Émile Gaboriau: Υπόθεση Λερούζ
Το διασημότερο μυθιστόρημα του συγγραφέα που μαζί με τον Πόε άνοιξε τον δρόμο για όλη τη μετέπειτα αστυνομική λογοτεχνία και ενέπνευσε ακόμα και τον χαρακτήρα του Σέρλοκ Χολμς, του Αρσέν Λουπέν, του επιθεωρητή Μαιγκρέ.
Την τελευταία μέρα του καρναβαλιού του 1862, η Κλοντίν Λερούζ βρίσκεται άγρια δολοφονημένη. Η αναστάτωση που επικρατεί στο απομονωμένο σπιτάκι όπου ζούσε τα τελευταία χρόνια κάνει τους χωροφύλακες να υποψιαστούν πως έπεσε θύμα διαρρήκτη. Τα χρυσά νομίσματα στο συρτάρι της όμως δείχνουν προς άλλη κατεύθυνση... Τι έψαχνε ο δολοφόνος; Ένας δαιμόνιος γεροντάκος, ο ερασιτέχνης ντετέκτιβ Ταμπαρέ, έρχεται να συμβάλει τις έρευνες της αστυνομίας. Οι ερωτικές επιστολές που ανακαλύπτει συνδέουν το θύμα μ' έναν πάμπλουτο αριστοκράτη, τη γυναίκα του, την ερωμένη του και τους δύο νεαρούς γιους του, τον νόμιμο και τον νόθο. Είναι ένας από αυτούς ο δολοφόνος; Πώς εμπλέκονται στην ιστορία οι αγαπημένες των δύο νεαρών και ο ερωτευμένος δικαστής που αναλαμβάνει τις ανακρίσεις για τον φόνο;
Με την «Υπόθεση Λερούζ» ξεκινά η ιστορία της γαλλικής αστυνομικής λογοτεχνίας και όχι μόνο: μαζί με τους «Φόνους της Οδού Μοργκ» του Έντγκαρ Άλαν Πόε άνοιξαν τον δρόμο για όλα τα άλλα αστυνομικά μυθιστορήματα. Ο πρώην υπάλληλος δικηγορικού γραφείου, πρώην στρατιωτικός και μετέπειτα δημοσιογράφος Εμίλ Γκαμποριό (1832-1873) το έγραψε εμπνευσμένος από τις αναμνήσεις του Φρανσουά Βικόκ, επιθεωρητή της αστυνομίας αλλά και πανέξυπνου κλέφτη της εποχής της Γαλλικής Επανάστασης, ο οποίος είχε εμπνεύσει και στον Μπαλζάκ έναν από τους χαρακτήρες του «Μπαρμπα-Γκοριό».
Το μυθιστόρημα άρχισε να δημοσιεύεται σε συνέχειες το 1863 και γρήγορα η φήμη του ξεπέρασε τα σύνορα της Γαλλίας. Μαζί και η φήμη ενός τύπου του υποκόσμου, του Λεκόκ, ο οποίος στην «Υπόθεση Λερούζ» μαθαίνει από τον ηλικιωμένο Ταμπαρέ τον τρόπο που θα εξιχνιάσει και τα πιο μυστηριώδη εγκλήματα, διδάσκοντας, με τη σειρά του, τους διασημότερους ντετέκτιβ της ιστορίας της λογοτεχνίας.
Ο Κόναν Ντόιλ έχει ομολογήσει γραπτώς την οφειλή του στον Γκαμποριό και όλοι οι μελετητές του επισημαίνουν το πόσο προσεκτικά ακολουθούν τη «δομή Γκαμποριό» διάσημα μυθιστορήματα όπως η «Σπουδή στο Κόκκινο». Δεν ήταν όμως μόνο ο Ντόιλ που εμπνεύστηκε από τον πρωτοπόρο Γάλλο συγγραφέα. Τις οφειλές του στην «Υπόθεση Λερούζ» έχουν ομολογήσει τόσο ο δημιουργός του Αρσέν Λουπέν, Μωρίς Λεμπλάν, όσο και ο Ζορζ Σιμενόν· ακόμα και ο Τσέχοφ εμπνεύστηκε από αυτήν μια αστυνομική ιστορία με τίτλο «Το Έγκλημα», όπου ο πρωταγωνιστής ανακριτής Καμιτσόφ έχει το παρατσούκλι «Λεκόκ».
