Οδηγίες προστασίας προς τους πολίτες που βρίσκονται κοντά στα μέτωπα με τις φωτιές και εκτίθενται σε καπνό δίνει η ελληνική πνευμονολογική εταιρεία.
Συγκεκριμένα, ενημερώνει τους κατοίκους αλλά και τους εργαζόμενους των περιοχών στις οποίες έχουν σημειωθεί φωτιές τα τελευταία εικοσιτετράωρα, αλλά και όλους όσοι εκτίθενται στον καπνό και τα αιωρούμενα σωματίδια, σχετικά με τις πιθανές συνέπειες και τους τρόπους προστασίας.
Οδηγίες προστασίας από την εισπνοή καπνού
Σύμφωνα με την ελληνική πνευμονολογική εταιρεία οι βασικές οδηγίες σε συνθήκες όπου η ατμόσφαιρα επιβαρύνεται από καπνό φωτιάς είναι:
- Άμεση απομάκρυνση από την εστία της φωτιάς.
- Πλήρης αποφυγή μετακινήσεων για τους ανθρώπους με σοβαρά υποκείμενα νοσήματα, τους ηλικιωμένους, τα παιδιά και τις εγκύους.
- Παραμονή όσο το δυνατόν σε κλειστούς χώρους με κλειστά παράθυρα και πόρτες. Η χρήση κλιματισμού ανακυκλώνει τον αέρα του δωματίου και ενθαρρύνεται σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας περιβάλλοντος, με την προϋπόθεση ότι το δωμάτιο είναι και μπορεί να παραμείνει προστατευμένο από τον εξωτερικό αέρα. Σε διαφορετική περίπτωση προτείνεται η δημιουργία ενός προστατευμένου και κλιματιζόμενου δωματίου εντός της οικίας.
Παράλληλα, γίνεται ιδιαίτερος λόγος ώστε να αποφεύγονται οι δραστηριότητες οι οποίες επιδεινώνουν περισσότερο ποιότητα του εσωτερικού αέρα, και κυρίως το κάπνισμα. Συνεπώς συνιστάται να μην γίνεται χρήση κεριών για φωτισμό, μαγείρεμα σε ανοιχτή εστία, χρήση προϊόντων αεροζόλ και χρήση ηλεκτρικής σκούπας.
Επίσης, η ελληνική πνευμονολογική εταιρεία συστήσει:
- Αποφυγή άθλησης και σωματικής καταπόνησης.
- Εφ’ όσον η μετακίνηση κρίνεται απαραίτητη θα πρέπει να γίνεται χρήση μάσκας υψηλής αναπνευστικής προστασίας (FFP2 ή 3) με καλή εφαρμογή. Οι «χειρουργικές» ή υφασμάτινες μάσκες δεν προστατεύουν από την εισπνοή καπνού ή στάχτης. Οι μετακινήσεις θα πρέπει να γίνονται σε ώρες χαμηλότερου θερμικού φορτίου, π.χ το βράδυ.
- Για τους ασθενείς με άσθμα και ΧΑΠ, παθήσεις που κατεξοχήν επιδεινώνονται από την περιβαλλοντική επιβάρυνση, απαιτείται η αυστηρή τήρηση της φαρμακευτικής αγωγής.
- Ειδικά τις ημέρες με ιδιαίτερη επιβάρυνση της ατμόσφαιρας λόγω πυρκαγιών, οι πολίτες καλό θα ήταν να παρακολουθούν τις ανακοινώσεις των επίσημων φορέων για την ποιότητα του αέρα και να μην εμπιστεύονται μόνο την οσμή και την όρασή τους. Επίσης στο διαδίκτυο υπάρχουν δυναμικοί χάρτες με δεδομένα ατμοσφαιρικής ρύπανσης (κυρίως ΡΜ2.5) που ανανεώνονται σε πραγματικό χρόνο. Ενδεικτικά αναφέρονται η ιστοσελίδα του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και η ιστοσελίδα της ευρωπαϊκής πλατφόρμας μετρήσεων ποιότητας του αέρα, PurpleAir.
Φωτιές: Πιθανά συμπτώματα και συνέπειες από τη βραχυχρόνια έκθεση σε καπνό
Ρινίτιδα, βήχας και δύσπνοια είναι τα συχνότερα συμπτώματα που σχετίζονται με βραχυχρόνια έκθεση σε καπνό. Συγκεκριμένα, τα κυριότερα συμπτώματα αφορούν το ανώτερο αναπνευστικό και εκδηλώνονται με ρινίτιδα, δηλαδή ρινική συμφόρηση ή ρινική καταρροή, και αίσθημα ξηρότητας στον φάρυγγα. Είναι πιθανόν να εμφανισθεί και βήχας που είναι ξηρός και ερεθιστικός, ενώ ανεξάρτητα από την ύπαρξη υποκείμενου νοσήματος μπορεί να εμφανισθεί και δύσπνοια.
Πώς επηρεάζεται το αναπνευστικό σύστημα από την έκθεση σε καπνό
Συστηματικά συμπτώματα όπως ζάλη, ναυτία, καταβολή και κεφαλαλγία υποδηλώνουν πιθανή τοξικότητα από μονοξείδιο του άνθρακα που θα πρέπει να διερευνάται άμεσα και να ενημερώνεται ο θεράπων ιατρός. Τα συγκεκριμένα συμπτώματα μπορεί να εμφανισθούν και σε υγιή άτομα, αλλά είναι σαφές ότι η συχνότητα και η ένταση είναι μεγαλύτερη σε άτομα με υποκείμενα νοσήματα, κυρίως του αναπνευστικού και του καρδιαγγειακού συστήματος.
Να σημειωθεί πως η τοξικότητα από την εισπνοή προϊόντων καύσης μπορεί να προκαλέσει θερμική ή χημική βλάβη του αναπνευστικού συστήματος. Η άμεση θερμική βλάβη προκαλείται από την εισπνοή θερμού ατμού κοντά στην εστία της φωτιάς και αφορά τους ανώτερους αεραγωγούς. Η χημική βλάβη, προκαλείται από την εισπνοή οργανικών μικροσωματιδίων διαφορετικής σύνθεσης και μεγέθους ή χημικών ερεθιστικών ουσιών και μπορεί να αφορά τόσο τους αεραγωγούς, όσο και το πνευμονικό παρέγχυμα.
Η κυριότερη, άμεση αιτία θανάτου σε περίπτωση φωτιάς είναι η ασφυξία που οφείλεται στην κατανάλωση του οξυγόνου κοντά στην εστία της φωτιάς σε συνδυασμό με την εισπνοή μεγάλης ποσότητας καπνού. Συχνά συνυπάρχει και κάποιου βαθμού χημική ασφυξία με συστηματικά συμπτώματα, από την αδυναμία χρήσης του οξυγόνου σε κυτταρικό επίπεδο. Η χημική ασφυξία οφείλεται σε εισπνοή προϊόντων ατελούς καύσης όπως το μονοξείδιο του άνθρακα ή το υδροκυάνιο από την καύση πχ πλαστικών ή άλλων υλικών που περιέχουν άζωτο.
Σε μεγαλύτερη απόσταση από την εστία της φωτιάς, η εισπνοή μικροσωματιδίων και χημικών ερεθιστικών ουσιών μπορεί να προκαλέσει βλάβες σε σημαντικό αριθμό ατόμων που αφορούν τόσο το αναπνευστικό όσο και το καρδιαγγειακό σύστημα. Η βαρύτητα και η έκταση των βλαβών από την εισπνοή σωματιδίων ή/και τοξικών αερίων εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως το μέγεθος και η διάμετρος των σωματιδίων, η διάρκεια της έκθεσης, η διαλυτότητα των τοξικών αερίων καθώς και η ύπαρξη υποκείμενου νοσήματος. Η τοξικότητα όσον αφορά το αναπνευστικό σύστημα, όπως αναφέρθηκε, μπορεί να αφορά τον ανώτερο αεραγωγό, το τραχειοβρογχικό δένδρο καθώς και το πνευμονικό παρέγχυμα.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
