Η δυσαρέσκεια απέναντι στο κόστος στέγασης έχει φτάσει σε ρεκόρ στις πλούσιες χώρες, εκτινάσσοντας το θέμα πάνω από άλλες ανησυχίες όπως η υγειονομική περίθαλψη και η εκπαίδευση.
Οι μισοί από τους ερωτηθέντες στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι δυσαρεστημένοι με τη διαθεσιμότητα οικονομικά προσιτών κατοικιών, σύμφωνα με στοιχεία της Gallup Analytics, μια απότομη αύξηση από τότε που οι κεντρικές τράπεζες αύξησαν τα επιτόκια για να αντιμετωπίσουν τη χειρότερη περίοδο πληθωρισμού, εδώ και πάνω από μία γενιά.
Ενώ τα υψηλότερα επιτόκια έχουν συμβάλει στη μείωση των τιμών των ακινήτων σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, η στέγαση παραμένει πιο ακριβή από ό,τι πριν από την πανδημία - ακόμη και πριν συνυπολογιστεί το υψηλότερο κόστος δανεισμού.
Στις ΗΠΑ, οι τιμές των κατοικιών έχουν εκτοξευθεί παρά τις αυξήσεις των επιτοκίων. Σχεδόν το 60% των ερωτηθέντων στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου δήλωσαν δυσαρεστημένοι με το απόθεμα προσιτών κατοικιών.
Τα ενοίκια, εν τω μεταξύ, έχουν εκτοξευθεί σε μια εποχή που οι υψηλότερες τιμές για άλλα βασικά είδη, όπως τα τρόφιμα και τα καύσιμα, μειώνουν το διαθέσιμο εισόδημα.
Οι ερευνητές εν μέρει επιρρίπτουν την ευθύνη για την κρίση εύρεσης προσιτών σπιτιών στην έλλειψη κατασκευής νέων κατοικιών.
«Βασικά δεν έχουμε χτίσει αρκετά», είπε ο Willem Adema, ανώτερος οικονομολόγος στο τμήμα κοινωνικής πολιτικής του ΟΟΣΑ, προσθέτοντας ότι οι κατασκευαστές στοχεύουν συχνά τα πλουσιότερα νοικοκυριά, επιδεινώνοντας την πίεση σε αυτά με χαμηλότερα εισοδήματα. Ο Andrew Wishart, αναλυτής της Capital Economics, δήλωσε: «Οι τάσεις του πληθυσμού μπορούν να κινηθούν πολύ πιο γρήγορα από ό,τι μπορείτε να αλλάξετε την προσφορά κατοικιών».
Η δυσαρέσκεια για τη στέγαση πρόκειται να παίξει σημαντικό ρόλο στις εκλογές φέτος, ιδίως στις ΗΠΑ, όπου οι ψηφοφόροι κατευθύνονται στις κάλπες τον Νοέμβριο.
ΗΠΑ: Αύξηση 38% στην μέση τιμή κατοικίας μέσα σε τέσσερα χρόνια
Η μέση τιμή κατοικίας είναι τώρα σχεδόν 38% υψηλότερη από ό,τι όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Ιανουάριο του 2021, σύμφωνα με τον δείκτη Case-Shiller.
Έρευνα του Κοινού Κέντρου Σπουδών Στέγασης του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ έδειξε ότι η μηνιαία πληρωμή στέγασης για ένα σπίτι μέσης τιμής με δάνειο ανέρχεται πλέον σε 3.096 δολάρια - έναντι περίπου 2.000 δολάρια τον Ιανουάριο του 2021.
Εν τω μεταξύ, πολλοί υφιστάμενοι ιδιοκτήτες κατοικιών έχουν εγκλωβιστεί σε στεγαστικά δάνεια 30 ετών με εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια και στο σύνολό τους πληρώνουν λιγότερα για την εξυπηρέτηση του χρέους ως ποσοστό του εισοδήματος από οποιαδήποτε άλλη στιγμή από το 1980, σύμφωνα με το Χάρβαρντ.
Τα δεδομένα του Gallup, με βάση τις απαντήσεις από περισσότερα από 37.000 άτομα στις 37 χώρες που αποτελούν το γκρουπ των πλούσιων κρατών του ΟΟΣΑ, δείχνουν ότι η δυσαρέσκεια για το πόσο προσιτή είναι η στέγαση είναι υψηλότερη μεταξύ των ατόμων κάτω των 30 ετών και εκείνων ηλικίας 30 έως 49 ετών, πολλοί από τους οποίους μπορεί να είναι σε προσπάθεια ανέλιξης στη σκάλα ιδιοκτησίας ακινήτων.
Περίπου το 44% των ατόμων άνω των 50 ήταν δυσαρεστημένοι με τη στέγαση στις χώρες του ΟΟΣΑ, αλλά το ποσοστό αυξήθηκε στο 55% για τα άτομα κάτω των 30 ετών και στο 56% για τα άτομα ηλικίας 30 έως 49 ετών.
Αγγλία: Οι τιμές των κατοικιών οκταπλάσιες από τον μέσο ετήσιο μισθό
Στην Αγγλία, οι τιμές των κατοικιών είναι πλέον οκταπλάσιες από τον μέσο ετήσιο μισθό, σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία. Αυτό είναι υπερδιπλάσιο από το ποσοστό που καταγράφηκε όταν η τελευταία κυβέρνηση των Εργατικών ανέλαβε τα καθήκοντά της το 1997. Ο αριθμός των νοικοκυριών που ζουν σε προσωρινά καταλύματα στην Αγγλία βρίσκεται επίσης σε υψηλό ρεκόρ.
Περίπου το 30% του πληθυσμού στις πλούσιες χώρες εμφανίζεται δυσαρεστημένο με το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, την εκπαίδευση και τις δημόσιες συγκοινωνίες. Η δυσαρέσκεια με το βιοτικό επίπεδο αυξήθηκε το 2023, αλλά ελαφρά, αυξάνοντας από 24% σε 25%.
Η παγκόσμια δημοσκόπηση της Gallup συγκεντρώνεται ετησίως, με την έρευνα του 2023 να βασίζεται σε απαντήσεις από 145.702 άτομα σε 142 χώρες και να σταθμίζεται ανάλογα με τον πληθυσμό. Οι συμμετέχοντες ερωτώνται για μια σειρά από κοινωνικοοικονομικά και πολιτικά ζητήματα.
Ορισμένες χώρες όπου υπάρχουν ήδη διαθέσιμα στοιχεία για το 2024 έχουν δείξει περαιτέρω αύξηση της δυσαρέσκειας με τη στέγαση φέτος. Στη Γερμανία, το ποσοστό των δυσαρεστημένων για τη διαθεσιμότητα οικονομικά προσιτή στέγαση αυξήθηκε σε νέο υψηλό του 46%, από 42% το 2023 και υπερδιπλάσιο από τα επίπεδα μέχρι το 2012. Στην Ισπανία, το ποσοστό των δυσαρεστημένων Η στέγαση αυξήθηκε στο 62 τοις εκατό το 2024, το υψηλότερο από την οικονομική κρίση.
Με πληροφορίες από Financial Times
