Από τον Φεβρουάριο του 2015, η σκηνοθέτης και συγγραφέας Έλενα Πέγκα ήταν στο τιμόνι της καλλιτεχνικής διεύθυνσης του Γραφείου Υποψηφιότητας "KALAMATA:21". Αποστολή του Γραφείου Υποψηφιότητας είναι να αναδειχθεί η πόλη της Καλαμάτας ως Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα το 2021.
To, εξαιρετικά ενδιαφέρον (όπως φαίνεται απ' τα έγγραφα που δυστυχώς δεν μπορούμε να δημοσιεύσουμε για νομικούς λόγους) καλλιτεχνικό πρόγραμμα που εκπόνησε, προσέφερε στην πόλη την πρόκριση στην τελική τριάδα, «νικώντας» άλλες δώδεκα πόλεις. Λίγους μήνες όμως πριν απ' την τελική επιλογή -κι ενώ η πόλη είναι υποχρεωμένη να συνεχίσει με το καλλιτεχνικό πρόγραμμα που έχει ήδη προταθεί- στη θέση της επιλέχθηκε άλλος καλλιτεχνικός διευθυντής. Όπως λέει η ίδια δεν ειδοποιήθηκε ποτέ και από κανέναν, και ακόμα και τώρα δεν έχει λάβει κάποια εξήγηση.
Ακολουθεί η δήλωση που απέστειλε στο LIFO.gr.
ΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΕΝΑΣ ΠΕΓΚΑ
Καλλιτεχνική διευθύντρια του KALAMATA:21 από τον Φεβρουάριο του 2015 έως και τον Φεβρουάριο του 2016.
Σε όλα τα μέρη του κόσμου λένε πως την ομάδα που κερδίζει δεν την αλλάζεις. Στην Ελλάδα, στον χώρο του πολιτισμού, οι αλλαγές προσώπων και ομάδων, ιδίως πετυχημένων, έχει γίνει κάτι σαν επιδίωξη τον τελευταίο καιρό. Ετσι δεν έμεινα τόσο εμβρόντητη όταν ήρθε και η σειρά μου, ούτε ότι το πληροφορήθηκα από μια δημοσίευση στην τοπική εφημερίδα της Καλαμάτας και όχι από επίσημα χείλη – άλλη μια συνηθισμένη τακτική της εποχής. Εκεί διάβασα πως την θέση μου πήρε ο εικαστικός καλλιτέχνης Πολύδωρος Καρυοφύλλης (Poka-Yio).
Κρατούσα την θέση της καλλιτεχνικής διευθύντριας του γραφείου υποψηφιότητας της Καλαμάτας για Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2021. Είχα αναλάβει τον Φεβρουάριο του 2015 και ο φάκελος-πρόταση που καταθέσαμε με τους συνεργάτες μου ήταν αυτός που έδωσε την πρόκριση στην Καλαμάτα τον Φεβρουάριο του 2016. Πετύχαμε, μετά από σκληρή δουλειά, ανάμεσα σε δεκατέσσερεις ελληνικές πόλεις που είχαν θέσει υποψηφιότητα, η Καλαμάτα να προκριθεί στον τελικό γύρο με την Ελευσίνα και την Ρόδο.
Όσο δουλεύαμε για την πρόκριση, υπήρχε μικρό ενδιαφέρον. Με το που προκρίθηκε η πόλη, άλλαξε το τοπίο. Αίφνης, το πολιτικό ενδιαφέρον παρατάξεων, πολιτικών προσώπων, άλλων δήμων, περιφέρειας, κλπ, φούντωσε.
Ως δημιουργός και επαγγελματίας του χώρου μου έχω ένα δίκτυο γνωριμιών και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, το οποίο ενεργοποίησα. Πολλοί και διαφορετικοί άνθρωποι και φορείς δέχτηκαν να συμμετέχουν, εμπιστεύτηκαν την ομάδα μας, έδωσαν τις ιδέες τους ή και τα ονόματα τους. Έτσι φτιάχτηκαν οι προτάσεις μου για το πρόγραμμα. Είναι και πολλοί άλλοι που περίμεναν τον δεύτερο γύρω όπου όλα θα γίνονταν πιο συγκεκριμένα.
Καταλαβαίνω την νόμιμη διαδικασία του διαγωνισμού που ακολουθήθηκε για την αλλαγή μου - στον διαγωνισμό πήρα και εγώ μέρος. Όμως, δεν γνωρίζω τους λόγους της μη επιλογής. Μαζί με εμένα δεν επιλέγονται και οι προτάσεις μου για το πρόγραμμα; Τι είδους απόρριψη είναι αυτή που απομακρύνει το πρόσωπο αλλά κρατά τις προτάσεις; Ποιοι λόγοι είναι ικανοί ώστε να οδηγήσουν τον δήμο να αλλάξει τον άνθρωπο, του οποίου η πρόταση οδήγησε στην επιτυχία της πρόκρισης της πόλης; Όταν μάλιστα, σύμφωνα με τους κανονισμούς, πάνω στην πρόταση που έχει προκριθεί θα πρέπει να συνεχίσει η διεκδίκηση και στο τελικό στάδιο. Ο τελικός φάκελος δε θα πρέπει να είναι έτοιμος σε τέσσερις μήνες.
Δυστυχώς, οδηγούμαι να πιστεύω πως υπάρχει απόκρυψη προθέσεων. Όσο δουλεύαμε για την πρόκριση, υπήρχε μικρό ενδιαφέρον. Με το που προκρίθηκε η πόλη, άλλαξε το τοπίο. Αίφνης, το πολιτικό ενδιαφέρον παρατάξεων, πολιτικών προσώπων, άλλων δήμων, περιφέρειας, κλπ, φούντωσε.
Γίνεται έτσι οι καλλιτέχνες και οι καλλιτεχνικοί διευθυντές να χτίσουν κάτι, όταν δεν εγκαθίστανται σχέσεις εμπιστοσύνης και σεβασμού; Γεννιέται έτσι πολιτιστικό έργο; Πολιτισμός; Εδώ δεν τηρούνται ούτε τα τυπικά τιμώντας έναν πολύτιμο συνεργάτη έστω με επίσημο δημοσίευμα ευχαριστίας για το έργο που προσέφερε. Απεναντίας. Δημιουργούνται υπόνοιες απαξίας γύρω από το πρόσωπο μου.
Για την ιστορία, αλλά και γιατί πιστεύω στις ανοιχτές διαδικασίες, πρέπει να δημοσιευθούν σήμερα τα τρία κεφάλαια του φακέλου υποψηφιότητας της Καλαμάτας για τα οποία είχα την ευθύνη ως καλλιτεχνική διευθύντρια. Αφορούν στην κεντρική ιδέα της υποψηφιότητας, στην ευρωπαική της διάσταση και δίνουν ένα δείγμα του καλλιτεχνικού προγράμματος. Εύχομαι η χρήση της πρότασης αυτής που φτιάξαμε με την ομάδα μου και που έκανε την πόλη να προκριθεί να φέρει τον τίτλο στην Καλαμάτα.
Η δημοσιοποίηση αυτών των κεφαλαίων έπρεπε να είχε γίνει μόλις προκριθήκαμε. Ας γίνει τουλάχιστον τώρα, για λόγους διαφάνειας.
Τέλος, λυπάμαι βαθύτατα που φεύγω έτσι, και θέλω να ευχαριστήσω τους συνεργάτες μου στο γραφείο – την ομάδα, αλλά και όλους τους φορείς και τους ανθρώπους της Καλαμάτας που μοιράστηκαν μαζί μου τις ιδέες τους και με στήριξαν όσο ήμουν ανάμεσά τους και με έκαναν να νιώθω ευπρόσδεκτη. Είναι πάρα πολλοί. Ξέρουν ποιοί είναι. Μιά ολόκληρη πόλη. Σχεδόν.
[+] Σχόλιο απ' το KALAMATA:21 σχετικά με την αλλαγή Καλλιτεχνικού Διευθυντή στο KALAMATA:21
«Η κυρία Πέγκα συνεργάστηκε άψογα με το Γραφείο Υποψηφιότητας KALAMATA:21 και έφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα, δηλαδή την πρόκριση στην τελική φάση του διαγωνισμού για την ανάδειξη της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 2021 στην Ελλάδα.
Η συνεργασία μαζί της ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2015 μέσα από ειδικές διαδικασίες μιας και ίσχυε απαγόρευση διαγωνισμών και αναθέσεων λόγω εκλογών. Δεν μετανιώσαμε για την επιλογή αυτή. Φέτος, μπορέσαμε να ακολουθήσουμε την νόμιμη διαδικασία του ανοιχτού διαγωνισμού, στον οποίο συμμετείχε και η κυρία Πέγκα. Από αυτόν, και λαμβάνοντας υπόψιν και τις προτροπές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Επιλογής, αναδείχθηκε ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής της υποψηφιότητας της Καλαμάτας, ο γνωστός εικαστικός και συνιδρυτής της Μπιενάλε Αθηνών Poka-Yio (Πολύδωρος Καρυοφύλλης).
Ο θεσμός της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης δεν είναι προσωποπαγής, ούτε εξαρτάται από το όραμα ενός ανθρώπου. Είναι το όραμα μίας πόλης που θέλει να αλλάξει και να εξελιχθεί. Δεν είναι φεστιβάλ ή ένας μονοθεματικός χώρος πολιτισμού ώστε να χρειάζεται έναν παντογνώστη, όπως θέλουμε τους πάντες στην Ελλάδα, αλλά πολλούς διαφορετικούς εξειδικευμένους συνεργάτες. Πολλές πόλεις που φιλοξένησαν τον θεσμό στο παρελθόν δεν είχαν έναν καλλιτεχνικό διευθυντή αλλά πέντε και έξι (πχ. Essen for the Rhur 2010).
Επίσης κάθε βήμα του διαγωνισμού και της υλοποίησης απαιτεί διαφορετικές γνώσεις και δεξιότητες. Αυτό αναφέρεται ξεκάθαρα και στον «Οδηγό προς Υποψήφιες Πόλεις» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Είναι άτοπο να αναφερόμαστε στην «απομάκρυνση» ενός ατόμου από μία θέση την οποία ούτως ή άλλως δε κατείχε πια επίσημα (η σχετική σύμβαση έργου είχε λήξει στις 31/12/2015 με παράταση έως την ημέρα υποστήριξης του Φακέλου Υποψηφιότητας ενώπιον της επιτροπής, δηλαδή τις 26/3/2016). Πρέπει να τηρείται η νόμιμη διαδικασία, ειδικά όταν πρόκειται για έναν πολύπαθο και κακοποιημένο θεσμό στην χώρα μας.
Η κοινωφελής επιχείρηση Δήμου Καλαμάτας «Φάρις» προκήρυξε επίσημο διαγωνισμό για την θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Γραφείου Υποψηφιότητας KALAMATA:21, στον οποίο συμμετείχε και η κυρία 'Ελενα Πέγκα και στον οποίο τελικά δεν επελέγη. Επίσης, η επιλογή του νέου καλλιτεχνικού διευθυντή εγκρίθηκε ομόφωνα από το διοικητικό συμβούλιο της ΚΕ Φάρις και έγινε δεκτή με ενθουσιασμό. Στην ίδια συνεδρίαση δεν ελέχθη τίποτα το αρνητικό παρά μόνο θετικά σχόλια για το έργο της κας Πέγκα από το Διοικητικό Συμβούλιο της «Φάρις» και το τελευταίο εκφράζει τις ευχαριστίες της για το μέχρι τώρα έργο της.
Ευχόμαστε στην κυρία Πέγκα κάθε επιτυχία στην καριέρα της και ελπίζουμε να θυμάται την (σημαντική για εμάς) συμμετοχή της σε αυτό το όμορφο ταξίδι που ξεκίνησε μία πόλη της περιφέρειας, μακριά από τις πολιτιστικές ευκαιρίες της πρωτεύουσας, η οποία προσπαθεί να γίνει μία πόλη πολιτισμού, με την ευρεία έννοια, και με ευρωπαϊκή κατεύθυνση.»
* Καλή επιτυχία στην Καλαμάτα και τις άλλες δύο πόλεις (Ρόδο και Ελευσίνα). Πάντως το ότι «έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από το διοικητικό συμβούλιο της ΚΕ Φάρις» η επιλογή άλλου καλλιτεχνικού διευθυντή απ' αυτόν που ουσιαστικά έφερε την πρόκριση στην πόλη, λέει πραγματικά περισσότερα για το διοικητικό συμβούλιο παρά για τους καλλιτεχνικούς διευθυντές...
