Κι όμως. Μέσα στην κρίση, υπάρχει ένα σάιτ (το AltCine) που ασχολείται με τον κινηματογράφο της γειτονιάς μας. Το εξαιρετικά ενδιαφέρον (και χρήσιμο) σάιτ κλείνει ένα χρόνο λειτουργίας και το γιορτάζει με ένα ονλάιν φεστιβάλ στο οποίο όλοι μας μπορούμε να γίνουμε κριτές - και να βραβευθούμε γι' αυτό.
Ζήτησα απ' την Ηλέκτρα Βενάκη να μου τα εξηγήσει όλα αυτά.
Πώς θα περιγράφατε το www.altcine.com;
Το altcine είναι μια πλατφόρμα αφιερωμένη στον Βαλκανικό Κινηματογράφο. Προσπαθεί να φέρει κοντά την κινηματογραφική κοινότητα των Βαλκανιών και να την αναδείξει στο πλατύ κοινό, όπως επίσης να φέρει κοντά την ακαδημαϊκή κοινότητα και να κάνει προσβάσιμα τα κείμενα σε όλους. Σκοπός μας είναι το altcine να βοηθήσει στη διάδοση και προώθηση των βαλκανικών ταινιών δημιουργώντας μια νέα ροή.
Το altcine περιέχει και φιλοδοξεί να έχει πολλή πληροφορία, αλλά ταξινομημένη και έγκυρη. Διότι θεωρώ ότι ένα site, σήμερα, δεν έχει νόημα να προσφέρει απλώς πληροφορία. Για να είναι χρήσιμη πρέπει να είναι δομημένη και ελεύθερη. Να μπορεί να γίνει εργαλείο στα χέρια των ειδικών, ενώ συγχρόνως να προσφέρει καινούριους δρόμους και να προσανατολίζει το κοινό.
Διότι σήμερα το πρόβλημα είναι ότι όλοι προσφέρουν πληροφορία, έχουμε άπειρη πληροφορία, ίδια πληροφορία, επιφανειακή πληροφορία, news! Νέα, συνέχεια νέα. Δεν αντιλέγω, αλλά θέλω να βλέπω και τη συνέχεια... Από που έρχεται αυτό, με ποιο κουμπώνει... Να υπάρχει η μνήμη, η ιστορία...Αλλιώς όλα αυτά που [διαβάζουμε παραμένουν εφήμερα, ξεκρέμαστα και καταλήγουν στα σκουπίδια.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα;
Την εποχή που ήμουν στο in.gr -για το 1999 μιλώ- έφτιαξα μια σελίδα για τις ελληνικές ταινίες που βρίσκονταν ακόμη στη διαδικασία της παραγωγής. Ανεβάζαμε νέα από τα γυρίσματα, φωτογραφίες, ακόμη και τρέιλερς -κάτι πολύ σπάνιο και δύσκολο για κείνες τις εποχές. Είχε πολύ μεγάλη επιτυχία, κάτι που με έκανε να καταλάβω ότι αν προωθούσε κανείς σωστά τις ελληνικές ταινίες, θα είχαν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής στην αίθουσα.
Παράλληλα, ή μάλλον αργότερα, το 2005, μέσα στα πλαίσια της διδασκαλίας, είχα ανάγκη να δω, να μελετήσω και να προτείνω στους μαθητές μου, ταινίες άλλες, διαφορετικές από τον κλασσικό κινηματογράφο της Δύσης, ή ακόμα και της Ανατολής.
Και φυσικά ανακάλυψα ότι ενώ είχα στη διάθεσή μου πληθώρα στοιχείων για τον κινηματογράφο μακρινών χωρών, μου έλειπε η γνώση για τις γειτονικές μας χώρες. Ακόμη και για τις ελάχιστες βαλκανικές ταινίες που έφταναν στις ελληνικές αίθουσες, ήταν αδύνατον να βρώ στοιχεία στις εγχώριες και διεθνείς πηγές. Αυτό συνεχίζεται φυσικά και τώρα... πέρα από το altcine. Κάπως έτσι σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε τελικά το altcine.
Υποθέτω πως δεν ήταν και πολύ εύκολο...
Η πραγμάτωσή του ήταν εξαιρετικά δύσκολη. Για κάποιους δεν είχε καν λόγο ύπαρξης. Τι είναι αυτό το Βαλκανικό σινεμά; Ποιος θα το βλέπει; Τι θα ψάχνει; Ποιος ενδιαφέρεται στο κάτω κάτω της γραφής;
Ήταν οι εποχές των “παχιών αγελάδων”. Της “εύπορης” Ελλάδας που σνόμπαρε το κάθε τι που δεν ερχόταν από τη “Δύση”. Σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά.
Πρόκειται για σάιτ που ξεκίνησε απ' την Ελλάδα αλλά "εμπλέκει" πολλές άλλες χώρες. Ποια είναι η διεθνής υποδοχή του εγχειρήματος;
Στην αρχή πίστευα ότι για να αποδεχθούν το altcine οι άλλες χώρες, ή έπρεπε να έχει πολλά χρόνια ζωής, ή να το υποστηρίξουν οι έλληνες θεσμικοί.
Τελικά όμως δεν είναι έτσι τα πράγματα. Αν κάνεις σοβαρή δουλειά -και αντέχεις να δουλεύεις για όσο καιρό χρειάζεται- η παγκόσμια κοινότητα παρακολουθεί και αποδέχεται όταν πρέπει. Το πιστεύω ακράδαντα, αν είσαι καλός στη δουλειά σου κάποια στιγμή θα μαζέψεις “ψήφους εμπιστοσύνης”.
Εμείς βέβαια είχαμε πολλά για τα οποία έπρεπε να παλέψουμε εις διπλούν ή εις τριπλούν για να “ανοίξουμε” προς τα έξω. Είμαστε Ελληνες, η έδρα είναι στην Ελλάδα και είμαι γυναίκα. Πολλά τα μείον.
Όμως τώρα, έπειτα από ένα χρόνο ζωής στο διαδύκτιο, όταν επικοινωνούμε με κέντρα κινηματογράφου, εταιρίες, σκηνοθέτες, πανεπιστήμια, βλέπουμε μια διάθεση συνεργασίας εντυπωσιακή. Ίσως και γιατί η εποχή το επιτρέπει, ίσως και γιατί εμείς ως έλληνες δεν είχαμε καταλάβει τι ρόλο μπορούμε να παίξουμε στα Βαλκάνια.
Μιλήστε μας λίγο για το πρώτο φεστιβάλ που ετοιμάζετε.
Θέλαμε να κάνουμε μια γιορτή για τα πρώτα γενέθλια του altcine. Σκεφτήκαμε, ψάξαμε και είδαμε ότι αμιγώς online φεστιβάλ και κυρίως για τις βαλκανικές χώρες δεν υπήρχε. Όλες αυτές οι χώρες είναι πολύ πλούσιες σε παραγωγή μικρού μήκους ταινιών. Και φυσικά η μικρού μήκους μας έθετε λιγότερα ερωτήματα και προβλήματα ως προς την τεχνική υποδομή -πολύ σοβαρό θέμα.
Επίσης, σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι χορηγοί των βραβείων μας. Σκεφτήκαμε ότι δύο είναι οι τομείς που κατά κύριο λόγο ένας σκηνοθέτης χρειάζεται βοήθεια. Η εκπαίδευση και η παραγωγή της επόμενης ταινίας του. Όταν συζητήσαμε την ιδέα με το Μητροπολιτικό Κολέγιο, τη δέχτηκε με ενθουσιασμό και αποφάσισε να υποστηρίξει με πολλούς τρόπους το εγχείρημα. Στα βραβεία προσφέρει ένα πλήρες πρόγραμμα σπουδών κινηματογράφου (Bachelor Degree), ένα διετές και ένα μονοετές, αντίστοιχα στις τρεις καλύτερες ταινίες.
Έμενε να καλύψουμε την παραγωγή, αλλά βρήκαμε θερμότατη ανταπόκριση από τις μεγαλύτερες εταιρίες της αγοράς, όπως μπορείτε να το δείτε και στη σελίδα των χορηγών στο site του φεστιβάλ, www.altcineaction.com. Δεν θέλω να αναφέρω μερικές μόνο, για να μην αδικήσω αυτές που δε χωρούν σε μια συνέντευξη.
Ποια είναι τα στοιχεία του φεστιβάλ που το κάνουν ξεχωριστό;
Καταρχάς δεν θέλαμε να έχει ούτε κριτική ούτε προκριματική επιτροπή. Έτσι, σκεφτήκαμε τον περιορισμό των 360 λεπτών. Δηλαδή οι πρώτες ταινίες που θα υποβληθούν, αυτές θα συμμετάσχουν στο φεστιβάλ. Όταν συμπληρωθούν συνολικά 360 λεπτά οι συμμετοχές κλείνουν.
Το διαφημίσαμε αρκετά νωρίτερα κι έτσι οι υποψήφιοι ήταν προετοιμασμένοι και εμφανίστηκαν αμέσως με την έναρξη της υποβολής. Βέβαια υπήρξαν και οι τύποι της τελευταίας στιγμής, οι οποίοι υπέβαλλαν τις ταινίες τους κυριολεκτικά στο παρά πέντε.
Έπειτα, τα βραβεία θα τα δώσουν οι θεατές . Μπορούν να ψηφίσουν όλοι, αρκεί να δικαιολογήσουν με κάποιον τρόπο την ψήφο τους. Η μόνη επιτροπή που υπάρχει είναι μια τετραμελής από ακαδημαικούς και σκηνοθέτες για να κρίνουν τον καλύτερο κριτή! Ο οποίος επίσης θα βραβευθεί. Την επιτροπή αυτή, την αποτελούν η ιστορικός κινηματογράφου (Πάντειο Πανεπιστήμιο) Μαρία Παραδείση, ο διευθυντής του φεστιβάλ των Τιράνων Άγκρον Ντόμι, η πανεπιστημιακός (Πανεπιστήμιο Σόφιας) Γκεργκάνα Ντόντσεβα και ο σκηνοθέτης Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος. Είναι σημαντικό για τις ταινίες και για το φεστιβάλ να υπάρξουν υψηλού επιπέδου κριτικές γιατί και οι σκηνοθέτες θέλουν να μάθουν την ανταπόκριση του κοινού στο εγχείρημά τους, ενώ επιπλέον μπορεί να δραστηριοποιηθεί και ένας κόσμος που δεν κινηματογραφεί, αλλά βλέπει ταινίες και ξέρει να εκφράσει τη γνώμη του.
Θα δούμε τα αποτελέσματα αυτού του εγχειρήματος στο τέλος του μήνα. Πρώτη φορά, πολλές οι απορίες και οι προκλήσεις. Αλλά έχει μεγάλο ενδιαφέρον.
Αγαπούσατε πάντοτε τον κινηματογράφο;
Ναι, έχω δει πολλές ταινίες ως παιδί. Η μαμά μου μας έτρεχε εμένα και τις αδελφές μου στους κινηματογράφους κάθε μέρα -ακόμα και όταν είχαμε πυρετό! Ε, μετά τα πράγματα ήρθαν φυσικά...
Πόσες ταινίες βλέπετε κάθε εβδομάδα; Συνήθως στην μεγάλη οθόνη, σε τηλεόραση ή σε υπολογιστή;
Το καλοκαίρι πηγαίνω πολύ συχνά στα θερινά. Έχεις περισσότερες επιλογές. Καλύτερες ταινίες και περισσότερες. Αυτό είναι το σημαντικό.
Από την άλλη, σήμερα πλέον, η τηλεόραση και ο υπολογιστής είναι ένα. Βλέπω πολλές ταινίες από τον υπολογιστή μου στην οθόνη της τηλεόρασης και αρκετά συχνά, τα βράδυα, βλέπω ταινίες του τηλεοπτικού προγράμματος.
Δε μου αρέσει όμως να βλέπω τις ταινίες, στην οθόνη του λαπτοπ μου γιατί χάνω πολλά. Προτιμώ τη μεγάλη οθόνη της τηλεόρασης και κυρίως τον σωστό ήχο. Οι ταινίες πλέον, εδώ και 20 χρόνια δηλαδή, έχουν σταματήσει να είναι απλώς “ομιλούσες” και έχουν γίνει “ηχητικές” και πρέπει να δίνει κανείς μεγάλη σημασία σε αυτό.
Μειώθηκε άραγε η σινεφίλ απόλαυση από τότε που ασχολείστε πιο επαγγελματικά με τον κινηματογράφο και, εκτός από απόλαυση, η θέαση μιας ταινίας είναι και δουλειά;
Δεν θυμάμαι πώς ήταν πριν ασχοληθώ με τον κινηματογράφο. Ασχολούμαι από το 18 μου, πάνε πολλά χρόνια... μη βλέπετε που δε μου φαίνεται!
Πάντως γενικότερα με την τέχνη, όσο περισσότερα γνωρίζεις τόσο περισσότερο απολαμβάνεις, διότι απολαμβάνεις σε πολλά επίπεδα. Για να πω όμως ότι θα ασχοληθώ με μια ταινία, αυτό αρχίζει μετά από τη δεύτερη θέαση. Στην πρώτη είμαι απλός θεατής, με κάποια κριτήρια φυσικά, αλλά έτσι είναι οι απλοί θεατές.
Πώς αλλάζει η σχέση μας με το σινεμά στην εποχή του downloading; (Και επίσης, έχω δίκιο αν σκεφτώ ότι ο Βαλκανικός κινηματογράφος δεν έχει πληγεί απ' το παράνομο κατέβασμα;)
Αυτό είναι ένα πολύ μεγάλο θέμα έτσι όπως το θέτετε.
Καταρχάς, θεωρώ ότι το downloading έχει επηρεάσει και τον βαλκανικό κινηματογράφο, αφού όσες ταινίες έχουν προβληθεί σε διεθνή φεστιβάλ βρίσκονται στο διαδίκτυο και μάλιστα με αγγλικούς υπότιτλους.
Μάλλον όμως θα διαφωνήσω με το “παράνομο” του downloading διότι με αυτόν τον τρόπο μαθαίνουμε αυτόν τον κινηματογράφο. Θεωρώ μονόδρομο και το λέω στους έλληνες κινηματογραφιστές, να αφήσουν τις παλαιότερες ταινίες τους ελεύθερες στο διαδίκτυο και μάλιστα με όσους περισσότερους υπότιτλους μπορούν. Μόνο έτσι θα τις δουν κάποιοι που ενδιαφέρονται. Γιατί αλλιώς πώς? Ποια είναι η πρόταση? Να παίζονται για μία το πολύ δύο εβδομάδες σε μια αίθουσα τοπική, να προσπαθούν να επιλεγούν στα φεστιβάλ, και να μη βρίσκουν διανομή? Δε μιλώ καν για τη διανομή DVD.
Δεν είναι μόνον τα χρήματα που έχουν αξία. Είναι ποιος τους ξέρει, ποιος αγαπά τις ταινίες τους... Μόνον έτσι θα μπορέσουν να κάνουν την επόμενη και να έχει επιτυχία.
Οι άνθρωποι που κατεβάζουν παράνομα τις ταινίες δεν το κάνουν γιατί είναι κλέφτες. Πολύ συχνά (όχι πάντα είναι αλήθεια) είναι γιατί δεν μπορούν να τις βρουν πουθενά αλλού. Ο Goran Paskaljevic http://www.altcine.com/person.php?id=6705 μας είπε ότι όταν πήγε στην Αλβανία για τη συμπαραγωγή της ταινίας του Honeymoons, πολλοί Αλβανοί γνώριζαν το έργο του χάρη στις παράνομες κόπιες στο διαδίκτυο. Ήταν πανευτυχής διότι έτσι ήταν εύκολο να βρει συμπαραγωγούς στην Αλβανία. Το κοινό του είχε ήδη δημιουργηθεί “παρανόμως” και περίμενε την επόμενη ταινία του!
Ποια είναι η τύχη του (ελληνικού στη συγκεκριμένη περίπτωση) κινηματογράφου την εποχή της κρίσης;
Μα το βλέπετε και μόνος σας. Παράγονται περισσότερες και ίσως καλύτερες ταινίες. Κάτι σημαίνει αυτό. Μια άλλου τύπου συλλογική αφύπνιση;
Για ποια πτυχή του altcine είστε περισσότερο περήφανη;
Για όλες! Για παράδειγμα είμαι υπερήφανη που έχουμε φωτογραφίες και βιογραφικά των συντελεστών μιας ταινίας. Συνήθως μιλάμε για τους ηθοποιούς, αλλά αυτό είναι ένα star system περισσότερο αμερικάνικο παρά ευρωπαικό. Στον δικό μας κινηματογράφο έχουν μεγάλη σημασία οι συντελεστές. Να γίνουν κι αυτοί λίγο σταρ!
Επίσης τα Ημερολόγια Παραγωγής είναι μια ενότητα, που όταν αναπτυχθεί πραγματικά θα είναι πολύ σημαντική. Φαντάζεστε για έναν ολόκληρο χρόνο (γιατί τόσος χρόνος και πολύ περισσότερος καμιά φορά, χρειάζεται για να ολοκληρωθεί μια ταινία) να υπάρχουν συνεχώς στο site νέα, φωτογραφίες, βίντεο, για μια ταινία που ετοιμάζεται; Αυτό είναι η καλύτερη διαφήμιση. Για τον επόμενο James Bond μαθαίνουμε και την παραμικρή λεπτομέρεια. Έτσι κι εμείς, θα μαθαίνουμε και θα διαδίδουμε το τι γίνεται στις βαλκανικές ταινίες.
Θα θέλατε να μου πείτε μερικές αγαπημένες σας ταινίες απ' τα Βαλκάνια; Κάποιες που θα συστήνατε ανεπιφύλακτα να δούμε.
Θα σας έλεγα: “όποια μπορείτε να βρείτε”. Έχουν τόσο μεγάλο ενδιαφέρον που για ένα νέο κοινό όπως είναι το ελληνικό, ό,τι και να δει θα είναι μια ευχάριστη έκπληξη. Έστω και μόνο από κοινωνιολογική άποψη.
Αλλά φυσικά θα σας πω να δείτε ταινίες των σκηνοθετών
Emir Kusturica (http://www.altcine.com/person.php?id=634 )
Dusan Makavejev (http://www.altcine.com/person.php?id=6847 )
Goran Paskaljevic ( http://www.altcine.com/person.php?id=6705 )
Christian Mungiu ( http://www.altcine.com/person.php?id=657 )
Nuri Bildge Ceylan ( http://www.altcine.com/person.php?id=5836 )
Zeki Demirkubuz ( http://www.altcine.com/person.php?id=7183 )
------
www.altcine.com
σχόλια