[Αργυρώ Μποζώνη]
Η Εταιρία Θεάτρου Συν–Επί (+,Χ) σε συνεργασία με το Γαλλικό Ινστιτούτο, στο πλαίσιο της αποστολής του για την προώθηση του γαλλικού πολιτισμού στην Ελλάδα και την ανάπτυξη των πολιτιστικών ανταλλαγών, παρουσιάζει σε παγκόσμια πρώτη την Ιφιγένεια του γάλλου συγγραφέα Ζαν Ρενέ Λεμουάν. Το έργο θα σκηνοθετήσει ο ίδιος ο συγγραφέας στο πλαίσιο του «Ελλάς – Γαλλία Συμμαχία 2014» με τη Λένα Παπαληγούρα στον ρόλο της Ιφιγένειας. Η παράσταση θα κάνει πρεμιέρα στις 5 Μαΐου στο Από Μηχανής Θέατρο.
Το έργο του Ζαν Ρενέ Λεμουάν είναι ένα συγκλονιστικό ταξίδι στη ζωή της Ιφιγένειας που ξεπερνά το μυθικό πρόσωπο. Η Ιφιγένεια, μια νεαρή που αναπολεί, που ελπίζει, που έχει φίλους, ισχυρές σχέσεις με τα αδέλφια και τους γονείς της, που μοιράζει τα υπάρχοντά της σε βαλίτσες και μπαούλα και αφήνει σημειώματα να τα βρουν οι αγαπημένοι της λίγο πριν παραδοθεί για να ξεκινήσουν οι φρεγάτες που μουλιάζουν στον όρμο. Η Ιφιγένεια μόνη της αναπολεί τη ζωή της και σχεδιάζει το μέλλον της. Η Ιφιγένεια που σκέφτεται την εξέδρα των επισήμων στην οποία θα περπατήσει ευθυτενής προς το τέλος της. Η Ιφιγένεια που θυμάται το πρωινό της τσάι το πρωί πριν πάει σχολείο. Η Ιφιγένεια που ακούει τους ανθρώπους να διασκεδάζουν. Η Ιφιγένεια που σκέφτεται ότι οι άντρες είναι πάντα λίγο βάναυσοι. H Ιφιγένεια που ονειρεύεται τον Αχιλλέα και τον Πάτροκλο. Η Ιφιγένεια που θυμάται οικογενειακές στιγμές από την παιδική της ηλικία. Η Ιφιγένεια που ακούει τον Πάτροκλο να της μιλάει για το αστρικό του σώμα. Η Ιφιγένεια.
_________________
Ζητήσαμε από τον Ζαν Ρενέ Λεμουάν και τη Λένα Παπαληγούρα να μας γράψουν ένα μικρό χρονικό της γνωριμίας τους. Διαβάστε αυτό που μας έστειλαν.
Το σημείωμα του Ζαν Ρενέ Λεμουάν:
«Με κάλεσαν να σκηνοθετήσω αυτήν την Ιφιγένεια, της οποίας είμαι ο συγγραφέας, από το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών. Εδώ και κάποιο καιρό είχε γίνει μια ανάγνωση και το κείμενο είχε ήδη μεταφραστεί στα Ελληνικά. 
Το Ινστιτούτο αποφάσισε να συνεχίσει αυτήν την περιπέτεια και το κείμενο δημοσιεύτηκε σε συνεργασία με τις εκδόσεις Άγρα. Κατόπιν ήρθε η πρόταση από το Από Μηχανής Θέατρο να φιλοξενήσει και να συμπράξει ώστε το έργο να γίνει παράσταση. Όλες αυτές οι ενέργειες επέτρεψαν τη συγκεκριμενοποίηση αυτού του σχεδίου.
Αυτό που είναι σημαντικό για μένα είναι το γεγονός ότι θα είναι η πρώτη φορά που αυτό το κείμενο θα ανέβει στην σκηνή. Είναι καταπληκτικό το ότι η Ελλάδα μου δίνει αυτήν τη δυνατότητα. Στην συνέχεια ήρθα στην Αθήνα για τις ακροάσεις. Και διάλεξα τη Λένα Παπαληγούρα για να ενσαρκώσει την Ιφιγένειά μου. Αυτό που αγάπησα πάνω της είναι η εμπιστοσύνη που μου έδειξε αμέσως. Με γοήτευσε η μεγάλη της ικανότητα να ακούει, η έλλειψη φόβου να εξερευνήσει δύσκολα μονοπάτια. Δουλεύουμε πολύ συγκεντρωμένοι. Στη Λένα δεν αρέσουν τα διαλείμματα. Ούτε σε μένα. Προσπαθούμε, αλλάζουμε, ξαναπιάνουμε από την αρχή, χωρίς σταματημό.
Αυτή η σκηνοθεσία βασίζεται στο κείμενο, στον λόγο. Πώς να φιάχνεις εικόνες μέσα απ' το λόγο, με απλότητα, πώς να ανακαλύπτεις το βάθος του κειμένου, την καθαρότητα, να διηγείσαι την ιστορία έτσι ώστε ο θεατής να μπορέσει να κάνει το δικό του ταξίδι μέσα από τη δική του ιστορία. Επιπλέον, η Λένα έχει αυτήν την ικανότητα να ενσαρκώνει την απόλυτη νεότητα χωρίς να οδηγείται ποτέ στην καρικατούρα, στην εικονογράφηση, στην κενή αναπαράσταση. Η κοινή μας δουλειά έχει κάτι το μοναχικό. Θέλει υπομονή, επιμονή, είναι γεμάτη αμφιβολίες φυσικά, αλλά αυτό είναι που την κάνει δημιουργική και παθιασμένη. Να προχωράς χωρίς να είσαι σίγουρος, να ξεκινάς από εμπνεύσεις και να πηγαίνεις όσο μπορείς πιο μακριά, να αναρωτιέσαι ειλικρινά πάνω στην ύπαρξη, στο "είναι". Σ' αυτό, η Λένα και εγώ καταλαβαινόμαστε, συμφωνούμε. Είναι μια σχέση εμπιστοσύνης και συνενοχής».
Το σημείωμα της Λένας Παπαληγούρα
«Τον Νοέμβρη πρωτοδιαβάζω το κείμενο της Ιφιγένειας του Ζαν Ρενέ Λεμουάν και μαγεύομαι. Ανέκαθεν με γοήτευε αυτή η ηρωίδα από τα κείμενα της τραγωδίας, όμως σ' αυτό εδώ το κείμενο το πρόσωπο είναι σαν να ταξιδεύει στους αιώνες. 
Σαν να ξεκινά απ' το μύθο και φτάνει στο σήμερα για να μιλήσει για τη βία του κόσμου μας. Σαν να διατηρεί όλα τα στοιχεία της αρχαίας ηρωίδας ταυτόχρονα όμως να μας επιτρέπει να μπούμε στο δωμάτιο της και μάθουμε τα μυστικά της, να κρυφακούσουμε τις σκέψεις της. Στην ακρόαση για τον ρόλο νιώθω αγωνία. Αλλά και χαρά. Δεν πειράζει λέω, κι να δεν με επιλέξουν, θα έχω τουλάχιστον γνωρίσει από κοντά τον συγγραφέα αυτού του μεγάλου ποιήματος. Απ' την πρώτη στιγμή νιώθω πολύ όμορφα με τον Λεμουάν. Μου εμπνέει απόλυτη εμπιστοσύνη. Αναγνωρίζω σ' αυτόν στοιχεία της ηρωίδας του. Έχει κάτι πολυ δυνατό και ταυτόχρονα κάτι πολύ εύθραυστο. κάτι γήινο και κάτι ποιητικό. Όταν με ειδοποιούν ότι με διάλεξε, σχεδόν ουρλιάζω απ' τη χαρά μου!! Αρχίζω να μελετώ το κείμενο, συναντιόμαστε με τον Ζαν Ρενέ στο Παρίσι, μιλάμε πολύ, παίρνω στις αποσκευές μου υλικό για σκέψη και δουλειά.
Ο καιρός περνά, οι πρόβες μας στην Αθήνα αρχίζουν. Κάθε μέρα νιώθω όλο και πιο κοντά με τον Ζαν Ρενέ, όλο και πιο κοντά με την Ιφιγένειά του. Την Ιφιγένειά του που σιγά σιγά γίνεται Ιφιγένειά μας. Έχω πάρα πολύ αγωνία, το κείμενο είναι πολύπλοκο, αλλά σιγά - σιγά την ξεπερνώ, γιατί ο σκηνοθέτης μου δουλεύει ήρεμα, μεθοδικά, συγκεντρωμένα. Με υπομονή και επιμονή. Με κάνει να αγαπώ κι αυτόν και το κείμενο κάθε μέρα και περισσότερο. Ξεχωρίζω λέξεις και φράσεις του. Με στοιχειώνουν, τις βλέπω στον ύπνο μου. Δεν ξέρω ποια φράση να πρωτοδιαλέξω να πω τώρα, για αυτό το κείμενο.. Θα ήθελα να τις γράψω όλες. Δεν λέω καμία λοιπόν. Άλλωστε σε λίγες μέρες θα έχω την τύχη αυτές τις φράσεις να τις πω.. να της ψιθυρίσω.. λίγο σαν να λέω ένα μυστικό.
Η Ιφιγένεια του Λεμουάν έχει μεγάλη δύναμη, η οποία κρύβεται στην ποίηση και την εσωτερικότητά της. Και αυτό την κάνει πολύ δύσκολη αλλά και συναρπαστική. Προσπαθεί να κατακτήσει τον θάνατο, μετά να τον καθυστερήσει, ύστερα να τον κατανοήσει και τέλος να τον αποδεχτεί. Η πορεία της αυτή την κάνει να μεταβαίνει απ' το προσωπικό στο συνολικό, στο πανανθρώπινο. Τη μεταμορφώνει σε ηρωίδα, ταυτόχρονα όμως και στον κάθε άνθρωπο που στέκεται με τα μάτια και την ψυχή του ανοιχτά μπροστά στο θαύμα της ζωής και στον φόβο του θανάτου. Η Ιφιγένεια του Λεμουάν αναρωτιέται για την ουσία της ύπαρξης. Και αυτό την κάνει μοναδική. Και αυτήν και τη δουλειά με τον συγγραφέα της».
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα – σκηνοθέτη Ζαν Ρενέ Λεμουάν
Ξεκίνησε κάνοντας ένα πέρασμα από την υποκριτική, αλλά τελικά αφιερώθηκε στη συγγραφή και τη σκηνοθεσία. Ζει και εργάζεται στη Γαλλία. Τα κείμενα του έχουν βραβευτεί πολλές φορές. Έχει λάβει το μεγάλο βραβείο των κριτικών για τα πρώτο του θεατρικό έργο «Ωδή στη Σκάρλετ Ο Χάρα». Το θεατρικό του «Erzuli Dahomey» παίχτηκε το 2012 στην Comedie Française. Μόλις ανέβασε την «Μήδεια» του στο Bobigny. Το 2013 η «Ιφιγένεια» έλαβε το βραβείο Emile Augier της Γαλλικής Ακαδημίας.
Παράλληλα, εργάζεται ως καθηγητής. Διδάσκει δραματική τέχνη στο Cours Florent και διευθύνει τακτικά στούντιο υποκριτικής στο Theatre de la Tempete. Διευθύνει, επίσης, στούντιο στo Femis. Σαν σεναριογράφος έχει δουλέψει για το σινεμά και την τηλεόραση.
Κείμενα του που έχουν εκδοθεί: L'Adoration (Editions Lansman), Ecchymose, Face à la mère, Erzuli Dahomey. Iphigénie , Médée, poème enragé (Editions des Solitaires intempestifs), In Memoriam, L’avant-Scène (In La Fidélité, dix pièces courtes)
______________________________________________________
Πληροφορίες:
ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΗΣ ΘΕΑΤΡΟ - 5 Μαΐου - 4 Ιουνίου 2014
Μετάφραση: Έφη Γιαννοπούλου
Σκηνοθεσία: Ζαν Ρενέ Λεμουάν
Σκηνικά: Εύα Νάθενα
Κοστούμια: Νίκος Αναγνωστόπουλος
Φωτισμοί: Χριστίνα Θανάσουλα
Ερμηνεύει η Λένα Παπαληγούρα
σχόλια