Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σήμερα Τετάρτη επισκέπτεται την Αίγυπτο για επίσημη επίσκεψη.
Θα είναι η πρώτη συνάντηση του Ταγίπ Ερντογάν με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Αλ Σίσι, αφότου Άγκυρα και Κάιρο έκαναν βήματα για την αποκατάσταση των σχέσεών τους, διορίζοντας εκατέρωθεν πρεσβευτές πέρυσι.
Ο Ερντογάν θα γίνει δεκτός επίσημα από τον πρόεδρο της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι στο παλάτι Ιτιχαντίγια, ενώ θα ακολουθήσει κοινή συνέντευξη Τύπου μετά από διμερείς συναντήσεις και συναντήσεις σε επίπεδο αντιπροσωπειών. Ο Τούρκος πρόεδρος θα παραστεί επίσης σε επίσημο δείπνο που θα παραθέσει ο Σίσι.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν, ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών της χώρας Μεχμέτ Σιμσέκ, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ, ο υπουργός Υγείας Φαχρετίν Κότζα και ο υπουργός Βιομηχανίας και Τεχνολογίας Μεχμέτ Φατίχ Κασίρ συνοδεύουν τον Ερντογάν στο ταξίδι του στο Κάιρο.
Στον απόηχο της αναβολής του ταξιδιού του προέδρου της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν στην Άγκυρα, η επίσκεψη του Τούρκου προέδρου γίνεται σε μία ιδιαιτέρως κρίσιμη χρονική στιγμή, καθώς από τη μία προσπαθεί να προωθήσει την ατζέντα της πολεμικής βιομηχανίας της χώρας του, η οποία με αιχμή του δόρατος της εταιρεία Baykar, όπου εκ των επικεφαλής είναι ο γαμπρός του Σελτσούκ Μπαϊρακτάρ, θέλει να αυξήσει τις μπίζνες με τα φτηνά drone προς όλους τους πιθανούς ενδιαφερόμενους. Από την άλλη δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ότι η επίσκεψη στην Αίγυπτο ακολουθεί αυτή που έγινε χτες στο Κατάρ, δύο χώρες οι οποίες έχουν καίριο και κύριο λόγο στις συζητήσεις για την πιθανότητα επίτευξης εκεχειρίας στη Γάζα και την απελευθέρωση των Ισραηλινών ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς.
Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να ενταχθεί η αποστολή τουρκικής ανθρωπιστικής βοήθειας προς τους Παλαιστινίους. Τουρκικά στρατιωτικά αεροσκάφη που μετέφεραν ιατρική ανθρωπιστική βοήθεια από την Τουρκία στην πολιορκημένη Λωρίδα της Γάζας, συμπεριλαμβανομένων 12 ειδικών γιατρών και νοσοκόμων, απογειώθηκαν στις 6 το πρωί από τη Βάση Αερομεταφορών στην Καισάρεια και προσγειώθηκαν στο Ελ Αρίς της Αιγύπτου, κοντά στη Γάζα, λίγες ώρες πριν προσγειωθεί και το αεροσκάφος του Ερντογάν στη χώρα.
Ο Ερντογάν και τα drone στον Αλ Σίσι
Η Αίγυπτος έχει δείξει έντονο ενδιαφέρον για μια σειρά προηγμένων αμυντικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένου του πυραύλου TRLG-230, των μίνι έξυπνων πυρομαχικών όπως τα MAM-C, MAM-L και MAM-T, το κατευθυνόμενο με λέιζερ αντιαρματικό σύστημα πυραύλων μεγάλης εμβέλειας L-UMTAS, το αντιαρματικό οπλικό σύστημα μεσαίου βεληνεκούς OMTAS, το αντιαρματικό όπλο μικρού βεληνεκούς KARAOK και τον αντιπλοϊκό πύραυλο ATMACA.
Εικόνες με μοντέλα στρατιωτικών drone Bayraktar παρουσιάστηκαν στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης κατά τη διάρκεια της έκθεσης αμυντικής βιομηχανίας EDEX 2023 στο Κάιρο τον Δεκέμβριο. Μη επανδρωμένα αεροσκάφη καθώς και οπλισμοί έφεραν τη σημαία της Αιγύπτου.
Η πρόσφατη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς ώθησε την Αίγυπτο να επιταχύνει τη διαδικασία εξοπλισμού της, ιδιαίτερα στην αεροπορία της.
Δεν είναι μυστικό ότι ο Ερντογάν χρησιμοποιεί τουρκικής κατασκευής στρατιωτικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη ως μέσο στην εξωτερική πολιτική εδώ και αρκετό καιρό, παρουσιάζοντας ιδιαίτερα στις χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής προσοδοφόρες συμφωνίες που όχι μόνο αποφέρουν χρήματα στην... οικογενειακή επιχείρηση, αλλά ενδυναμώνουν επίσης τη θέση του έναντι των αντιπάλων και ανταγωνιστών του. Ο Ερντογάν, τα μέλη της οικογένειάς του και οι επιχειρηματικοί του συνεργάτες επωφελούνται πάρα πολύ από τις πωλήσεις αμυντικής βιομηχανίας και στρατιωτικών προϊόντων. Ο Σελτσούκ Μπαϊρακτάρ, ένας από τους ιδιοκτήτες της Baykar, είναι γαμπρός του Ερντογάν και η εταιρεία του όχι μόνο εκμεταλλεύεται όλες τις κρατικές εγκαταστάσεις, αλλά και αποκομίζει υψηλά κέρδη στην τοπική και διεθνή αγορά με την πώληση όπλων, για τα οποία ο μόνος που αποφασίζει είναι ο πεθερός του.
Ένας σημαντικός παράγοντας για την επιτυχία των πρωτοβουλιών της Τουρκίας να αυξήσει τις εξαγωγές άμυνας τα τελευταία χρόνια, που ονομάζεται επίσης "διπλωματία drone", έγκειται στο ότι η Τουρκία επικεντρώνεται στα νούμερα των πωλήσεων και όχι στο πού χρησιμοποιούνται.
Η διαδικασία ομαλοποίησης μεταξύ Τουρκίας-Αιγύπτου, που ξεκίνησε το 2021, σημείωσε σημαντική πρόοδο καθώς και οι δύο χώρες ανακοίνωσαν στις 4 Ιουλίου 2023 την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων σε επίπεδο πρεσβευτών μετά από 10ετή παύση, που χαρακτηρίστηκε από τον αμοιβαίο διορισμό πρεσβευτών.
Προβλήματα λόγω Αιθιοπίας
Εν τω μεταξύ, η αυξανόμενη στρατιωτική συνεργασία της Τουρκίας με την Αιθιοπία αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου. Εν μέσω κλιμάκωσης των εντάσεων μεταξύ του Καΐρου και της Αντίς Αμπέμπα σχετικά με το Μεγάλο Φράγμα της Αναγέννησης της Αιθιοπίας, η Τουρκία ενέκρινε μια στρατιωτική συμφωνία με την Αιθιοπία το 2023, λίγο πριν από τις κοινοβουλευτικές διακοπές. Η συμφωνία, η οποία επιτρέπει κοινές στρατιωτικές ασκήσεις και συνεργασία στην αμυντική βιομηχανία, έχει προκαλέσει κριτική από βουλευτές της αντιπολίτευσης που τη θεωρούν ασυνεπή με τις προσπάθειες της Τουρκίας να επιδιορθώσει τους δεσμούς με την Αίγυπτο.
Η Αίγυπτος και το Σουδάν έχουν εκφράσει ανησυχίες για τις πιθανές επιπτώσεις του φράγματος στον ποταμό Νείλο, οδηγώντας σε αυξημένες εντάσεις στην περιοχή. Παρά τις προσπάθειες για διαπραγμάτευση λύσης, συμπεριλαμβανομένων των προειδοποιήσεων για στρατιωτική επέμβαση από την Αίγυπτο, η Αιθιοπία παραμένει σταθερή στη στάση της. Εν τω μεταξύ, η εμπλοκή της Τουρκίας στις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Αιθιοπίας, που τονίζεται από τη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών τουρκικής κατασκευής σε επιθέσεις που έχουν ως αποτέλεσμα απώλειες αμάχων, περιπλέκει περαιτέρω την κατάσταση.
Την ίδια ώρα, η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία αμυντικής συνεργασίας με τη Σομαλία, πράγμα που τη φέρνει σε αντίθεση με το δίδυμο Σομαλιλάνδη - Αιθιοπία, οι οποίες συμφώνησαν για αμυντική συνεργασία και εκμετάλλευση των Ethiopia Airlines από τη Σομαλιλάνδη με αντάλλαγμα πρόσβαση της Αιθιοπίας στην Ερυθρά Θάλασσα.
Προβλήματα λόγω Μουσουλμανικής Αδελφότητας
Οι προσπάθειες της Τουρκίας να συμφιλιωθεί με την Αίγυπτο έχουν αντιμετωπίσει προκλήσεις λόγω της υποστήριξής της προς τους Αδελφούς Μουσουλμάνους και της εμπλοκής της στη σύγκρουση της Λιβύης.
Ο υπουργός Εξωτερικών Φιντάν, πριν από την επίσκεψή του στη Λιβύη, δήλωσε ότι βρίσκονται σε διάλογο με την Αίγυπτο και τα ΗΑΕ για τον συντονισμό της κοινής δράσης στη Λιβύη.
Πέτρος Κράνιας
