. Δεν υπάρχουν πολλά μαύρα χάπια. Στο 90% και πλέον, τα χάπια στα ψηφιδωτά μου δεν έχουν καμία χρωματική επεξεργασία. Όμως, όπου χρειάζομαι το μαύρο χρώμα ή κάποιους τόνους του μαύρου, εκεί παρεμβαίνω και χρωματίζω πριν αρχίσω να τα χρησιμοποιώ. Άλλωστε προτιμώ το χρώμα που έχουν τα χάπια, διότι είναι πιο σταθερό», εξηγεί.
Ένας γιατρός, όσο κι αν προσπαθήσει, επιβαρύνεται ψυχολογικά με τα εξαντλητικά ωράρια και τα υγειονομικά περιστατικά που αντιμετωπίζει, λέει. «Αυτήν τη διέξοδο, αυτή την άλλη οδό που θα τού προσφέρει ψυχική κυρίως ανάπαυση και ενίσχυση, την εντόπισα κατά την περίοδο της καραντίνας. Είχαμε πάρα πολλή δουλειά και αρκετή πίεση. Δεν είχαμε καμία διέξοδο μετά την εργασία. Τότε ήταν η περίοδος που ξεκίνησα περισσότερο να δουλεύω τα συγκεκριμένα έργα και αποτέλεσε για μένα έναν τρόπο έκφρασης σε πολλά πράγματα που με έπνιγαν, εκείνη την περίοδο. Συνάμα όμως μία ευχάριστη χαλάρωση. Ξεκουραζόταν το μυαλό μου, λειτούργησε πολύ ψυχοθεραπευτικά και το αποτέλεσμα ήταν κάτι που μου ταίριαξε», εξηγεί.
Για τα έργα της αντλεί θέματα από την επαγγελματική της ζωή, την καραντίνα, τους νέους ανθρώπους, την κοινωνική αλληλεγγύη. «Λίγο αργότερα, επικοινώνησα στον κόσμο τα έργα μου στέλνοντας το μήνυμα για τους εμβολιασμούς, για τη μάσκα, για τη δωρεά οργάνων, για την αξία της αιμοδοσίας», συμπληρώνει.
Οι δυσκολίες της διατήρησης
Ιδιαίτερα κουραστική ήταν η διαδικασία αναζήτησης ενός τρόπου διατήρησης των έργων της απέναντι στη φθορά, λέει η Ελένη Ιωαννίδου.
«Η αλήθεια είναι, ότι κανένας συντηρητής τέχνης, κάποιος ειδικός, δεν ήξερε να με βοηθήσει, μιας και το χάπι είναι ένα υλικό πέρα από τα γνωστά και καθιερωμένα. Κατάφερα τελικά να βρω τεχνικό τρόπο ώστε να αντέχουν τα έργα μου στο χρόνο. Ένα από τα κυρίαρχα υλικά που χρησιμοποιώ για τη συντήρηση και διατήρηση είναι το υγρό γυαλί με αποτέλεσμα, έργα μου που είναι πέντε ετών, μέχρι σήμερα δεν έχουν παρουσιάσει κάποια φθορά. Ελπίζω ότι θα διατηρηθούν στο χρόνο», δηλώνει.
Εξηγεί ότι αδειάζει τα φάρμακα σε μορφή κάψουλας, για να είναι πιο ελαφρύ το έργο. Από την άλλη, κάποια χάπια είναι πορώδη. «Ως εκ τούτου, πολλές φορές δημιουργώ μία εικόνα και όταν μπαίνει το υγρό γυαλί ή κάποια άλλα συστατικά συντήρησης, βλέπω μπροστά στα μάτια μου, να αλλάζουν τα χρώματα, είτε με θετικά είτε με αρνητικά αποτελέσματα, σίγουρα πάντως με έντονες εκπλήξεις».
Όταν τελειώνει ένα ψηφιδωτό, συνειδητοποιεί την τεράστια ποσότητα φαρμάκων που απαιτήθηκε για αυτό. «Είναι απίστευτη και αυτό αποτυπώνει και την πολυφαρμακία που υπάρχει. Τεράστια η χρήση των φαρμάκων που ταυτόχρονα, όμως, δημιουργεί επίσης τεράστιο περιβαλλοντικό και οικολογικό ζήτημα. Σκεφτείτε πως τα περισσότερα από τα φάρμακα δεν ανακυκλώνονται με το σωστό τρόπο. Καταλήγουν μέσω των οικιακών αποβλήτων στο περιβάλλον, στους υδροφόρους ορίζοντες, καταστρέφουν τη διατροφική αλυσίδα και αποτελούν απειλή», τονίζει.
Έργα της υπάρχουν σε πολλά σημεία του Ρεθύμνου. Χαίρεται όταν βλέπει κάποιον μπροστά στο ψηφιδωτό να έχει απορροφηθεί, να σκέφτεται. Δεν μπήκε ποτέ στο δίλημμα εάν της ταιριάζει η Ιατρική ή η τέχνη. «Για μένα πάντα η Ιατρική είναι το νούμερο ένα», λέει.
«Αισθάνομαι πολύ έντονη φόρτιση όταν βλέπω κάποιον που του αρέσει πάρα πολύ ο πίνακας που στέκεται μπροστά του. Τότε μπαίνω στη διαδικασία να τον κάνω δώρο. Πιστεύω πως τα έργα πρέπει να βρίσκονται στους χώρους εκείνων που δένονται μαζί τους, που συνομιλούν έντονα με τα θέματα», συμπληρώνει.
