Στις αχανείς εσχατιές της ανατολικής Σιβηρίας βρίσκεται μία τεράστια τρύπα στο έδαφος που οι ντόπιοι αποκαλούν «πύλη για τον κάτω κόσμο».
Εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, το μόνιμα παγωμένο έδαφος κοντά στον ποταμό Yana έχει αρχίσει να θερμαίνεται προκαλώντας αλλαγές μεγάλης κλίμακας στην τοπογραφία και τη γεωλογική δομή της περιοχής.
Η καταβόθρα Batagaika όπως ονομάζεται, έχει μήκος περίπου 960 μέτρα και βάθος 85m. Το τελευταίο διάστημα, ωστόσο, το μέγεθος της τρύπας μεγαλώνει συνεχώς προκαλώντας την αποσταθεροποίηση του εδάφους και αναγκάζοντας τους κατοίκους να αποφεύγουν την περιοχή.
Το είδος του εδάφους στο σημείο, γνωστό και ως πέρμαφροστ (permafrost) είναι συνέχεια παγωμένο. Η κατάταξη του εδάφους σε αυτή την κατηγορία σχετίζεται αποκλειστικά με τη θερμοκρασία. Για να θεωρηθεί μόνιμα παγωμένο, το έδαφος θα πρέπει να βρίσκεται σε θερμοκρασία μικρότερη ή ίση των -2°C επί δύο τουλάχιστον χρόνια.
Στα υψίπεδα της Σιβηρίας αρκετές περιοχές διαθέτουν πορώδη εδάφη που έχουν την τάση να συγκρατούν μεγάλες ποσότητες νερού. Οι χαμηλές θερμοκρασίες που επικρατούν στην περιοχή παγώνουν το νερό αυτό και κατ' επέκταση το έδαφος. Το περμαφροστ μπορεί να παραμείνει σε αυτή την κατάσταση για χιλιάδες χρόνια.
Επιπλέον, αυτό το μόνιμα παγωμένο έδαφος περμαφροστ είναι σε θέση να διατηρεί βαθιά θαμμένα μέσα στη γη, ιζήματα, νεκρά φυτά και υπολείμματα ζώων. Το προσφάτως επιταχυνόμενο λιώσιμο των αιώνιων πάγων δίνει μια διέξοδο στα βακτήρια που ζουν στο υπέδαφος για να απελευθερώσουν τεράστιες ποσότητες οργανικών ουσιών.
Επιπλέον, σε αυτό το μόνιμα παγωμένο έδαφος αποθηκεύεται άνθρακας, τόσο ως τύρφη όσο και ως μεθάνιο. Στην πλέον πρόσφατη έρευνα για το μέγεθος της αποθήκευσης άνθρακα υπολογίζεται ότι 1400–1700 Μτ άνθρακα αποθηκεύονται σε πέρμαφροστ παγκοσμίως. Αυτή η μεγάλη δεξαμενή άνθρακα περιλαμβάνει περισσότερο διπλάσιο άνθρακα από αυτόν που υπάρχει στην ατμόσφαιρα. Το λιώσιμο των πάγων οδηγεί στην απελευθέρωση των αερίων αυτών προκαλώντας τη διαιώνιση ενός βρόχου ανάδρασης: Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου αυξάνουν τη θερμοκρασία του πλανήτη, η οποία με τη σειρά της προκαλεί το λιώσιμο βαθύτερων στρωμάτων πάγου κ.ο.κ.
Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι η καταβόθρα Batagaika έχει φέρει στην επιφάνεια το παγωμένο υπέδαφος, επιτρέποντας στους επιστήμονες να μάθουν περισσότερα για το κλίμα της περιοχής, αλλά και συνολικά για την κλιματική ιστορία της Γης σε βάθος 200.000 ετών.
Οι επιστήμονες παρακολουθούν τη δραστηριότητα του κρατήρα μέσω δορυφόρων εδώ και δεκαετίες και έχουν διαπιστώσει πως μεγαλώνει περίπου 10 μέτρα το χρόνο. Ορισμένες χρονιές μάλιστα, η αύξηση του μεγέθους της τρύπας φτάνει ακόμη και τα 30 μέτρα, προκαλώντας μεγάλες κατολισθήσεις.
Με πληροφορίες από Forbes και Wikipedia
σχόλια