Καθώς οι Ταλιμπάν αρχίζουν να επιβάλλουν νέους δρακόντειους κανόνες για τις γυναίκες στο Αφγανιστάν, έχουν επίσης αρχίσει να στοχεύουν μια ομάδα που δεν είχε μέχρι τώρα αυστηρούς περιορισμούς: Τους Αφγανούς άνδρες.
Οι γυναίκες αντιμετώπισαν μια επίθεση ολοένα και αυστηρότερων περιορισμών στην προσωπική τους ελευθερία και κανόνες για το ντύσιμό τους από τότε που οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την εξουσία στο Αφγανιστάν πριν από τρία χρόνια. Αλλά οι άνδρες στις αστικές περιοχές μπορούσαν, ως επί το πλείστον, να συνεχίσουν ελεύθερα να ντύνονται και να δείχνουν όπως θέλουν.
Οι τελευταίες τέσσερις εβδομάδες, ωστόσο, έφεραν σημαντικές αλλαγές και για αυτούς. Νέοι νόμοι που εκδόθηκαν στα τέλη Αυγούστου ορίζουν ότι οι άνδρες θα πρέπει να έχουν γένια μακριά όσο η γροθιά τους, ενώ τους απαγορεύουν να μιμούνται τους μη μουσουλμάνους στην εμφάνιση ή τη συμπεριφορά τους. Αυτό - πρακτικά - σημαίνει ότι απαγορεύονται τα τζιν παντελόνια και τα κουρέματα που είναι αντίθετα με τον ισλαμικό νόμο, που ουσιαστικά σημαίνει κοντό ή δυτικό στυλ. Οι άνδρες πλέον απαγορεύεται επίσης να κοιτάζουν γυναίκες εκτός από τις γυναίκες τους ή τις συγγενείς τους.
Ως αποτέλεσμα, ήδη στο Αφγανιστάν περισσότεροι άνδρες αφήνουν γένια, κουβαλούν χαλιά προσευχής και αφήνουν τα τζιν τους στο σπίτι.
Αυτοί οι πρώτοι σοβαροί περιορισμοί για τους άνδρες ήταν έκπληξη για πολλούς στο Αφγανιστάν, σύμφωνα με μια σειρά Αφγανών, συμπεριλαμβανομένων αντιπάλων Ταλιμπάν, αμφιταλαντευόμενων υποστηρικτών και ακόμη και μελών του καθεστώτος των Ταλιμπάν, που μίλησαν σε τηλεφωνικές συνεντεύξεις τις τελευταίες δύο εβδομάδες. Σε μια κοινωνία όπου η φωνή ενός άνδρα γίνεται αντιληπτή ως πολύ πιο ισχυρή από τη φωνή μιας γυναίκας, μερικοί άνδρες αναρωτιούνται τώρα αν θα έπρεπε να είχαν μιλήσει νωρίτερα για να υπερασπιστούν τις ελευθερίες των συζύγων και των κορών τους.
«Αν οι άντρες είχαν υψώσει τις φωνές τους, μπορεί να βρισκόμασταν σε διαφορετική κατάσταση τώρα», είπε ένας άνδρας κάτοικος της πρωτεύουσας Καμπούλ, ο οποίος όπως και άλλοι που μίλησαν στην αμερικανική εφημερίδα The Washington Post για αυτήν την ιστορία, μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, λόγω των φόβων να τραβήξει ανεπιθύμητο έλεγχο από το καθεστώς. «Τώρα, όλοι αφήνουν μούσι γιατί δεν θέλουμε να μας ανακρίνουν, να μας ταπεινώσουν», είπε.
Οι νέοι κανόνες των Ταλιμπάν που διέπουν τους άνδρες είναι ωχροί σε σύγκριση με τους περιορισμούς που έχει θέσει η κυβέρνηση σε κορίτσια και γυναίκες, στα οποία απαγορεύεται να πηγαίνουν σχολείο πάνω από την έκτη δημοτικού, δεν έχουν πρόσβαση σε πανεπιστήμια και πρόσφατα τους απαγορεύτηκε να υψώνουν τη φωνή τους δημόσια, μεταξύ πολλών άλλων κανόνων.
Αλλά οι πρόσφατα εξουσιοδοτημένοι αξιωματικοί θρησκευτικής ηθικής, γνωστοί για τις λευκές ρόμπες που φορούν, έχουν χτυπήσει τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες τις πόρτες ανδρών σε ορισμένες περιοχές της Καμπούλ καθώς δεν έχουν πάει πρόσφατα σε τζαμί, σύμφωνα με κατοίκους. Κυβερνητικοί υπάλληλοι είπαν ότι φοβούνται ότι θα τους απολύσουν επειδή απέτυχαν να αφήσουν τα γένια τους και ορισμένοι κουρείς αρνούνται τώρα να τα κόψουν. Όλο και περισσότερο, οι άνδρες οδηγοί ταξί σταματούν για παραβίαση των κανόνων διαχωρισμού των φύλων, έχοντας ασυνόδευτες γυναίκες αναβάτες στα αυτοκίνητά τους ή επειδή παίζουν μουσική.
Οι νέοι νόμοι δίνουν στην αστυνομία ηθικής να κρατά υπόπτους για έως και τρεις ημέρες. Σε σοβαρές περιπτώσεις, όπως η επανειλημμένη αποτυχία να προσευχηθούν στο τζαμί, οι ύποπτοι μπορούν να παραδοθούν στα δικαστήρια για δίκη και καταδίκη με βάση την ερμηνεία τους στον ισλαμικό νόμο της σαρία. Οι παραβιάσεις των νέων κανόνων αναμένεται να τιμωρούνται με πρόστιμα ή ποινές φυλάκισης. Αλλά όσοι κρίνονται ένοχοι για ορισμένες παραβάσεις, για παράδειγμα τη μοιχεία, θα μπορούσαν να καταδικαστούν σε μαστίγωμα ή θάνατο με λιθοβολισμό.
Ο Αμίρ, κάτοικος που ζει στο ανατολικό Αφγανιστάν, είπε ότι υποστήριζε τους Ταλιμπάν μέχρι τους τελευταίους περιορισμούς. Αλλά τώρα νιώθει ότι τον εκφοβίζουν για να υποταχθούν από την αστυνομία ηθικής τους. «Όλοι είμαστε Μουσουλμάνοι και ξέρουμε τι είναι υποχρεωτικό ή όχι. Αλλά είναι απαράδεκτο να χρησιμοποιούμε βία εναντίον μας», είπε. Πρόσθεσε ότι «ακόμα και άνθρωποι που υποστήριξαν τους Ταλιμπάν προσπαθούν τώρα να φύγουν από τη χώρα».
Οι περισσότεροι άνδρες που μίλησαν στην εφημερίδα ζουν στην Καμπούλ, την πιο κοσμοπολίτικη πόλη της χώρας ή σε άλλες αστικές περιοχές. Οι κάτοικοι των πιο συντηρητικών και παραδοσιακών περιοχών του Αφγανιστάν είπαν ότι δεν έχουν παρατηρήσει σχεδόν καμία αλλαγή. Ένας άνδρας κάτοικος της επαρχίας Χελμάντ, στο νότιο Αφγανιστάν, είπε ότι κανένας στο χωριό του δεν έχει ανησυχίες και τέτοιοι κανόνες είναι από καιρό συνηθισμένοι εκεί. «Καμία αστυνομία ηθικής δεν έχει εμφανιστεί εδώ μέχρι στιγμής. Εστιάζουν στις πόλεις», είπε.
Οι νέοι περιορισμοί φαίνεται να αντανακλούν μια ευρύτερη αλλαγή στην ισορροπία δυνάμεων εντός των Ταλιμπάν, με τα πιο συντηρητικά στοιχεία είτε να αποκτούν επιρροή είτε να επιδιώκουν να επιβληθούν πιο επιθετικά στις αστικές περιοχές, σύμφωνα με δυτικούς αξιωματούχους και Αφγανούς επικριτές των Ταλιμπάν.
Το Υπουργείο Αρετής, που διευθύνει την αστυνομία ηθικής, δεν σχολίασε τις αλλαγές. Πρώην ανώτερος αξιωματούχος του υπουργείου αρνήθηκε ότι μετατρέπεται όλο και περισσότερο σε σκιώδη υπηρεσία επιβολής του νόμου, λέγοντας ότι η κύρια ευθύνη του παραμένει το κήρυγμα. Μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας γιατί δεν είναι πλέον εξουσιοδοτημένος να απαντά σε δημοσιογράφους.
Οι νέοι περιορισμοί για τις γυναίκες περιλαμβάνουν την απαγόρευση να υψώνουν τη φωνή τους, να απαγγέλλουν το Κοράνι δημόσια και να κοιτάζουν άντρες εκτός από τους συζύγους ή τους συγγενείς τους. Οι γυναίκες πρέπει επίσης να καλύπτουν το κάτω μισό του προσώπου τους εκτός από το να φορούν ένα κάλυμμα κεφαλής που ήδη αναμενόταν να φορούν.
Η καταστολή από την αστυνομία ηθικής σε αστικές περιοχές, όπου ορισμένοι θρησκευτικοί κανόνες είχαν επιβληθεί σπάνια έως τώρα, έχει εντείνει το άγχος των γυναικών. Για τους άνδρες, έχει προκαλέσει σοκ.
Ένας 36χρονος οδηγός στην Καμπούλ είπε ότι οι νέοι περιορισμοί φαίνονται «τεράστιοι» και αποτελούν αυξανόμενη δυσκολία για τη δουλειά του. Τα έσοδά του έχουν μειωθεί κατά 70% από τα τέλη Αυγούστου, είπε, εν μέρει επειδή οι Ταλιμπάν έχουν αρχίσει να επιβάλλουν έναν κανόνα που απαγορεύει στις γυναίκες να μετακινοιύνται μόνες με ταξί.
Ακόμη και σε ορισμένα κυβερνητικά γραφεία, μια νέα αίσθηση τρόμου έχει επικρατήσει. Ένας πρώην υποστηρικτής των Ταλιμπάν θυμήθηκε πώς ένας φίλος, ο οποίος εξακολουθεί να εργάζεται για το καθεστώς, πρόσφατα παρακρατήθηκε ο μισθός του επειδή τα γένια του δεν ήταν αρκετά μακριά.
«Ακούμε ότι σε ορισμένους από τους δημοσίους υπαλλήλους, των οποίων τα γένια ήταν μικρότερα από το απαιτούμενο μήκος, απαγορεύτηκε η είσοδος στις υπηρεσίες τους», είπε ένας κυβερνητικός υπάλληλος.
Τα τελευταία τρία χρόνια, οι Αφγανές γυναίκες ένιωθαν συχνά μόνες στην αγωνία τους. Κάποιοι εξοργίστηκαν από τη σιωπή των συζύγων τους ή την αυξανόμενη υποστήριξη προς τους Ταλιμπάν, οι οποίοι προσπάθησαν να κερδίσουν την εύνοια του κοινού χτίζοντας δρόμους και επισκευάζοντας σήραγγες.
Πολλές γυναίκες δήλωσαν ότι ελπίζουν στις διαμαρτυρίες τους σύντομα να συμμετάσχουν και Αφγανοί άνδρες. «Οι άνδρες ήταν σιωπηλοί από την πρώτη μέρα, κάτι που έδωσε στους Ταλιμπάν το θάρρος να συνεχίσουν να επιβάλλουν τέτοιους κανόνες», είπε μια 24χρονη κάτοικος Καμπούλ. «Τώρα, οι Ταλιμπάν χάνουν επιτέλους την υποστήριξη των ανδρών», είπε.
Άλλοι είναι δύσπιστοι εάν η κριτική μπορεί να κάνει τη διαφορά. Σε συνεντεύξεις, αρκετοί κάτοικοι της Καμπούλ δήλωσαν ότι άρχισαν τις τελευταίες εβδομάδες να εξετάζουν πιο σοβαρά την εγκατάλειψη της χώρας. «Αλλά αν περισσότεροι νέοι εγκαταλείψουν αυτή τη χώρα», είπε ένας άνδρας κάτοικος της Καμπούλ, «δεν θα υπάρχει καμία ελπίδα».
Με πληροφορίες από The Washington Post
