Aργά την Παρασκευή, ένα κομμάτι του τουρκικού στρατού (που δεν έχει ακόμα ταυτοποιηθεί) έκανε μια απόπειρα πραξικοπήματος με σκοπό να διώξει την κυβέρνηση του Ταγίπ Ερντογάν. Οι ηγέτες του πραξικοπήματος, υποστηρίζοντας πως μιλούν εκ μέρος όλων των Ενόπλων Δυνάμεων, τόνισαν πως έδρασαν για να προστατέψουν τη δημοκρατία - παρότι ο Ερντογάν είχε εκλεγεί δημοκρατικά.
Σε πολλούς ακούγεται αντιφατικό, στην Τουρκία όμως όχι απαραίτητα. Η σύγχρονη Τουρκική Δημοκρατία ιδρύθηκε το 1923 απ' τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, έναν πρώην αξιωματικό του στρατού που στήριζε με όλη του τη δύναμη μια μορφή δημοκρατικού εθνικισμού και εκκοσμίκευσης που πλέον είναι συνώνυμες με την έννοια του Κεμαλισμού.
Ο στρατός θεωρείται ο θεματοφύλακας του Κεμαλισμού, και έχει ανατρέψει τέσσερις τουρκικές κυβερνήσεις απ' το 1960 στο όνομα της πρόστασίας της Τουρκικής δημοκρατίας απ' το χάος και την Ισλαμική επιρροή. Πάντα, μετά τα πραξικοπήματα, ο στρατός επανέφερε τη δημοκρατία - αν και όχι σε αναβαθμισμένη μορφή.
Ο στρατός είχε παραμείνει σοκαριστικά αδρανής τα τελευταία χρόνια, οδηγώντας πολλούς να πιστέψουν ότι ο Ερντογάν είχε καταφέρει να τον υποτάξει. Όμως αυτή η απόπειρα πραξικοπήματος δείχνει πως κάποιοι στις Ένοπλες Δυνάμεις δεν έχουν εγκαταλείψει τον παραδοσιακό τους ρόλο ως θεματοφύλακες του Κεμαλισμού.
Ο Ερντογάν είναι ξεκάθαρα απειλή για την τουρκική δημοκρατία και την εκκοσμίκευση του κράτους. Ως ηγέτης του AKP, του μετριοπαθούς Ισλαμιστικού κόμματος «μεταρρύθμισε» τα σχολεία στα πρότυπα του Ισλαμισμού. Κατέλυσε σχεδόν την ελευθερία του τύπου και προώθησε συνταγματικές αλλαγές που θα μπορούσαν να του δώσουν επικίνδυνα πολλές δυνάμεις.
Ο στρατός είχε παραμείνει σοκαριστικά αδρανής τα τελευταία χρόνια, οδηγώντας πολλούς να πιστέψουν ότι ο Ερντογάν είχε καταφέρει να τον υποτάξει. Όμως αυτή η απόπειρα πραξικοπήματος δείχνει πως κάποιοι στις Ένοπλες Δυνάμεις δεν έχουν εγκαταλείψει τον παραδοσιακό τους ρόλο ως θεματοφύλακες του Κεμαλισμού.
Παρόλα αυτά, απ' ό,τι φαίνεται δεν θα πετύχουν. Μεγάλο κομμάτι του στρατού τάσσεται ανοιχτά υπέρ του Ερντογάν, το ίδιο και διαδηλωτές που βγήκαν στους δρόμους αλλά και οι πολιτικοί ηγέτες της χώρας - συμπεριλαμβανομένων και των αντιπάλων του Ερντογάν. Ο Τούρκος Πρόεδρος μάλιστα έχει επιστρέψει στην Κωνσταντινούπολη, πράγμα που δεν θα έκανε εάν δε γνώριζε ότι είναι ασφαλής.
Είναι νωρίς ακόμα αλλά όλες οι ενδείξεις δείχνουν πως ο στρατός είναι διχασμένος και πως το πραξικόπημα πιθανότατα θα αποτύχει.
Μοιάζει ειρωνικό, αλλά όλα αυτά πιθανότατα θα βοηθήσουν τον Ερντογάν να επεκτείνει τις αυταρχικές βλέψεις του και να εδραιώσει ένα απολυταρχικό καθεστώς, καθώς η δημοτικότητά του θα εκτοξευθεί. Δεν αποκλείεται να κερδίσει στο κοινοβούλιο τις ψήφους που χρειάζεται για να κάνει τις συνταγματικές αλλαγές που θα του δίνουν τη δύναμη να κάνει ό,τι θέλει στη χώρα. Και αν αυτό συμβεί, το πραξικόπημα θα έχει αποτύχει διπλά. Όχι μόνο επειδή οι πραξικοπηματίες δεν θα έχουν κατορθώσει να κερδίσουν την εξουσία της χώρας, αλλά θα έχουν αποτύχει να προστατέψουν τον Κεμαλισμό απ' τον μεγαλύτερο εχθρό του εδώ και δεκαετίες.
Πηγή: VOX