Τα μικρά παιδιά είναι πολύ πιθανό να εισπνέουν και να απορροφούν πλαστικοποιητές ή αλλιώς, φθαλικές ενώσεις, από επιβραδυντικά φλόγας και άλλες επιβλαβείς χημικές ουσίες από τα στρώματά τους την ώρα που κοιμούνται.
Δύο μελέτες που δημοσιεύθηκαν από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο στα επιστημονικά περιοδικά Environmental Science & Technology και Environmental Science & Technology Letters, αναφέρουν, ότι οι ουσίες αυτές συνδέονται με νευρολογικές και αναπαραγωγικές διαταραχές, άσθμα, ορμονική απορρύθμιση και καρκίνο.
«Ο ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του εγκεφάλου, ιδιαίτερα στα βρέφη και τα νήπια. Ωστόσο, η έρευνά μας δείχνει ότι πολλά στρώματα περιέχουν χημικές ουσίες που μπορούν να βλάψουν τον εγκέφαλο των παιδιών», δήλωσε η καθηγήτρια Miriam Diamond, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο. «Αυτή είναι μια προειδοποίηση για τους κατασκευαστές και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να διασφαλίσουν ότι τα παιδικά στρώματα είναι ασφαλή και υποστηρίζουν την υγιή ανάπτυξη του εγκεφάλου».
Πειράματα σε υπνοδωμάτια και στρώματα αποκάλυψαν αυξημένη έκθεση
Στην πρώτη μελέτη, οι ερευνητές ανέλυσαν τις συγκεντρώσεις χημικών ουσιών σε 25 παιδικά υπνοδωμάτια, παιδιών ηλικίας από 6 μηνών έως 4 ετών. Εντόπισαν ανησυχητικά επίπεδα άνω των 24 φθαλικών ενώσεων, επιβραδυντικών φλόγας και φίλτρων UV στον αέρα, με τις υψηλότερες συγκεντρώσεις να ανιχνεύονται γύρω από τα κρεβάτια.

Άλλη μελέτη που ακολούθησε, ανέλυσε 16 νεοαποκτηθέντα παιδικά στρώματα και κατέληξε στο ότι αυτά αποτελούν την κύρια πηγή των χημικών ουσιών στην ατμόσφαιρα των παιδικών υπνοδωματίων. Όταν οι ερευνητές προσομοίωσαν τη θερμοκρασία και το βάρος σώματος ενός παιδιού πάνω στο στρώμα, οι εκπομπές χημικών αυξήθηκαν σημαντικά, ακόμη και κατά πολλαπλάσια επίπεδα.
Τα στρώματα αγοράστηκαν στον Καναδά, ωστόσο τα περισσότερα περιείχαν υλικά που προέρχονταν από άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ και το Μεξικό. Λόγω της διασύνδεσης των αγορών και των αλυσίδων εφοδιασμού στρωμάτων, τα αποτελέσματα πιθανότατα ισχύουν και για στρώματα που αγοράζονται σε όλη τη Βόρεια Αμερική. Τα υψηλά επίπεδα επιβραδυντικών φλόγας που καταγράφηκαν στα περισσότερα από τα δοκιμασμένα στρώματα, προκάλεσαν ερωτήματα, δεδομένου ότι αυτές οι χημικές ουσίες δεν είναι απαραίτητες για τη συμμόρφωση με τα καναδικά ή αμερικανικά πρότυπα αντοχής στη φωτιά για στρώματα.
Επιπτώσεις στην υγεία και την ανάπτυξη των παιδιών
Οι φθαλικές ενώσεις και οι φωσφορικές ενώσεις επιβραδυντικών φλόγας που ανιχνεύθηκαν, είναι γνωστοί «ενδοκρινικοί ή ενδοκρινείς διαταράκτες» και σχυνά συνδέονται με νευρολογικές βλάβες, που εκδηλώνονται μέσα από μαθησιακές δυσκολίες, χαμηλό δείκτη νοημοσύνης (IQ), διαταραχές συμπεριφοράς, προβλήματα μνήμης και άλλες εγκεφαλικές δυσλειτουργίες. Ορισμένες από τις ουσίες συνδέονται επίσης, με άσθμα και καρκίνο. Στις μελέτης, τονίζεται ότι τα φίλτρα UV επίσης δρουν ως ενδοκρινείς διαταράκτες.
Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην έκθεση, καθώς ο οργανισμός τους είναι ακόμα υπό ανάπτυξη, παρουσιάζουν συμπεριφορές επαφής στόματος-χεριού, αναπνέουν ταχύτερα από τους ενήλικες (δέκα φορές περισσότερο), ενώ έχουν πιο διαπερατό δέρμα και τριπλάσια επιφάνεια δέρματος σε σχέση με το σωματικό τους βάρος σε σύγκριση με τους ενήλικες.

«Οι γονείς θα πρέπει να μπορούν να βάζουν τα παιδιά τους για ύπνο γνωρίζοντας ότι είναι ασφαλή και άνετα», δήλωσε η συν-συγγραφέας Arlene Blum, του Green Science Policy Institute και προσθέτει: «Τα επιβραδυντικά φλόγας έχουν ιστορικό πρόκλησης γνωστικών βλαβών και μαθησιακών δυσκολιών στα παιδιά. Είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι αυτά τα χημικά εξακολουθούν να εντοπίζονται σε παιδικά στρώματα, παρότι γνωρίζουμε ότι δεν έχουν αποδεδειγμένο όφελος για την πυρασφάλεια και δεν απαιτούνται για τη συμμόρφωση με τα πρότυπα αναφλεξιμότητας».
Οι ερευνητές καλούν τους κατασκευαστές να είναι πιο προσεκτικοί σχετικά με τις χημικές ουσίες στα παιδικά στρώματα μέσω δοκιμών. Όπως τονίζουν, είναι αναγκαίο να εφαρμοστούν αυστηρότεροι κανονισμοί για τη χρήση επιβραδυντών φλόγας και φθαλικών πλαστικοποιητών στα παιδικά στρώματα.
Με πληροφορίες από CNN