Η αγάπη των Βέλγων για τα κόμικς είναι γνωστή σε όλους. Δεκάδες οι χάρτινοι ήρωες, που γνώρισαν παγκόσμια εκδοτική επιτυχία τα τελευταία 70 χρόνια. Ίσως να μην είναι τόσο γνωστή η αγάπη των Βέλγων για την τζαζ, όμως και αυτή είναι μεγάλη, αν αναλογισθούμε την τιμή με την οποίαν περιποιούν πρόσωπα όπως ο Django Reinhardt για παράδειγμα. Κόμικς και τζαζ ήταν λογικό λοιπόν να τα συνδέσουν μέσα στα χρόνια, μ’ έναν τρόπο που φαίνεται σε πρώτη φάση... ξεκάρφωτος. Ποιος είναι όμως εκείνος που θα μεμφθεί ό,τι αγαπούσαν (και αγαπούν) οι Βέλγοι (εν προκειμένω); Ένα περιοδικό, ακόμη και νεανικό, είναι ένα φιλόξενο σπίτι στο οποίο… όλοι οι καλοί χωράνε.
Πριν καμμιά 15αριά χρόνια είχαν πέσει στα χέρια μου μερικά παλιά Tintin («Τεντέν» γράφουμε στην Ελλάδα κι έχουμε όλοι καταλάβει), όπως και μερικά Spirou (το άλλο θρυλικό, αλλά και ανταγωνιστικό κόμικ) και είναι αλήθεια πως τα είχα ξεφυλλίσει με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Λεπτό χαρτί, απίθανα χρώματα απείραχτα από το χρόνο. Τεύχη σχεδόν ιστορικά. Το Νο 14 από την 2/4/1963 (όταν το περιοδικό βρισκόταν στον 18ο χρόνο του, που σημαίνει ότι ο Tintin πρωτοκυκλοφόρησε το 1946), το Νο 43 από την 22/10/1963 (που σημαίνει ότι ο Tintin ήταν εβδομαδιαίος), το No 7 από την 18/2/1964 και το Νο 3 από την 19/1/1965 (που σημαίνει ότι οι αριθμήσεις μηδένιζαν στην αρχή κάθε χρονιάς) και κάποια ακόμη…
Τι απέφερε το πρώτο ξεφύλλισμα; Πέρα από τη μαγεία των χρωμάτων και τις απίθανες ιστορίες (τι θα λέγατε αν βλέπατε σε κόμικ τον εξευρωπαϊσμό της Τουρκίας από τον Κεμάλ Ατατούρκ;), εκείνο που μου έκανε εντύπωση ήταν οι σελίδες που αφορούσαν στην τζαζ (κυρίως), αλλά και στο αυτοκίνητο. Δύο θέματα, που φαίνονται ασύμβατα μεταξύ τους και επίσης ασύμβατα σε σχέση με τον κύριο όγκο του περιοδικού, που είχε να κάνει με την περιπέτεια.
Ένα βασικό συμπέρασμα; Το βελγικό Tintin δεν απευθυνόταν αυστηρώς σε πιτσιρίκους, το χαρτζιλίκι των οποίων πιθανώς να μην έφθανε ούτε καν για την αγορά κάποιων δίσκων, πόσω μάλλον για την αγορά αυτοκινήτων. Ας το έχουμε κατά νου αυτό, μιας και ο δικός μας Τεντέν δεν ξέφυγε και τόσο από τον νεανικό του ρόλο.
Με τι καταπιάνονταν λοιπόν οι τζαζ σελίδες του βελγικού Tintin;
Τεύχος Νο 14, της 2/4/1963
Κείμενο για τον Thelonious Monk, ένα μικρό λεξικό της jazz (επεξηγήσεις των όρων afterbeat, alligator – ο fan της jazz, arrangement κ.λπ.), δημοψήφισμα του γαλλικού περιοδικού Jazz Hot και του αμερικανικού Down Beat για τους κορυφαίους σε κάθε όργανο – αξίζουν οι συμφωνίες: τρομπέτα Miles Davis, τρομπόνι J.J. Johnson, βαρύτονο Gerry Mulligan, κιθάρα Wes Montgomery, βιμπράφωνο Milt Jackson, όργανο Jimmy Smith, ενορχήστρωση Gil Evans, γυναικείο τραγούδι Ella Fitzgerald – και ακόμη jazz νέα και παρουσιάσεις δίσκων (ανάμεσά τους και το “The Blues and the Abstract Truth” του Oliver Nelson).
Τεύχος Νο 43, της 22/10/1963
Αφιέρωμα στον Django Reinhardt, αναφορά στον δίσκο “Americans in Europe” της Impulse! σε παραγωγή του Joachim-Ernst Berendt, όπως και μια στήλη για τον Albert Bettonville, λαοφιλή βέλγο τζαζ DJ και mega-fan του Duke Ellington – διέθετε, τότε, 1252 δίσκους του Δούκα!
Τεύχος Νο 7, της 18/2/1964
Η νεανική κουλτούρα αρχίζει να παίρνει κεφάλι. Η στήλη Tintin Jazz δεν υπάρχει, παραχωρώντας τη θέση της στην Tintin Teen-agers. Δισκοκριτικές λοιπόν για τους Rocky Roberts, Jokers, Ria Bartok, Rika Zaraï, Lucky Blondo, Gamblers, Leny Escudero και άλλους ποπ ήρωες (και ηρωίδες) της εποχής. Σιγά-σιγά θα έμπαιναν και οι Beatles στο κόλπο…
Τεύχος Νο 3 της 19/1/1965
Οι παλιές αγάπες δεν ξεχνιούνται. Η στήλη Tintin Jazz μπορεί και πάλι ν’ απουσιάζει, υπάρχει όμως ένα δισέλιδο(!) αφιέρωμα στον τρομπετίστα Donald Byrd. Ο πιτσιρίκος, λοιπόν, συγχρόνως με τη διαφυγή και τη διασκέδαση που του προσέφερε το περιοδικό, έπαιρνε και το σπόρο της μουσικής. Έτσι ξεκινάει, σωστά, η φάση και όχι αναγκαστικά από τα ωδεία και τα σχολεία...
Ίσως θα είχε κάποιο ενδιαφέρον (έστω κάποιο) αν ξέραμε τι αυτοκίνητα οδηγούσαν (αν οδηγούσαν), οι τζαζ μουσικοί της εποχής. Γιατί, εντάξει με το rock n’ roll και την κουλτούρα του αυτοκινήτου στα μέσα του ’50, ήταν σημεία που αυθωρεί συνδέθηκαν – με την τζαζ όμως τι συνέβαινε;
Οδηγούσε ο Miles Davis καμμιά Plymouth Barracuda ή περίμενε στη στάση για να πάει στο στούντιο; Ο John Coltrane μήπως έμπαινε σε καμμιά Chrysler LeBaron κι έπαιρνε τους δρόμους ή περίμενε για ταξί; Οι Βέλγοι, αν και… χωριάτες για τους Γάλλους, φαίνεται πως ψυλλιάζονταν τις απαντήσεις.
σχόλια