Έξι νεκρές θαλάσσιες χελώνες καρέτα καρέτα (Caretta caretta) ξεβράστηκαν τον Δεκέμβριο σε παραλίες του Θερμαϊκού Κόλπου. Επιστήμονες και φορείς, που είναι επιφορτισμένοι με την παρακολούθηση και προστασία του κινδυνεύοντος -σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας- είδους, έχουν καταγράψει τα περιστατικά, χωρίς, όμως, να είναι σε θέση να εξάγουν συμπεράσματα, πότε και σε ποιο μέρος επήλθε ο θάνατός τους και τι τον προκάλεσε, καθώς νεκροψία - νεκροτομή δεν κατέστη εφικτό να γίνει, λόγω προχωρημένης σήψης των κουφαριών των θαλάσσιων ερπετών.
Το μεσημέρι της 9ης Δεκεμβρίου 2015 ο συγγραφέας Βασίλης Χατζηβασιλείου, κάτοικος των Νέων Επιβατών (Μπαξέ Τσιφλίκι), ειδοποίησε το Λιμενικό Τμήμα Ν. Μηχανιώνας, όταν παρατήρησε τρεις θαλάσσιες χελώνες που είχε βγάλει το κύμα στην ακτή. Όπως προέκυψε από την αυτοψία, επρόκειτο για χελώνες καρέτα καρέτα, με μήκος καβουκιού 60 εκατοστών, 63 εκατοστών και 56 εκατοστών αντίστοιχα, όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αρχικελευστής στο Λιμενικό Τμήμα Μηχανιώνας, προϊστάμενος του γραφείου Αλιείας, Χρήστος Πασχαλάκης.
Όπως διευκρίνισε ο ίδιος, άλλη μία νεκρή καρέτα καρέτα, με μήκος καβουκιού 39 εκ., εντοπίστηκε στις 14 Δεκεμβρίου, μία 58 εκ. εντοπίστηκε στις 20 Δεκεμβρίου και μία αρσενική, μήκους 1 μέτρου και 20 εκατοστών, εντοπίστηκε στις 26 Δεκεμβρίου. Άλλες δύο νεκρές καρέτα καρέτα ξεβράστηκαν στην ίδια περιοχή τον Νοέμβριο, καθώς και μία πρασινοχελώνα.
Σημειώνεται ότι για να μπορεί να καθοριστεί το φύλο της θαλάσσιας χελώνας, το μήκος του καβουκιού της θα πρέπει να είναι άνω των 75 εκατοστών.
Σε ό,τι αφορά τη διαδικασία της καταγραφής, ο κ. Πασχαλάκης ανέφερε ότι "εμείς κάνουμε την αυτοψία, μετράμε τις διαστάσεις του καβουκιού, βγάζουμε φωτογραφίες, βλέπουμε αν είναι μαρκαρισμένες στα πτερύγια και όταν έχουν εμφανή τραύματα, κινούμε τις διαδικασίες για να ερευνηθούν τα πιθανά αίτια θανάτου, ενώ μετά την αυτοψία στέλνουμε αναφορά στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, την Κτηνιατρική υπηρεσία της Περιφέρειας, τις κλινικές της Κτηνιατρικής του ΑΠΘ, το ΕΛΚΕΘΕ, τον Αρχέλωνα και τον Δήμο, ώστε να μεριμνήσει για την υγειονομική ταφή".
Πεντακόσιες νεκρές καρέτα καρέτα κάθε χρόνο
Στη διάρκεια κάθε έτους, σε διάφορες ακτές της Ελλάδας, ξεβράζονται περί τις 500 νεκρές καρέτα καρέτα, αριθμός αρκετά υψηλός, για ένα απειλούμενο είδος, με πληθυσμό περίπου 20.000 σε όλη τη Μεσόγειο, είναι δύσκολο, όμως, να συμπεράνει κανείς ποια ρεύματα τις έβγαλαν εκεί που ξεβράστηκαν.
"Οι χελώνες καρέτα καρέτα μεταναστεύουν πολύ. Στην Ελλάδα έρχονται για να γεννήσουν. Τον χειμώνα θέλουν να βρουν πιο ζεστά νερά και οι περισσότερες κινούνται προς Αφρική, στην Τυνησία ή βόρεια, προς Αδριατική, στην Ιταλία και όσες μένουν στην Ελλάδα αναζητούν κλειστούς Κόλπους, σε μέρη που έχει τοπικά πιο ζεστό νερό, όπως και ο Θερμαϊκός Κόλπος" εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η υπεύθυνη του Δικτύου Διάσωσης Θαλάσσιων Χελώνων "Αρχελων", Πολύμνια Νεστορίδου.
"Σε μία μέρα τρεις νεκρές χελώνες είναι περίεργο φαινόμενο, ίσως ρεύματα να τις μετέφεραν στην παραλία που ξεβράστηκαν, δεν μπορούμε, όμως, να πούμε με σιγουριά σε ποιο σημείο πέθαναν" πρόσθεσε, σημειώνοντας σε σχέση με τα περιστατικά στον Θερμαϊκό Κόλπο, ότι "θα δούμε πώς θα εξελιχθεί και σε συνεργασία με το Λιμενικό και τους υπόλοιπους φορείς θα βγάλουμε συμπεράσματα".
Γενικότερα, οι απειλές που αντιμετωπίζουν οι καρέτα καρέτα στις ελληνικές θάλασσες σχετίζονται με την οικολογική υποβάθμιση των οικοσυστημάτων που τις φιλοξενούν, την κλιματική αλλαγή, τραυματισμούς από ταχύπλοα, παγίδευση σε αλιευτικά εργαλεία -μπλέκονται σε δίχτυα και παραγάδια και τρώνε τα αγκίστρια- και σε κάποιες περιπτώσεις ηθελημένη θανάτωση, αν και τα τελευταία χρόνια με τις καμπάνιες ενημέρωσης και ευαισθητοποίηση των ψαράδων τέτοια περιστατικά έχουν περιοριστεί σημαντικά.
Μυστήριο παραμένει ο θάνατος μετά το πρώτο 48ωρο
Το μυστήριο γύρω από τους θανάτους των θαλάσσιων χελωνών περιπλέκει το γεγονός ότι, αν δε γίνει νεκροψία - νεκροτομή, εντός 24 ωρών από την ώρα θανάτου το καλοκαίρι και εντός 48 ωρών τον χειμώνα, κανένα συμπέρασμα δε μπορεί να εξαχθεί.
"Όταν ένα άγριο ζώο θανατώνεται θα πρέπει να γίνεται νεκροψία - νεκροτομή, τόσο για την προστασία του γενικότερου πληθυσμού και τη διάσωση του είδους, αλλά και για τον εντοπισμό νοσημάτων, που ενδεχομένως μεταδίδονται, για τον υπολογισμό του δείκτη υγείας της θάλασσας" δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Αναστασία Κομνηνού, αν. Καθηγήτρια της Κτηνιατρικής Σχολής του ΑΠΘ, η Κτηνιατρική Κλινική του οποίου, σε όποιες περιπτώσεις είναι εφικτό, αναλαμβάνει να εντοπίσει τις αιτίες θανάτου των θαλάσσιων χελωνών, ή να περιθάλψει τις τραυματισμένες, για να τις ελευθερώσει στη συνέχεια στη θάλασσα.
"Και στα έξι περιστατικά, που είχαμε τον Δεκέμβριο στον Θερμαϊκό Κόλπο, οι χελώνες ήταν σε προχωρημένη σήψη. Το δείγμα πρέπει να είναι πρόσφατο- μετά το πρώτο 24ωρο από τον θάνατο το καλοκαίρι, το αργότερο 48ώρες μετά τον χειμώνα- γιατί αλλιώς δε μπορεί να βγάλει συμπεράσματα", επισήμανε, εξηγώντας, ότι στο πλαίσιο αυτό οι αριθμοί των θανάτων καρέτα- καρέτα στην Ελλάδα είναι πλασματικοί καθώς "δεν ξέρουμε που έχουν πεθάνει, αν έχουν πεθάνει στη περιοχή τη δική μας, αλλά το μόνο, που γνωρίζουμε είναι, γιατί πεθαίνουν γενικώς τα τελευταία χρόνια, για τη μεγάλη διαταραχή στο περιβάλλον, λόγω της οποίας το ανοσοποιητικό των ζώων είναι πιο επιρρεπές σε νοσήματα". "Όταν βλέπουμε ζώα με τραύματα στο κεφάλι πιθανόν να έχουν χτυπηθεί από προπέλες σκαφών. Μόνο με βάση εμφανείς τραυματικές κακώσεις ή κατάγματα στο κέλυφος μπορούμε να εικάσουμε, αν ο θάνατος προήλθε ηθελημένα ή από τυχαία αίτια" πρόσθεσε.
Σύμφωνα με την κ. Κομνηνού, το Δίκτυο Εκβρασμών, που έχει δημιουργηθεί στην Ελλάδα για όλα τα θαλάσσια ζωντανά που ξεβράζονται και για τα οποία αποστέλλεται σήμα από το ΥΕΝ σε επιστημονικούς και εθελοντικούς φορείς, λειτουργεί με μεγάλη επιτυχία και θα φέρει σημαντικά και αξιοποιήσιμα αποτελέσματα στον τομέα της έρευνας της θαλάσσιας ζωής.
Η κλινική του ΑΠΘ περιέθαλψε και ελευθέρωσε τον Σεπτέμβριο του 2015 επτά θαλάσσιες χελώνες, που είχαν εντοπιστεί τραυματισμένες. Το Κέντρο Διάσωσης Θαλάσσιων Χελωνών "Αρχέλων" φιλοξενεί αυτή τη στιγμή 19 χελώνες, η πιο "παλιά" από τις οποίες βρίσκεται εκεί από το 2011 και η πιο "νέα" εδώ και τρεις μήνες.
πηγή: AΠΕ/ ΜΠΕ
