Η εφαρμογή TikTok, ένα από τα δημοφιλέστερα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παγκοσμίως, παραμένει στη δίνη του γεωπολιτικού ανταγωνισμού μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Κίνας. Ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε νέα παράταση 75 ημερών στην εφαρμογή της απαγόρευσης λειτουργίας του TikTok στις ΗΠΑ, παρατείνοντας την αβεβαιότητα και ανοίγοντας παράλληλα τον δρόμο για έναν άτυπο πόλεμο εξαγοράς.
Η διορία για την πώληση των δραστηριοτήτων της εφαρμογής στις ΗΠΑ από την κινεζική μητρική εταιρεία ByteDance λήγει πλέον στα μέσα Ιουνίου, με τον Τραμπ να θέτει ως όρο να αποκτήσει την πλειοψηφία των μετοχών αμερικανικός επενδυτικός όμιλος.
Η Ουάσιγκτον ασκεί εδώ και χρόνια πιέσεις στη ByteDance να αποδεσμεύσει την αμερικανική εκδοχή της εφαρμογής, επικαλούμενη κινδύνους για την εθνική ασφάλεια και πιθανότητα κατάχρησης προσωπικών δεδομένων από το Πεκίνο. Από την πλευρά της, η κινεζική κυβέρνηση έχει προβάλλει αντίσταση στα σχέδια πώλησης, ενώ ο ίδιος ο Τραμπ άφησε να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί συμφωνία «πακέτο» – πώληση του TikTok έναντι ελάφρυνσης των εμπορικών δασμών που πλέον φτάνουν το 54% για κινεζικές εισαγωγές στις ΗΠΑ.
Σε επίσημη δήλωσή της, η ByteDance επιβεβαίωσε ότι βρίσκεται σε συζητήσεις με την αμερικανική κυβέρνηση, διευκρινίζοντας πως «πολλά ζητήματα παραμένουν ανοιχτά» και κάθε συμφωνία θα χρειαστεί έγκριση από την κινεζική πλευρά, σύμφωνα με τη νομοθεσία της.
Μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, επενδυτικά funds αλλά και πρόσωπα με έντονη παρουσία στα social media συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις εξαγοράς:
- Η Amazon και η startup Zoop του δημιουργού του OnlyFans, Tim Stokely, έχουν ήδη καταθέσει προσφορές.
- Ο διάσημος YouTuber MrBeast (Jimmy Donaldson), το επενδυτικό fund Blackstone, καθώς και η εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης Perplexity AI φέρονται να ενδιαφέρονται.
- Η Oracle ηγείται πρότασης εξαγοράς με συμμετοχή της Andreessen Horowitz, με στόχο την εξαγορά των κινεζικών μετοχών.
- Ο Τραμπ έχει εκφράσει την επιθυμία να έχει το αμερικανικό δημόσιο μερίδιο έως και 50% στην εταιρεία που θα διαχειρίζεται την εφαρμογή εντός ΗΠΑ.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ υποστηρίζει πως το TikTok ενδέχεται να λειτουργήσει ως εργαλείο παρακολούθησης ή επιρροής του κινεζικού κράτους, χωρίς να έχει παρουσιάσει μέχρι στιγμής τεκμήρια για συγκεκριμένα περιστατικά.
Ο ειδικός κυβερνοασφάλειας Milton L. Mueller από το Georgia Tech εκφράζει αμφιβολίες για το κατά πόσο η αλλαγή ιδιοκτησίας ενισχύει την ασφάλεια:
«Δεν υπάρχει ρεαλιστικό σενάριο απειλής που να αποδεικνύει ότι η ByteDance μπορεί να χρησιμοποιήσει τα δεδομένα των χρηστών για να υπονομεύσει την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ», δήλωσε, τονίζοντας ότι ο διαχωρισμός από την παγκόσμια αγορά δεν είναι πρακτικά εφαρμόσιμος.
Αντίθετα, ο Matt Pearl από το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών (CSIS) θεωρεί πως η πώληση θα μπορούσε να περιορίσει την αλγοριθμική χειραγώγηση και τη μεταφορά δεδομένων στο Πεκίνο, χωρίς ωστόσο να εξαλείφει πλήρως τον κίνδυνο.
Η Babette Ngene από το Electronic Frontier Foundation χαρακτήρισε την απαγόρευση του TikTok αντισυνταγματική και απειλή για την ελευθερία της έκφρασης, ζητώντας ομοσπονδιακή νομοθεσία προστασίας προσωπικών δεδομένων για όλα τα ψηφιακά μέσα.
Πού ισχύει απαγόρευση του TikTok;
- ΗΠΑ, Βρετανία, ΕΕ και Ταϊβάν έχουν ήδη απαγορεύσει τη χρήση του TikTok σε κρατικές συσκευές. Πιο αυστηρά μέτρα έχουν ληφθεί σε:
- Ινδία (καθολική απαγόρευση από το 2020)
- Νεπάλ, Ιράν, Αφγανιστάν, Σενεγάλη, Σομαλία (γενική απαγόρευση)
- Αλβανία (ετήσια αναστολή έως το 2025)
- Πακιστάν (τέσσερις προσωρινές απαγορεύσεις ως το 2022)
Σημειώνεται ότι το TikTok δεν είναι διαθέσιμο στην ίδια την Κίνα, όπου οι πολίτες χρησιμοποιούν την αντίστοιχη εφαρμογή Douyin, με περιεχόμενο αυστηρά λογοκριμένο και απομονωμένο από την παγκόσμια εκδοχή της πλατφόρμας.
Η τύχη του TikTok στις ΗΠΑ παραμένει αβέβαιη. Ο Τραμπ ισχυρίστηκε πως «έσωσε» την εφαρμογή λόγω της σημασίας της για την εκστρατεία του το 2024, ενώ το Κογκρέσο – ανεξαρτήτως κομματικής ταυτότητας – φαίνεται να υποστηρίζει την αποδέσμευση της ByteDance αλλά με επιπλέον χρόνο.
Το επόμενο διάστημα αναμένεται κρίσιμο για το μέλλον της δημοφιλούς εφαρμογής στις ΗΠΑ και παγκοσμίως, καθώς η εξαγορά ή η απαγόρευσή της θα καθορίσουν όχι μόνο την αγορά του ψηφιακού περιεχομένου, αλλά και το νέο τοπίο στη μάχη για την τεχνολογική κυριαρχία μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.
