Ο Βλαντιμίρ Πούτιν απέρριψε στις αρχές του πολέμου προκαταρκτική ειρηνευτική συμφωνία, που είχε συνάψει ο κορυφαίος απεσταλμένος στο Κίεβο, η οποία θα ικανοποιούσε την απαίτηση της Μόσχας να μείνει η Ουκρανία εκτός του ΝΑΤΟ.
Αυτό αποκαλύπτουν στο Reuters τρεις πηγές που βρίσκονται κοντά στη ρωσική ηγεσία. Ο απεσταλμένος του Βλαντιμίρ Πούτιν ήταν ο γεννημένος στην Ουκρανία Ντμίτρι Κόζακ. Αυτός, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, είπε στον Ρώσο πρόεδρο ότι η συμφωνία που είχε πετύχει απομάκρυνε την ανάγκη να επιδιώξει η Μόσχα μια μεγάλης κλίμακας κατοχή της Ουκρανίας.
Πριν από τον πόλεμο, δημοσίως ο Πούτιν επανειλημμένα είχε δηλώσει ότι το γεγονός πως το ΝΑΤΟ πλησίαζε τα ρωσικά σύνορα- εντάσσοντας νέα μέλη από την ανατολική Ευρώπη- αποτελούσε μια υπαρξιακή απειλή για τη Ρωσία που τον ανάγκαζε να αντιδράσει.
Όμως, παρότι νωρίτερα στήριζε τις διαπραγματεύσεις, όταν του παρουσίασαν τη συμφωνία του Κόζακ, ο Πούτιν κατέστησε σαφές ότι οι παραχωρήσεις που είχε διαπραγματευτεί ο συνεργάτης του δεν ήταν αρκετές και ότι είχε επεκτείνει τους στόχους του, συμπεριλαμβάνοντας σε αυτούς την προσάρτηση περιοχών της Ουκρανίας, σύμφωνα με τις πηγές του Reuters. Έτσι, η συμφωνία απορρίφθηκε.
«Αυτό δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την πραγματικότητα. Δεν συνέβη κάτι τέτοιο ποτέ. Είναι απολύτως λανθασμένη πληροφορία», απάντησε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, όταν ρωτήθηκε σχετικώς.
Ο σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου, Μιχαΐλο Ποντόλιακ, δήλωσε ότι η Ρωσία χρησιμοποίησε τις διαπραγματεύσεις ως προπέτασμα καπνού, για να προετοιμαστεί για την εισβολή, αλλά δεν απάντησε σε ερωτήσεις για την ουσία των συζητήσεων, ούτε επιβεβαίωσε ότι είχε επιτευχθεί προκαταρκτική συμφωνία. «Σήμερα, καταλαβαίνουμε πλήρως ότι η ρωσική πλευρά δεν ενδιαφερόταν ποτέ για έναν ειρηνικό διακανονισμό», δήλωσε ο Ποντόλιακ.
Το παρασκήνιο της συμφωνίας
Δύο από τις τρεις πηγές είπαν ότι η προσπάθεια για να οριστικοποιηθεί η συμφωνία έγινε αμέσως μετά την εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου. Εντός ημερών, ο Κόζακ πίστευε ότι είχε τη σύμφωνη γνώμη του Κιέβου για τους βασικούς όρους που επεδίωκε η Ρωσία και συνέστησε στον Πούτιν να υπογράψει τη συμφωνία, ανέφεραν οι ίδιες πηγές.
«Μετά την 24η Φεβρουαρίου δόθηκε το ελεύθερο. Του έδωσαν το πράσινο φως. Πέτυχε τη συμφωνία. Την έφερε πίσω και του είπαν να την ξεχάσει. Όλα ακυρώθηκαν. Ο Πούτιν απλά άλλαξε το σχέδιο όσο προχωρούσε», είπε μία από τις πηγές που είναι κοντά στη ρωσική ηγεσία.
Η τρίτη πηγή, που ενημερώθηκε για τα γεγονότα από ανθρώπους που είχαν γνώση των συζητήσεων ανάμεσα στον Κόζακ και τον Πούτιν, έδωσε μια διαφορετική εκδοχή. Είπε ότι ο Κόζακ είχε προτείνει τη συμφωνία στον Πούτιν και πως εκείνος την απέρριψε, λίγο πριν από την εισβολή.
Ακόμη κι αν ο Πούτιν είχε αποδεχθεί το πλάνο του Κόζακ, παραμένει αβέβαιο το αν θα είχε τερματιστεί ο πόλεμος, σημειώνει το Reuters. Το ειδησεογραφικό πρακτορείο συμπληρώνει ότι δεν κατάφερε να επιβεβαιώσει από ανεξάρτητες πηγές ότι ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ή κάποιοι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της κυβέρνησής τους είχαν δεσμευτεί στη συμφωνία.
Ποιος είναι ο Κόζακ
Ο 63χρονος Κόζακ είναι πιστός συνεργάτης του Πούτιν από τότε που δούλευε στο πλευρό του τη δεκαετία του ‘90, στο γραφείο του δημάρχου της Αγίας Πετρούπολης. Ήταν ο κατάλληλος άνθρωπος να διαπραγματευτεί μια ειρηνευτική συμφωνία επειδή το 2020 ο Πούτιν του είχε αναθέσει να κάνει συνομιλίες με Ουκρανούς ομολόγους του για το Ντονμπάς, περιοχή που ελέγχουν φιλορώσοι αυτονομιστές από το 2014.
Ηταν επικεφαλής της ρωσικής αποστολής στις διαπραγματεύσεις με Ουκρανούς αξιωματούχους που έγιναν στο Βερολίνο στις 10 Φεβρουαρίου και αμέσως μετά ο Κόζακ ανακοίνωσε πως ο τελευταίος γύρος των συνομιλιών είχε τελειώσει χωρίς να σημειωθεί πρόοδος.
Επίσης, συμμετείχε στη συνεδρίαση του συμβουλίου ασφαλείας που έκανε ο Πούτιν τρεις ημέρες πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, με τους επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων, των υπηρεσιών πληροφοριών και βασικούς συνεργάτες του, στο Κρεμλίνο.
Οι κάμερες της κρατικής τηλεόρασης είχαν βιντεοσκοπήσει μέρος της συνεδρίασης, όταν ο Πούτιν ανέλυσε τα πλάνα για την επίσημη αναγνώριση περιοχών των αυτονομιστών στην ανατολική Ουκρανία. Μόλις έφυγαν οι κάμερες, ο Κόζακ τάχθηκε ενάντια στο να κάνει η Ρωσία όποια βήματα για την κλιμάκωση της κατάστασης στην Ουκρανία, δήλωσαν οι δύο από τις τρεις πηγές του Reuters. Η τρίτη πηγή ανέφερε ότι έμαθε ότι συνέβη αυτό από άτομα που μετείχαν στη συνεδρίαση.
Άλλη πηγή του Reuters, που βοήθησε στις διαπραγματεύσεις μετά την εισβολή, είπε ότι οι συζητήσεις κατέρρευσαν στις αρχές Μαρτίου, όταν Ουκρανοί αξιωματούχοι κατάλαβαν πως ο Πούτιν ήταν αποφασισμένος να προχωρήσει σε μια μεγάλης κλίμακας εισβολή.
Έξι μήνες μετά το ξέσπασμα του πολέμου, ο Κόζακ παραμένει αναπληρωτής προσωπάρχης στο Κρεμλίνο. Όμως, πλέον δεν διαχειρίζεται την υπόθεση της Ουκρανίας, δήλωσαν έξι από τους ανθρώπους που μίλησαν στο Reuters.
