Όπως συμβαίνει με πολλά θέματα της δημόσιας συζήτησης στην Ελλάδα, έτσι και για τη δεκαετία του '60 στεκόμαστε κάπου ανάμεσα στην απόλυτη εξιδανίκευση και στο ανάθεμα, που, μεταξύ μας, δεν το έχουμε και πολύ δύσκολο /
για την πρώτη έχει δουλέψει σε μεγάλο βαθμό ο παλιός ελληνικός κινηματογράφος, για το δεύτερο τα πολιτικά πάθη και, κυρίως, ο τρόπος που ερμηνεύουμε την Ιστορία /
είναι γεγονός ότι η δεκαετία του '60 ήταν η χρυσή εποχή του ελληνικού καπιταλισμού, η οποία ουσιαστικά οριοθετείται μέχρι το 1973 (πρώτη πετρελαϊκή κρίση) /
για να το κάνουμε πιο σαφές, από το 1960 έως το 1973 οι ρυθμοί ανάπτυξης του ελληνικού καπιταλισμού είναι οι μεγαλύτεροι ανάμεσα στα μέλη του ΟΟΣΑ (με εξαίρεση αυτούς της Ιαπωνίας και της Ισπανίας) και ιδιαίτερα των χωρών της ΕΟΚ, ενώ αντίθετα οι ρυθμοί του πληθωρισμού κυμαίνονται κάτω από τα μέσα επίπεδα των χωρών της Δύσης /
στη μεταποίηση, ειδικότερα, οι επενδύσεις αυξάνονταν με ρυθμούς που αντιστοιχούσαν σε μέσο ετήσιο όρο (της περιόδου της δεκαετίας του '60) με το μάλλον ασύλληπτο για τα σημερινά δεδομένα 11,5% /
το ελληνικό «boom» συμπίπτει με τη μεταμόρφωση της Αθήνας ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, η ανοικοδόμηση της Αθήνας πυροδοτεί κατά έναν σημαντικό βαθμό την ελληνική αναπτυξιακή ατμομηχανή /
εξού, αλλά και προκειμένου να υπονομευθεί η προσωπικότητα του Κωνσταντίνου Καραμανλή, μεγαλώσαμε με τον γνωστό αφορισμό ότι η αντιπαροχή διέλυσε την Αθήνα και σε ένα δεύτερο επίπεδο ότι ο Καραμανλής έβαλε τις βάσεις για να καταστραφεί η «παλιά Αθήνα», έργο που συνέχισε με ενθουσιασμό η επταετής διακυβέρνηση από τους στρατιωτικούς/
τα πράγματα είναι μάλλον λίγο πιο περίπλοκα /
έχω την αίσθηση ότι υπήρξε πλήρης κοινωνική συναίνεση που επέτρεψε την «καταστροφή» της προπολεμικής Αθήνας, καθώς η αντιπαροχή αποδείχθηκε ένα ευφυές σύστημα πλουτισμού και κοινωνικής ανόδου για πλατιά κοινωνικά στρώματα /
ο Καραμανλής δεν κατόρθωσε να «προβλέψει» το μέγεθος της λαίλαπας που θα ακολουθούσε, κι όταν τα πράγματα βρέθηκαν «εκτός ελέγχου», ο ίδιος δεν είχε πια την πολιτική δύναμη για να «εξορθολογίσει» την κατάσταση (στην υποθετική περίπτωση που θα είχε τέτοια πρόθεση) /
ευτυχώς, η έκθεση που σκέφτηκε κι επιμελήθηκε ο δημοσιογράφος Νίκος Βατόπουλος στην Ελληνοαμερικανική Ένωση (εγκαίνια: Δευτέρα 3 Νοεμβρίου) δεν μπλέκει με τα άλυτα και λίγο επικίνδυνα μονοπάτια της ιστορίας αλλά φιλοδοξεί να θέσει τη βάση για μια δημόσια συζήτηση για τη δεκαετία του 1960 /
κεντρικός προβληματισμός, αλλά και αφετηρία, είναι η εντυπωσιακή μεταβολή της πόλης της Αθήνας με όχημα την αλλαγή του αρχιτεκτονικού σκηνικού και κατ' επέκταση την αναδιάταξη της κοινωνικής σύνθεσης, της εσωτερικής γεωγραφίας αλλά και του διεθνούς προσανατολισμού της πρωτεύουσας /
επιθυμία του Νίκου Βατόπουλου είναι να ραγίσουν οι στερεότυπες αναγνώσεις περί αντιπαροχής και ανοικοδόμησης, όχι γιατί δεν υπήρξαν πολλές και σύνθετες αρνητικές συνέπειες αλλά γιατί ο οικοδομικός οργασμός της εποχής συνοδεύτηκε και από έναν όχι αμελητέο κοινωνικό μετασχηματισμό που εξέβαλε και στην αποδοχή ενός μητροπολιτικού μοντέλου ζωής /
διαφημίσεις καταστημάτων και καταναλωτικών προϊόντων, εξώφυλλα λαϊκών και αστικών περιοδικών (Ρομάντσο, Εικόνες, Πάνθεον κ.λπ.), καρτ ποστάλ, χάρτες, τουριστικά φυλλάδια, γραμματόσημα, ορισμένες πρωτότυπες εκδόσεις αλλά και θεατρικά προγράμματα και περιοδικά επιστρατεύονται για να εικονογραφήσουν μία από τις πιο συναρπαστικές δεκαετίες της νεότερης Αθήνας.
σχόλια