China Miéville: Οκτώβρης: Η ιστορία της ρωσικής επανάστασης
«Δεν αξίζει τον επετειακό εορτασμό χάριν νοσταλγίας η αλλόκοτη εκτύλιξη της πρώτης σοσιαλιστικής επανάστασης στην ιστορία. Το σταθερό μήνυμα του Οκτώβρη διακηρύσσει ότι τα πράγματα άλλαξαν μια φορά, και μπορούν κάλλιστα να αλλάξουν πάλι».
Η Ρωσική Επανάσταση του 1917 σημάδεψε με τρόπο ανεξίτηλο τον 20ό αιώνα και επηρέασε με καθοριστικό τρόπο την παγκόσμια ιστορία. Εκατό χρόνια μετά, εξακολουθεί να εμπνέει, να προβληματίζει και να διχάζει.
Τον Φεβρουάριο του 1917, εν μέσω αιματηρού πολέμου, η Ρωσία ήταν ακόμη μια αυταρχική μοναρχία. Εννέα μήνες αργότερα, ύστερα από όχι μία επανάσταση αλλά δύο, μετατράπηκε στο πρώτο σοσιαλιστικό κράτος της παγκόσμιας ιστορίας. Πώς συνέβη αυτή η απίστευτη μεταμόρφωση;
Αυτή εδώ είναι η ιστορία των εκπληκτικών μηνών από τον έναν ξεσηκωμό στον άλλο, από τον Φεβρουάριο ως τον Οκτώβριο· η ιστορία των δυνάμεων και των ανθρώπων που μετέτρεψαν το 1917 σε μια χρονιά τόσο καθοριστική. Από οικεία ονόματα, όπως ο Λένιν και ο Τρότσκι, στους αντιπάλους τους, Κορνίλοφ και Κερένσκι· από τους λαβυρινθώδεις καβγάδες των αγωνιστών των πόλεων στις ακριτικές περιοχές μιας απέραντης αυτοκρατορίας· από τις σαρωτικές αλλαγές στις μικρές, ξεχασμένες λεπτομέρειες.
Ο China Miéville, πολυβραβευμένος συγγραφέας που ανέκαθεν εμπνεόταν από τα ιδανικά της Ρωσικής Επανάστασης, αφηγείται τα γεγονότα με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο. Η επανάσταση αποκαλύπτεται έτσι όχι µόνο ως ένα πολιτικό γεγονός, µε τεράστια και διαρκή βαρύτητα, αλλά και ως μια συγκλονιστική, σχεδόν μυθιστορηματική, ιστορία. Ένα σημείο καμπής που αντηχεί δυνατά μέχρι τις μέρες μας.
«Έχει επικρατήσει πια στην ιστοριογραφία η αποδοκιμασία της όποιας χιμαιρικής "αντικειμενικότητας", μιας αμεροληψίας στην οποία κανένας ιστορικός δεν μπορεί ή δεν οφείλει να εμμένει. Συνειδητά ακολουθώ εδώ τούτο τον όρο: αν και δεν είμαι, ελπίζω, δογματικός ή στερημένος από κριτική ματιά, είμαι μεροληπτικός. Στο ιστορικό αφήγημα που ακολουθεί έχω τους κακούς και τους καλούς μου. Αλλά, μολονότι δεν παριστάνω ότι κρατώ ουδέτερη στάση, έχω μοχθήσει να είμαι δίκαιος, και ελπίζω ότι αναγνώστες ποικίλων πολιτικών αντιλήψεων θα εκτιμήσουν την εξιστόρησή μου.
Υπάρχουν ήδη πολυάριθμα έργα σχετικά με τη Ρωσική Επανάσταση, και πολλά από αυτά είναι εξαιρετικά. Αν και προϊόν εμπεριστατωμένης έρευνας, το παρόν βιβλίο δεν επιχειρεί να είναι εξαντλητικό, σχολαστικό ή ειδικό. Είναι μάλλον μια σύντομη εισαγωγή για όσους έχουν την περιέργεια να μάθουν μια καταπληκτική ιστορία, να νιώσουν τους ρυθμούς της επανάστασης. Κι αυτό επειδή επιχειρώ να την αφηγηθώ εδώ ακριβώς έτσι, σαν ιστορία. Το έτος 1917 ήταν ένα έπος, μια αλληλουχία από περιπέτειες, ελπίδες, προδοσίες, απίθανες συμπτώσεις, πολέμους και ίντριγκες· από γενναιότητα και ανοησία, φάρσα, τόλμη, τραγωδία· από εφήμερες φιλοδοξίες και αλλαγές, από φώτα εκτυφλωτικά και ατσάλι και σκιές· από τρένα και σιδηροτροχιές».
