La Antena του Esteban Sapir, 2007, Αργεντινή, 99’
Είναι φορές που πραγματικά απογοητεύομαι από το σύγχρονο κινηματογράφο. Όχι επειδή πιστεύω ότι δεν έχει πράγματα να δώσει στο κοινό, αντίθετα, δεν έχω παρατηρήσει κάποιον κορεσμό. Αλλά, από την άλλη, βλέπω τα κλασσικά βωβά αριστουργήματα, πρωτόλεια της 7ης τέχνης που πραγματικά έχουν μια ασύγκριτη μαγεία. Τότε οι ηθοποιοί έλεγαν τα πάντα μέσω κινησιολογίας και εκφράσεων αφού δεν είχαν την πολυτέλεια του ήχου. Και τότε τα φίδια με ζώνουν για το αν πλέον το κινηματογραφικό σύμπαν βρίσκεται σε μια επικίνδυνη φάση συστολής.
Αλλά, έλα μου που οι εκπλήξεις έρχονται από κει που δεν το περιμένεις. Πόσο μάλλον από μια χώρα σαν την Αργεντινή, που την εκτιμούν οι πολλοί για τα ποδοσφαιρικά της είδωλα και όχι για τον κινηματογράφο της.
Ο Sapir σε αυτή του την ταινία αποτίνει φόρο τιμής στα ιερά τέρατα, τους πατέρες του ιδιώματος. Αγαπάει τον κινηματογράφο και, μάλλον, μοιράζεται αυτή μου την ανησυχία. Αλλά δεν είναι παθητικοποιημένος, αποτελεί δείγμα αντάρτη που παίρνει την κατάσταση στα χέρια του. Και δημιουργεί ένα φιλμ που συνομιλεί ολοζώντανα με το παρελθόν, το σέβεται και το επαναφέρει παντοδύναμο στο παρόν, να μας υπενθυμίσει ό, τι κινδυνεύουμε να ξεχάσουμε.
Το παραμύθι του θα θυμίσει σε πολλούς μια διασταύρωση Tim Burton (λόγω του φαντασιακού/παραμυθικού στοιχείου) και George Melies (λόγω σουρεαλιστικών, σχεδόν πρωτόγονων εφέ). Μια πόλη βυθισμένη στη σιωπή. Ένας κακόβουλος τύραννος/ιδιοκτήτης του τηλεοπτικού σταθμού υπέρ όλων των πολιτών, ο Mr TV που τους προμηθεύει με τηλεοπτικά γεύματα (κυριολεξία, γεύματα παρασκευασμένα από τηλεοράσεις και όχι το τυπικό δισκάκι με μπριζόλα/αρακά/πατάτες/καρότα που απολαμβάνουμε μπροστά από την τηλεόραση μετά από γρήγορο ζέσταμα στα μικροκύματα) και μεγαλεπήβολα σχέδια σχετικά με το ρίξιμο ενός πνευματικού ζυγού πάνω στους σβέρκους τους, σε συνεργασία με έναν σατανικό επιστήμονα, τον Dr Y. Οι μόνοι με δυνατότητα ομιλίας σε αυτή την εφιαλτικά γραφική πόλη, μια γυναίκα, η Φωνή, που τραγουδάει στην τηλεόραση και χορταίνει τις ορέξεις του τυράννου και το αόμματο παιδί της. Όταν οι δρόμοι του αγοριού διασταυρωθούν με αυτόν ενός κοριτσιού που ο πατέρας του δουλεύει στην τηλεόραση, η ροή των πραγμάτων θα αρχίσει να αλλάζει ρυάκι. Βοηθός τους στην ανατροπή των σχεδίων του Mr TV, ο γιος του με τον αντιδραστικό του χαρακτήρα.
Αδιαμφισβήτητα, αποτελεί ένα σενάριο που κάθε γιαγιά (με φαντασία τουλάχιστον) θα μπορούσε να αφηγείται στα εγγόνια της. Μας επιστρέφει στην παιδική μας ηλικία για να μας επαναφέρει στο νου διαχρονικές αξίες που, πιθανόν, μέσα στο αγκομαχητό της πόλης σβήνονται κάτω από κόρνες αμαξιών και φωνές ανθρώπων που προσπαθούν να ακουστούν. Η Πεντάμορφη (Φωνή, αν και φοράει πέπλο που της κρύβει το πρόσωπο) και το Τέρας (το παιδί της) αποτελούν ένα διαφορετικό ζευγάρι που κάνει την κοινωνία να τους φθονεί για το χάρισμά τους, χωρίς όμως να επιχειρεί την αλλαγή. Τόσο ζωντανή αλληγορία, ειπωμένη μέσα από λέξεις που αρχικά προφέρονται και ύστερα γράφονται στον αέρα.
Όλη η ταινία είναι αισθητικά πανέμορφη. Το ασπρόμαυρο φίλτρο, τα χιονισμένα σκηνικά, ο γενικότερος retro αέρας μας αφηγούνται μια ιστορία από την κοινωνία για την κοινωνία και από τον κινηματογράφο για τον κινηματογράφο. Και μιας και αποτελεί και ένα ελεύθερο δοκίμιο για την ιστορία της μεγάλης οθόνης, οι γνώστες του βωβού θα απολαύσουν την αναγνώριση διάφορων σφηνών/αναφορών στους θεμέλιους λίθους του, μέσω έξυπνων χρήσεων χαρακτηριστικών εικόνων (λόγου χάρη:το φεγγάρι- ξεκάθαρη αναφορά στο Le Voyage dans la Lune του Melies και τα εργαστηριακά μηχανήματα- φόρος τιμής στο τεράστιο Metropolis του Fritz Lang).
Αν σας αρέσουν, λοιπόν, τα παραμύθια με νόημα και ψάχνετε μια ταινία που θα σας κάνει να χαμογελάσετε, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι αλαφροΐσκιωτη και θα σας δώσει μια γρήγορη απόλαυση χωρίς να αποκομίσετε κάτι παραπάνω, σούμπιτο το La Antena. Θα σας συνοδεύει για καιρό και σίγουρα θα θέλετε να τη μοιραστείτε και με άλλους. Δυστυχώς, δεν έχει τύχει διανομής σε dvd άπο κάποια ελληνική εταιρία, απ' όσο ξέρω τουλάχιστον.
