Ακούσαμε γκρίνια (δικαιολογημένη, ας δεχτούμε) για τους Ρομά μαθητές σε σχολείο της Αθήνας. Όσο όμως συνεχίζονται οι αποκλεισμοί η κατάσταση διαιωνίζεται.
Κάτι πρέπει να αλλάξει - αλλά τι; Τις απορίες μου είχε την καλοσύνη να μου λύσει (με την πολύτιμη βοήθεια της κυρίας Χριστίνας Καραδημητρίου) ο Βασίλης Παϊτέρης, συνθέτης, τραγουδιστής, και Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Τσιγγάνων.
Πηγαίνουν σχολειό τα παιδιά κύριε Παϊτέρη;
Πριν απαντήσω σε αυτό θέλω να καταλάβετε κάτι. Πριν μορφωθεί ο άνθρωπος ζούσε στο σκοτάδι.
Η οικονομική και η κοινωνική του ευημερία οφείλεται στην μόρφωση.
Δεν πάει πολύς καιρός που στην Ελλάδα η γυναίκα δεν είχε γνώμη για τον άντρα που θα πάρει. Άμα σπούδαζε η αν ήθελε να υψώσει το ανάστημα της στο άδικο ήταν παλιοκόριτσο. Ψήφιζε βεβαία αλλά αυτό που της έλεγε ο άντρας της. Όταν μορφώθηκε χειραφετήθηκε.
Και το παράδειγμα της γυναικάς είναι αντιπροσωπευτικό για όλο το ανθρώπινο είδος. Η μόρφωση σε αντρώνει, εκείνη σε οδηγεί μπροστά.
Οι Έλληνες Ρομά δεν πηγαίνουν σχολειό. Ελάχιστα παιδιά τα κατάφεραν. Τα περισσότερα κάνουν παιδιά από τα έντεκα. Όταν δεν υπάρχει παιδεία ακολουθείς αυτό που σου έχουν μάθει. Χωρίς να μπορείς να το κρίνεις. Από έλλειψη παιδείας καταδικάζουν τα παιδιά τους. Και τα παιδιά των παιδιών τους θα κάνουν το ίδιο!
Δέχεστε ότι υπάρχουν διαφορές λοιπόν στο επίπεδο παιδείας κ. Παϊτέρη. Αντιμετωπίζεται πιστεύετε αυτό το φαινόμενο;
Ναι! Βεβαίως. Αυτό ακριβώς προσπαθούμε να κάνουμε με το Πρότυπο Κέντρο Επιμόρφωσης για τους Ρομά. Η παιδεία στην παρούσα περίπτωση θα κατακτηθεί μέσω της εκπαίδευσης.
Τι ακριβώς είναι το κέντρο επιμόρφωσης;
Στην ουσία πρόκειται για μία γέφυρα ανάμεσα στο υπάρχον μορφωτικό επίπεδο των Ρομά και στην σύγχρονη Ελληνική κοινωνία. Στο κέντρο επιμόρφωση τα παιδιά των Ελλήνων Ρομά θα μαθαίνουν τρόπους συμπεριφοράς, Γενικές αρχές Υγιεινής και την στοιχειώδη εκπαίδευση προκειμένου να μπορέσουν να ενσωματωθούν στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Το ΠΚΕΕΡ επιδιώκει την αποπεριθωριοποιηση των Ελλήνων Ρομά.
Άρα το κέντρο δεν απευθύνεται μόνο σε παιδιά;
Όχι απευθύνεται σε όλους τους Έλληνες Ρομά. Δεν είναι μόνο για τα παιδιά αλλά και για τους ενηλίκους. Πρέπει να ενσωματωθούν στο κοινωνικό σύνολο οι νεότεροι και να αποπεριθωριοποιηση οι μεγαλύτεροι.
Ακούγεται εξαιρετική ιδέα. Το κέντρο επιμόρφωσης λειτούργει;
Όχι. Προσπαθούμε να το υλοποιήσουμε αλλά πραγματικά είναι πολύ δύσκολο. Υπάρχει ο χώρος στην Αγ. Βαρβάρα στο Αιγάλεω. Το κόστος ανέγερσης δεν είναι μεγάλο. Αλλά παρόλ' αυτα συναντάμε συνεχόμενα εμπόδια. Πολλά εμπόδια.
Γραφειοκρατία, προκαταλήψεις. Δεν με ενδιαφέρει να δείξω με τον δάχτυλο τους πολιτικούς υπευθύνους. Μπορώ αλλά δεν θέλω! Με ενδιαφέρει να λειτουργήσει το κέντρο επιμόρφωσης.
Ποια θα είναι τα οφέλη πιστεύετε από την λειτουργιά του κέντρου επιμόρφωσης;
Τα οφέλη θα κινηθούν σε δυο επίπεδα. Οι Ρομά θα μπορέσουν επιτέλους να μορφωθούν και κατά συνέπεια να έχουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης ενώ με το πέρασμα του χρόνου η πολιτεία θα απαλλαγεί από τα φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας που σχετίζονται με τους Ρομά.
Θα ήθελα να μου πείτε τρία πράγματα που σας έρχονται στο μυαλό, μόλις σκέφτεστε τους Έλληνες Ρομά.
Υγεία, Δουλειά, Παιδεία. Αυτά μου έρχονται στο μυαλό. Με την πρώτη σκέψη. Αυτά τα αγαθά που για όλους σήμερα στην Ελλάδα είναι λίγο – πολύ αυτονόητα, παρόλες τις δυσκολίες που περνάει ο λαός μας. Ξέρεις... Είμαστε ίδιοι... Αυτό είναι κάτι που πρέπει να καταλάβετε. Μιλάμε την ίδια γλώσσα, πιστεύουμε στον ίδιο Θεό, έχουμε ίδια ήθη και έθιμα. Είμαστε Χριστιανοί ορθόδοξοι.
Αναφέρατε πριν το ομολογούμενως πολύτιμο αγαθό της υγείας. Αλήθεια οι Έλληνες Ρομά έχουν δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη;
Όχι. Έχουμε πολύ σοβαρό πρόβλημα. Τόσο η έλλειψη χρημάτων όσο και η ελλιπέστατη ενημέρωση των Ελλήνων Ρομά στον τομέα της υγείας αλλά και της υγιεινής, μας αναγκάζει να αντιμετωπίζουμε μέχρι και τριτοκοσμικές καταστάσεις.
Δεν είναι λίγες οι φορές που λόγω των καταλυμάτων οι άνθρωποι δαγκώνονται από ποντίκια ή φίδια. Δεν ξέρω αν καταλαβαίνετε την σοβαρότητα... Ποντίκια. Και δεν έχουν φάρμακα.
Πεθαίνουν παιδιά το ξέρετε; Η παιδική θνησιμότητα στους Έλληνες Ρομά είναι συνηθισμένο φαινόμενο. Είναι απάνθρωπο, τραγικό , οι γονείς να έχουν αποδεχτεί το γεγονός πως είναι πιθανον να χάσουν κάποιο από τα παιδιά τους. Δεν έχουμε απαίτηση να μας τα χαρίσουν. Δεν είμαστε ζητιάνοι, γύφτοι και ότι άλλο πιθανόν να πιστεύετε.
Ναι, αλλά μεγάλο μέρος των Ελλήνων Ρομά δεν εργάζεται.
Δεν βρίσκει δουλεία. Τώρα με την κρίση τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα. Το έχω πει πολλές φορές. Ο Τσιγγάνος γεννιέται με κρίση. Δεν έχουν ταυτότητες το ξέρετε; Επειδή τα παιδιά γεννιούνται στο χώμα. Χωρίς ταυτότητα πώς να δουλέψεις; Δεν έχουν μόρφωση. Και σε αυτό ακριβώς θέλω να ρίξουμε όλο το βάρος της συζήτησης...
(Αύριο: έξι παιδιά Ρομά μας μιλούν για τα όνειρά τους)
σχόλια