«Στηρίζουμε σθεναρά το αίτημα της Ελλάδας για την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο των εν εξελίξει διαπραγματεύσεως για το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής της χώρας», τονίζουν οι επικεφαλής της ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωκοινοβούλιο, σε επιστολή τους που απέστειλαν προς τους Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, Γερούν Ντάισελμπλουμ και Μάριο Ντράγκι.
«Σε αυτή τη δύσκολη περίοδο όπου περισσότερο από το ένα τρίτο του συνολικού ελληνικού πληθυσμού ζει στα όρια της φτώχειας ή του κοινωνικού αποκλεισμού, εμπιστευόμαστε την αποφασιστικότητα και τη δράση σας – ως εκπρόσωποι θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ατόμων αφοσιωμένων σε μια Ένωση της πλήρους απασχόλησης, επαρκούς κοινωνικής προστασίας, κοινωνικής ένταξης και προστασίας της ανθρώπινης υγείας – να διασφαλίσετε ότι οι μεταρρυθμίσεις που εφαρμόζονται στην Ελλάδα στο πλαίσιο του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής θα βοηθήσουν να ξεπεραστεί η φτώχεια», τονίζουν, μεταξύ άλλων, και επισημαίνουν:
«Ο κοινωνικός διάλογος και οι συλλογικές διαπραγματεύσεις αποτελούν πραγματικά βασικά εργαλεία για τους εργοδότες και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις για την καθιέρωση δίκαιων μισθών και συνθηκών εργασίας. Επιπλέον, αυξάνουν την αντοχή των κρατών-μελών σε περιόδους οικονομικής κρίσης. Πριν την κρίση, η Ελλάδα είχε ένα συνολικό σύστημα συλλογικών διαπραγματεύσεων με ισχυρή διαπραγμάτευση με πολλαπλούς εργοδότες και μια σχετικά υψηλή διαπραγματευτική κάλυψη. Σε εθνικό επίπεδο, οι εργοδότες και τα συνδικάτα διαπραγματεύονταν ένα συλλογικό πλαίσιο συμφωνίας που καθόριζε τις ελάχιστες συνθήκες εργασίας, συμπεριλαμβανομένου και του επιπέδου του κατώτερου εθνικού μισθού. Σε αυτή τη βάση, οι συλλογικές συμφωνίες μπορούσαν να ολοκληρωθούν τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο για συγκεκριμένους κλάδους ή επαγγελματικές ομάδες».
Ολόκληρη η επιστολή της ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών έχει ως εξής:
«Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Γερούν Ντάισελμπλουμ, πρόεδρο του Eurogroup
Μάριο Ντράγκι, πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας
Υπόψην: Πιερ Μοσκοβισί, Επίτροπο Οικονομικών Υποθέσεων ΕΕ,
Μάριαν Τύσεν, Επίτροπο Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων
Βρυξέλλες, 1 Δεκεμβρίου 2016
Επαναφορά συλλογικών διαπραγματεύσεων στην Ελλάδα
Αγαπητοί πρόεδροι,
Σε αυτή τη δύσκολη περίοδο όπου περισσότερο από το ένα τρίτο του συνολικού ελληνικού πληθυσμού ζει στα όρια της φτώχειας ή του κοινωνικού αποκλεισμού, εμπιστευόμαστε την αποφασιστικότητα και τη δράση σας – ως εκπρόσωποι θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ατόμων αφοσιωμένων σε μια Ένωση της πλήρους απασχόλησης, επαρκούς κοινωνικής προστασίας, κοινωνικής ένταξης και προστασίας της ανθρώπινης υγείας – να διασφαλίσετε ότι οι μεταρρυθμίσεις που εφαρμόζονται στην Ελλάδα στο πλαίσιο του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής θα βοηθήσουν να ξεπεραστεί η φτώχεια.
Η Ελλάδα πρέπει φυσικά να προχωρήσει τις μεταρρυθμίσεις, αλλά αυτές θα πρέπει να σέβονται θεμελιώδη κοινωνικά δικαιώματα που εφαρμόζονται σε όλα τα κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που εφαρμόζουν προγράμματα οικονομικής βοήθειας.
Όπως γνωρίζετε, σύμφωνα με τις συμφωνίες που επιτεύχθηκαν στο πλαίσιο του υφισταμένου Μνημονίου Συνεργασίας, η ελληνική κυβέρνηση ανέλαβε δράση για να φέρει τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, τις μαζικές απολύσεις και τη συνδικαλιστική δράση σε συμφωνία με τις βέλτιστες πρακτικές της ΕΕ. Για αυτό το σκοπό, η κυβέρνηση ξεκίνησε μια διαδικασία διαβούλευσης με επικεφαλής μια ομάδα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων. Τα μέλη της ομάδας επιλέχθηκαν τόσο από την κυβέρνηση, όσο και από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και το ΔΝΤ και υπέβαλαν την έκθεσή τους τον Σεπτέμβριο του 2016. Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της, η ομάδα των ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων ενέκρινε ομοφώνως την αποκατάσταση της επέκτασης των συλλογικών συμβάσεων.
Ο κοινωνικός διάλογος και οι συλλογικές διαπραγματεύσεις αποτελούν πραγματικά βασικά εργαλεία για τους εργοδότες και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις για την καθιέρωση δίκαιων μισθών και συνθηκών εργασίας. Επιπλέον, αυξάνουν την αντοχή των κρατών-μελών σε περιόδους οικονομικής κρίσης. Πριν την κρίση, η Ελλάδα είχε ένα συνολικό σύστημα συλλογικών διαπραγματεύσεων με ισχυρή διαπραγμάτευση με πολλαπλούς εργοδότες και μια σχετικά υψηλή διαπραγματευτική κάλυψη. Σε εθνικό επίπεδο, οι εργοδότες και τα συνδικάτα διαπραγματεύονταν ένα συλλογικό πλαίσιο συμφωνίας που καθόριζε τις ελάχιστες συνθήκες εργασίας, συμπεριλαμβανομένου και του επιπέδου του κατώτερου εθνικού μισθού. Σε αυτή τη βάση, οι συλλογικές συμφωνίες μπορούσαν να ολοκληρωθούν τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο για συγκεκριμένους κλάδους ή επαγγελματικές ομάδες.
Ωστόσο, μέσω των μνημονίων, η Ελλάδα υποχρεώθηκε να αποκεντρώσει τις συλλογικές διαπραγματεύσεις που εντέλει προκάλεσε την κατάρρευση του συστήματος συλλογικών διαπραγματεύσεων. Ως συνέπεια, οι συμφωνίες σε επίπεδο κλάδου μπήκαν στο περιθώριο χωρίς να υπάρξει αντίστοιχη αύξηση στις συμφωνίες σε επίπεδο εταιρίας. Οι μισθοί μειώθηκαν έως 40% και οι συλλογικές συμφωνίες αντικαταστάθηκαν από ατομικές συμβάσεις, αφήνοντας εκατομμύρια εργαζόμενους Έλληνες και τις οικογένειές τους στο όριο ή κάτω από το όριο της φτώχειας.
Πιστεύουμε ότι το υπάρχον σύστημα συλλογικών διαπραγματεύσεων στην Ελλάδα δεν είναι σύμφωνο ούτε με το Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ούτε με τις βασικές συμβάσεις του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ΔΟΕ). Κατά τη γνώμη μας, είναι συνεπώς απαραίτητο να αποκατασταθεί η αποτελεσματική άσκηση του δικαιώματος των συλλογικών διαπραγματεύσεων, έτσι ώστε οι Έλληνες εργαζόμενοι να έχουν αξιοπρεπείς μισθούς διαβίωσης.
Η στέρηση του δικαιώματος συλλογικών διαπραγματεύσεων από μια χώρα είναι ένα θέμα που αφορά όλους τους Ευρωπαίους εργαζόμενους και έχει σοβαρές συνέπειες για τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, συμπεριλαμβανομένων και του σεβασμού των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων. Οι συλλογικές διαπραγματεύσεις αποτελούν θεμελιώδες Ευρωπαϊκό δικαίωμα και οι Ευρωπαϊκοί θεσμοί δεσμεύονται από το άρθρο 28 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης να τις σέβονται.
Συγκεκριμένα, όπως μας υπενθύμισε πρόσφατα και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, η Κομισιόν υποχρεούται από τη συνθήκη του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) να εξασφαλίσει ότι τα μνημόνια που ολοκληρώνονται από τον ΕΜΣ είναι σύμφωνα με τους νόμους της ΕΕ, και διατηρεί, επίσης, στο πλαίσιο της Συνθήκης του ΕΜΣ το ρόλο του θεματοφύλακα των Συνθηκών, όπως προκύπτει από το άρθρο 17 της Συνθήκης της ΕΕ.
Ως εκ τούτου, υποστηρίζουμε σθεναρά το αίτημα της Ελλάδας για την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο της εν εξελίξει αξιολόγησης του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής της χώρας.
Σας ζητούμε να λάβετε υπόψην σας αυτές τις θέσεις και να επικεντρωθείτε μόνο στις μεταρρυθμίσεις που πραγματικά προωθούν τη βιώσιμη ανάπτυξη, ποιοτικές δουλειές, την κοινή ευημερία και την κοινωνική συνοχή.
Ειλικρινώς,
Μαρία Ροντρίγκεζ, αντιπρόεδρος σε θέματα Οικονομικής και Κοινωνικής Πολιτικής του S&D Group,
και Γιούτα Στάινρουκ, συντονίστρια σε θέματα Απασχόλησης του S&D Group»
