Αντιμέτωποι με δυσάρεστες εκπλήξεις ήρθαν πάνω από 700.000 φορολογούμενοι, οι οποίοι είδαν ή θα δουν στο ηλεκτρονικό τους ταχυδρομείο την αυστηρή προειδοποίηση των Δημόσιων Οικονομικών Υπηρεσιών που τους καλούν, εντός των επόμενων ημερών, να προχωρήσουν στην τακτοποίηση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων και πιο συγκεκριμένα στην εξόφληση ή ρύθμιση της πρώτης δόσης του φόρου εισοδήματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, η «μαύρη τρύπα» στα έσοδα του προϋπολογισμού φαίνεται να ξεπερνά τα 750 εκατομμύρια ευρώ κι αυτό οφείλεται κυρίως στην αδυναμία είσπραξης της πρώτης δόσης του φόρου εισοδήματος. Παράλληλα, ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 3,5% του ΑΕΠ για το 2018 δυσκολεύει τη δυνατότητα χαλάρωσης των χρεωστικών αποπληρωμών εκ μέρους του υπουργείου, με αποτέλεσμα να ισχυροποιείται όλο και περισσότερο η απειλή για κατασχέσεις που αφορούν μισθούς, συντάξεις και τραπεζικές καταθέσεις.
Μια περίοδο κατά την οποία κυριαρχεί η φορολογική κόπωση των πολιτών, καθώς έχει μειωθεί η φοροδοτική τους ικανότητα εξαιτίας της επιβολής πρόσθετων φόρων, ο φόβος για τις επικείμενες κατασχέσεις διαρκώς αυξάνεται. Η προειδοποίηση είναι ξεκάθαρη και αναφέρει τα εξής: «Ύστερα από τους ελέγχους που διενεργήθηκαν δεν πληρώθηκε το ποσό της δόσης κατά την ημερομηνία που υπαγορευόταν και ο προϊστάμενος της αρμόδιας για την είσπραξη της οφειλής ΔΟΥ δύναται να λαμβάνει όλα τα προβλεπόμενα κατά την κείμενη νομοθεσία διοικητικά, αναγκαστικά διασφαλιστικά και λοιπά μέτρα». Την ίδια στιγμή, η πρωθυπουργική εξαγγελία −πέρσι στη ΔΕΘ− για τη δημιουργία ειδικού ακατάσχετου λογαριασμού που θα αφορά τις επιχειρήσεις έχει μείνει στα χαρτιά.
Ποιους αφορούν αυτά τα μέτρα, τι θα πρέπει να γνωρίζουν οι φορολογούμενοι και τι θα χρειαστεί να κάνουν; Ποια είναι τα όρια για τις κατασχέσεις και τι ισχύει για τους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις; Ποιες είναι οι επιλογές που δίνονται όσον αφορά τις ρυθμίσεις και τι προβλέπεται για τον εξωδικαστικό μηχανισμό; Τις απαντήσεις δίνει ο φοροτεχνικός και στέλεχος της φοροτεχνικής εταιρείας «Pantelis & Partners tax and accounting specialists», Ηλίας Χατζηγεωργίου.
Οι επιλογές που έχει ο φορολογούμενος δεν είναι πάρα πολλές. Η μία δυνατότητα που του δίνεται από τον νόμο, και αφορά όλους τους φορολογούμενους, είναι να εντάξει τις οφειλές του στην πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων. Στη ρύθμιση θα συνυπολογιστεί και η προσαύξηση του 0,75 % τον μήνα που προβλέπεται από τον νόμο.
— Τα mails που έλαβαν χιλιάδες φορολογούμενοι αναφέρουν: «Για τις οφειλές που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες, ο προϊστάμενος της αρμόδιας για την είσπραξη της οφειλής ΔΟΥ δύναται να λαμβάνει όλα τα προβλεπόμενα κατά την κείμενη νομοθεσία διοικητικά, αναγκαστικά διασφαλιστικά και λοιπά μέτρα». Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τον εκάστοτε παραλήπτη; Ποιους αφορά; Και τι πρέπει να κάνουν;
Ο προϊστάμενος της αρμόδιας ΔΟΥ, που είναι το δικαστικό τμήμα στο οποίο υπάγεται ο οφειλέτης, έχει δικαίωμα να λάβει τα απαραίτητα διασφαλιστικά μέτρα προκειμένου να προστατεύσει τα δημόσια έσοδα. Χαρακτηριστικά μπορούμε να πούμε πως όχι απλώς δύναται να λάβει τα μέτρα αλλά υποχρεώνεται από τον ίδιο τον νόμο.
Τα μέτρα αυτά μπορεί να είναι:
• Δέσμευση τραπεζικών λογαριασμών των οποίων είναι δικαιούχος ή συνδικαιούχος ο οφειλέτης, όταν η ληξιπρόθεσμη οφειλή ξεπερνά τα 50 ευρώ. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί στο θέμα των συνδικαιούχων, διότι, όταν γίνει η εντολή δέσμευσης, δεν εξετάζεται σε ποιον ανήκουν τα χρήματα, ειδικότερα αν ανήκουν στον οφειλέτη.
• Δέσμευση ακινήτων και γενικά εμπράγματων δικαιωμάτων επί των ακινήτων όταν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές ξεπερνούν τα 500 ευρώ. Εδώ αξίζει να τονίσουμε ότι δεν προβλέπεται προστασία της πρώτης κατοικίας.
• Δέσμευση άλλων περιουσιακών στοιχείων και κινητών πραγμάτων, όπως το αυτοκίνητο, το δίκυκλο, η βάρκα κ.λπ.
• Κατασχέσεις εις χείρας τρίτων απαιτήσεων του οφειλέτη από τρίτους, π.χ ενοίκια.
— Ποια είναι τα όρια προστασίας για τις κατασχέσεις; Και ποιες οι προϋποθέσεις; Μπορεί η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) να προχωρήσει σε κατάσχεση μισθών, συντάξεων ή καταθέσεων ανεξαρτήτως κριτηρίων;
Όσον αφορά τους μισθούς και τις συντάξεις, ορίζεται από τον κώδικα είσπραξης δημοσίων εσόδων ότι οι απαιτήσεις από μισθούς, συντάξεις και κάθε είδους ασφαλιστικά βοηθήματα που καταβάλλονται περιοδικά στους οφειλέτες είναι ακατάσχετα, εφόσον το ποσό αυτών μηνιαίως είναι μικρότερο από χίλια ευρώ, στις περιπτώσεις δε που υπερβαίνεται το ποσό αυτό επιτρέπεται η κατάσχεση για τα χρέη προς το Δημόσιο επί του 50% του υπερβάλλοντος ποσού των χιλίων ευρώ και μέχρι του ποσού των χιλίων πεντακοσίων ευρώ, καθώς και επί του συνόλου του υπερβάλλοντος ποσού των χιλίων πεντακοσίων ευρώ. Με λίγα λόγια ακατάσχετο μπορεί να έχει ο κάθε φορολογούμενος μισθωτός ή συνταξιούχος μέχρι το ανώτατο όριο των 1.250 ευρώ. Θα πρέπει όμως να επισημάνουμε ότι οπωσδήποτε ο φορολογούμενος χρειάζεται να κάνει την αίτηση δήλωσης ακατάσχετου λογαριασμού στο site της ΑΑΔΕ συμπληρώνοντας. Με λίγα λόγια, ακατάσχετο μπορεί να έχει κάθε φορολογούμενος μισθωτός ή συνταξιούχος μέχρι το ανώτατο όριο των 1.250 ευρώ.
Θα πρέπει όμως να επισημάνουμε ότι ο φορολογούμενος χρειάζεται να κάνει την αίτηση δήλωσης ακατάσχετου λογαριασμού στο site της ΑΑΔΕ, συμπληρώνοντας το ΙΒΑΝ του λογαριασμού.
— Προβλέπεται κάτι διαφορετικό για τους επαγγελματίες όσον αφορά το ακατάσχετο;
Για τους επαγγελματίες, δυστυχώς, δεν προβλέπεται κάτι διαφορετικό από το ποσό των 1.250 ευρώ μηνιαίως. Το πρόβλημα όμως δημιουργείται από το γεγονός ότι οι επαγγελματίες σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να καλύψουν τις πάγιες ανάγκες των επιχειρήσεών τους με 1.250 ευρώ τον μήνα. Συνδυάζοντας το γεγονός ότι έχουν αυξηθεί τα έσοδα μέσω «τραπεζικού» χρήματος λόγω των POS με το ότι είναι αναγκαστική η εξόφληση των μισθωτών μέσω τραπεζικού συστήματος, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι το πρόβλημα πολλές φορές μετακυλίεται στους μισθωτούς της επιχείρησης και γενικότερα στην αγορά.
— Τι θα πρέπει να γνωρίζουν οι φορολογούμενοι για την ισχύουσα νομοθεσία; Είναι πιθανόν δηλαδή κάποιος, για χρέη πάνω από 500 ευρώ, να κινδυνεύσει να χάσει το ακίνητό του;
Όπως αναφέραμε προηγουμένως, ο νόμος δίνει και αυτήν τη δυνατότητα στον προϊστάμενο της ΔΟΥ. Χαρακτηριστικά, ο νόμος αναφέρει ότι τα αναγκαστικά μέτρα που εφαρμόζονται για την είσπραξη των δημοσίων εσόδων είναι τα εξής:
1) Κατάσχεση κινητών είτε στα χέρια του οφειλέτη είτε κινητών και απαιτήσεών του εν γένει στα χέρια τρίτου.
2) Κατάσχεση ακινήτων.
Η χρήση των αναγκαστικών αυτών μέτρων εναπόκειται στην κρίση του προϊσταμένου της ΔΟΥ ή του τελωνείου όπου είναι βεβαιωμένο το έσοδο, ο οποίος μπορεί να τα λάβει σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, είτε αθροιστικά είτε για καθένα χωριστά κατά την ελεύθερη κρίση του. Τα αναγκαστικά μέτρα του άρθρου αυτού, καθώς και τα μέτρα του προηγούμενου άρθρου, μπορεί να λαμβάνονται είτε αθροιστικά είτε καθένα ξεχωριστά για έναν ή περισσότερους οφειλέτες και από το διοικητικό όργανο που ορίζεται με απόφαση του υπουργού Οικονομικών που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Αμελείται η κατάσχεση ακινήτων καθώς και η κατάσχεση κινητών στα χέρια του οφειλέτη, εφόσον το συνολικό ύψος του χρέους υπολείπεται των 500 ευρώ. Κατασχέσεις που έχουν επιβληθεί μέχρι την προηγούμενη ημέρα ισχύος των διατάξεων αυτών, σε βάρος οφειλετών, για συνολικές οφειλές μικρότερες του ανωτέρω ποσού, αίρονται μετά από αίτησή τους.
— Αν ο οφειλέτης επιλέξει τη ρύθμιση, ποιες επιλογές τού δίνονται;
Οι επιλογές που έχει ο φορολογούμενος δεν είναι πάρα πολλές. Η μία δυνατότητα που του δίνεται από τον νόμο, και αφορά όλους τους φορολογούμενους, είναι να εντάξει τις οφειλές του στην πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων. Στη ρύθμιση θα συνυπολογιστεί και η προσαύξηση του 0,75 % τον μήνα που προβλέπεται από τον νόμο. Κάνοντας τη ρύθμιση, ο φορολογούμενος καταφέρνει να αναστείλει τη λήψη μέτρων, καθώς και τον πλειστηριασμό, αν το ακίνητό του έχει οδηγηθεί εκεί. Αν όμως έχουν ληφθεί μέτρα δέσμευσης τραπεζικού λογαριασμού, αυτά αίρονται ολοκληρωτικά μόνο με την ολική αποπληρωμή της ρύθμισης. Η δεύτερη δυνατότητα είναι να γίνει η αποπληρωμή του ποσού με χρήση της πιστωτικής κάρτας, ανάλογα με τις δυνατότητες που δίνει το πρόγραμμα της τράπεζας με την οποία συνεργάζεται ο φορολογούμενος. Σε αυτή την περίπτωση γίνεται εξόφληση του ποσού προς την εφορία – βέβαια, θα πρέπει να συνυπολογιστεί το γεγονός ότι κάθε κάρτα έχει πιστωτικά όρια όπως και το ότι η μη πληρωμή μίας δόσης επιφέρει υψηλά επιτόκια.
— Υπάρχει άλλη δυνατότητα για τους οφειλέτες πέραν των προαναφερθέντων; Ακούγεται και ο εξωδικαστικός μηχανισμός πολύ τελευταία. Τι ισχύει;
Αν οι οφειλές είναι προ του 2016 και αφορούν επαγγελματίες ενεργούς, μπορεί να εξεταστεί από τον οφειλέτη η ένταξη τούς στον εξωδικαστικό μηχανισμό, σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες οφειλές. Η διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού έχει ξεκινήσει από τις αρχές Αυγούστου πιλοτικά και οι αιτήσεις μπορούν να γίνουν μέχρι τις 31/12/2018. Βέβαια, πρέπει να τονιστεί το γεγονός ότι η συγκεκριμένη αίτηση για την υπαγωγή στη ρύθμιση θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με μεγάλη σοβαρότητα από τους ενδιαφερόμενους. Δεν είναι μια απλή διαδικασία αίτησης ρύθμισης αλλά ουσιαστικά μια διαπραγμάτευση μεταξύ του οφειλέτη και των πιστωτών που θα πρέπει να επισφραγίζεται από μια πολύ καλή και πραγματική μελέτη βιωσιμότητας. Σίγουρα είναι μια πολύ καλή ευκαιρία για τις επιχειρήσεις που θέλουν να κάνουν επανεκκίνηση με ρυθμισμένες τις οφειλές που τους βαραίνουν όλα αυτά τα χρόνια.
σχόλια