ΟΜΗΡΟΣ: ΙΛΙΑΣ - ΤΟΜΟΣ ΠΡΩΤΟΣ
Η κυκλοφορία της Ιλιάδας του Ομήρου από την Άγρα σε μετάφραση του Δ.Ν. Μαρωνίτη αποτελεί το πρώτο σημαντικό εκδοτικό γεγονός της χρονιάς. Ζητήσαμε από τον μεταφραστή να μας «ξεναγήσει» στους διαδρόμους της μετάφρασης και της αναμέτρησής του με το ιλιαδικό κείμενο.
Η μετάφραση της Ιλιάδας, μετά τη μετάφραση της Οδύσσειας, είναι δρόμος ανάδρομος, σάμπως να ανεβαίνεις ένα ποτάμι από τις εκβολές προς τις πηγές. Οπότε δοκιμάζονται στο έπακρο η αντοχή και το κουράγιο, που ενδέχεται να εξαντληθούν, προτού να φτάσεις στο τέρμα. Στο μεταξύ, και όσο προχωρεί η ανάδρομη αυτή αγωνία (τώρα η ανάβαση αναπλέει τη δέκατη έκτη ραψωδία, με εφόδιο τις δημοσιευμένες πια δώδεκα ραψωδίες του έπους στις Εκδόσεις Άγρα και τις τρεις αδημοσίευτες), ο αγώνας ταλαντεύεται ανάμεσα στην αισιοδοξία και στην απελπισία, υποχρεώνοντας τον μεταφραστή να τις μεταφέρει από τα άκρα τους κάπου στη μέση, που πάει να πει: να τις συμφιλιώσει. Κι αυτό είναι δύσκολο· χρειάζεται, μέσα και έξω, συμπαράσταση.
Αυτήν ωστόσο τη βοήθεια την προσφέρει ευτυχώς στον μεταφραστή η ίδια η πράξη της μετάφρασης του ιλιαδικού κειμένου σε νεοελληνικό κείμενο, γεφυρώνοντας τον ενδιάμεσο χρόνο, χώρο και τρόπο τους. Πρόκειται για ένα είδος αμοιβαίας φιλοξενίας: το ένα κείμενο φιλοξενεί το άλλο, σε μια συνάντηση όπου συμβάλλονται η μεταφραζόμενη με τη μεταφραστική γλώσσα, το αρχαίο ύφος και ήθος με το νεότερο και νεωτερικό. ΄Ετσι πρωτότυπη και μεταφρασμένη Ιλιάδα αντικρίζονται και αναγνωρίζονται μεταξύ τους. ΄Οπως συμβαίνει στην παραδειγματική συνεύρευση Γλαύκου και Διομήδη στην έκτη ιλιαδική ραψωδία.
Λύκιος ο Γλαύκος, σύμμαχος των Τρώων, βρίσκεται αντιμέτωπος με τον Αργείο Διομήδη στο πεδίο της μάχης, ο οποίος τον προκαλεί να φανερώσει τη γενιά του, προτού συγκρουστεί μαζί του. Κι εκείνος γενεαλογεί πρώτα τη φύτρα των ανθρώπων κι έπειτα τον εαυτό του. Οπότε οι δύο αντίπαλοι βγαίνουν προγονικοί ξένοι μεταξύ τους και συναποφασίζουν, ανταλλάσσοντας τα όπλα τους, να μη πολεμήσουν εφεξής ο ένας τον άλλον. Στο μεταξύ, ακούγονται οι επόμενοι διάσημοι στίχοι για τη γενεαλογική μοίρα των ανθρώπων: όπως των φύλλων η γενιά, τέτοια και των ανθρώπων η φυλή· / τα φύλλα, άλλα τα ρίχνει ο άνεμος στη γη, άλλα φυτρώνουν όμως / στο φουντωμένο δάσος, σαν φτάσει η εποχή της άνοιξης. / ΄Ετσι και των ανθρώπων η φυλή, ανθίζει η μια γενιά, / φυλλορροεί η άλλη και μαραίνεται.
Αυτή είναι η μοίρα και της μετάφρασης».
