Ένα από τα ομορφότερα κυκλαδονήσια, που, ευτυχώς, διατηρεί ακόμα το αυθεντικό κυκλαδίτικο χαρακτήρα του, η Σέριφος ξεχωρίζει για την άγρια ομορφιά της, τα πεντακάθαρα νερά των παραλιών της και τα γραφικά χωριά της αλλά και για κάτι ακόμα: διαθέτει έναν μεγάλο αριθμό εκκλησιών, ο οποίος υπερβαίνει τις 116! Άλλες εντός των οικισμών, άλλες μοναχικές, σκαρφαλωμένες στο βράχο και αγναντεύοντας τη θάλασσα, η καθεμιά έχει τον χαρακτήρα και την ιστορία της. Κάποιες ωστόσο, ξεχωρίζουν.
Στη βόρεια πλευρά της Σερίφου, ψηλά, έξω από το, λιγοστών κατοίκων αλλά αυθεντικής κυκλαδίτικης ομορφιάς, χωριό με το γεμάτο συμβολισμούς όνομα «Γαλανή», βρίσκεται ένα μοναστήρι …αλλιώτικο από τ’ άλλα! Πρόκειται για τη Μονή των Ταξιαρχών, ή Καστρομονάστηρο, όπως το αποκαλούν οι ντόπιοι, διόλου τυχαία.
Η Μονή, χτισμένη το 1572 στη θέση παλαιότερου μικρού χριστιανικού ναού, παρουσιάζει εξαιρετικό αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, καθώς η εικόνα του, που εντυπωσιάζει τους επισκέπτες, θυμίζει περισσότερο κάστρο παρά μοναστήρι. Περιβάλλεται από ψηλό περιμετρικό τείχος, οχυρωματικού χαρακτήρα, η μοναδική της, μικρή σε διαστάσεις και ύψος, βαριά ξύλινη θύρα της εισόδου της βρίσκεται σε ύψος 4 μέτρων από το έδαφος - παλαιότερα προσβάσιμη μόνο μέσω μία κινητής σκάλας, διαθέτει 4 πολεμίστρες, ενώ, παλαιότερα υπήρχαν και παρατηρητήρια για τους σκοπούς, τα οποία, δυστυχώς, δεν σώζονται σήμερα.
Η εικόνα αλλάζει, καθώς ο επισκέπτης περνάει το κατώφλι της Μονής: μπροστά του προβάλλει σε όλη του την ομορφιά, ένας παράδεισος γαλήνης και ευταξίας στα χρώματα του απόλυτα λευκού, του αιγιοπελαγίτικου γαλάζιου και της γήινης ώχρας που χαρακτηρίζει το νησί. Ιδιαίτερη, καλαίσθητη λεπτομέρεια που απογειώνει τον συνδυασμό των χρωμάτων, δημιουργώντας αναπάντεχη αντίθεση, το έντονο μωβ της ανθισμένης βουκαμβίλιας και η, στο ίδιο χρώμα, δίφυλλη πόρτα του ναού.
Στο εσωτερικό του ναού, ρυθμού τρίκογχου, μονόχωρου με τρούλο, διατηρείται μεγάλο μέρος των τοιχογραφιών, που παλαιότερα κάλυπταν το σύνολό του, οι οποίες, μάλιστα, αποδίδονται στον Εμαννουήλ Σκορδίλη, έναν από τους σημαντικότερους αγιογράφους που έδρασαν στις Κυκλάδες τον 17ο αιώνα. Ανάμεσά τους ξεχωρίσουν εκείνες που εικονογραφούν την πάλη του Αρχαγγέλου με το θηρίο της Αποκάλυψης. Οι εικόνες του ξυλόγλυπτου χρυσοποίκιλτου τέμπλου θεωρούνται χαρακτηριστικό δείγμα της Κρητικής αγιογραφικής σχολής. Η εικόνα των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ, οι οποίοι είναι και οι προστάτες του νησιού, θεωρείται θαυματουργή.
Το κέντρο του δαπέδου στολίζει ανάγλυφη μαρμάρινη πλάκα του 17ου αιώνα, με το σύμβολο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, τον δικέφαλο αετό. Η Μονή φιλοξενεί πλήθος ιστορικών και θρησκευτικών κειμήλιων, ανάμεσά τους λατρευτικά σκεύη, χειρόγραφα και Κώδικα του 1754. Στη Μονή στεγάζεται και βιβλιοθήκη, η οποία ιδρύθηκε το 1909.
Ο εξωτερικός χώρος του ναού, εντός του περιβόλου, διαμορφώνεται σε δύο επίπεδα και περιλαμβάνει ηγουμενείο, αλληλοδιδακτικό σχολείο, τη βιβλιοθήκη, το πλυσταριό, χειρόμυλους, το μαγειρείο και τα κελιά των μοναχών.
Σήμερα, η πρόσβαση στο εσωτερικό της Μονής είναι εύκολη, καθώς η κινητή σκάλα έχει από καιρό αντικατασταθεί με μόνιμη πετρόκτιστη.
Η μοναδική αρχιτεκτονική του μνημείου, οι αυστηρές, λιτές γραμμές του, η ιστορία του αλλά και η απέραντη θέα στο μπλε της Αιγαίου – χρυσό, την ώρα του δειλινού, είναι μία εμπειρία που είναι βέβαιο πως θα ενθουσιάσει κάθε επισκέπτη και προσκυνητή.
