«Δεν υπάρχει άνθρωπος σε όλη τη χώρα που να μην έχει παρατηρήσει την επιτυχημένη πορεία του ελληνικού κρασιού τα τελευταία χρόνια ενώ ταυτόχρονα δεν υπάρχουν πολλοί άλλοι κλάδοι της ελληνικής οικονομίας που να εμφανίζουν αντίστοιχο "success story" με εκείνο που εμφανίζει το ελληνικό κρασί» λέει ο Ντίνος Στεργίδης, διοργανωτής του φετινού Οινοράματος και υπεύθυνος για την επιτυχία του.
Πού οφείλεται όμως αυτή η επιτυχία και πώς κατόρθωσε το ελληνικό κρασί να φτάσει στα υψηλά ποιοτικά επίπεδα που έχει φτάσει, σε σημείο που να έχει ξεπεράσει τις προσδοκίες και τις ανάγκες του μέσου Έλληνα καταναλωτή;
Η απάντηση σύμφωνα με τον κ. Στεργίδη έγκειται στο ότι «το ελληνικό κρασί, και για την ακρίβεια οι παραγωγοί του, στάθηκαν εξ αρχής απέναντι στο διεθνή και όχι στον εγχώριο ανταγωνισμό».
«Σε αντίθεση δηλαδή με τους παραγωγούς άλλων αγροδιατροφικών προϊόντων (και εδώ το ελαιόλαδο, που έχει ασύγκριτα μεγαλύτερες δυνατότητες επιτυχίας απ' ό,τι το ελληνικό κρασί, έρχεται αυτόματα στο νου)» εξηγεί ο κ. Στεργίδης, «οι Έλληνες οινοποιοί δεν κοίταζαν και δεν κοιτάζουν τι κάνει ο γείτονας, αλλά τι κάνει ο οινοπαραγωγός του Μπορντό, της Βουργουνδίας, της Αυστραλίας και της Καλιφόρνιας. Υιοθέτησαν διεθνή πρότυπα αριστείας και στόχευσαν από πολύ νωρίς στην παγκόσμια αγορά κρασιού».
«Το αποτέλεσμα είναι πως σήμερα το ελληνικό κρασί είναι το μοναδικό επώνυμο ελληνικό προϊόν ―με ετικέτα, δηλαδή, που λέει "Made in Greece"― που μπαίνει τόσο βαθιά μέσα στα σπίτια καταναλωτών, στην κουζίνα και στην τραπεζαρία, στα πέρατα της γης» σημειώνει.
Αναφερόμενος στη γενιά των Ελλήνων οινοποιών που βρέθηκαν στην αφετηρία της λεγόμενης «Αναγέννησης του Ελληνικού Κρασιού», που ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του '80/αρχές της δεκαετίας του '90, τονίζει ότι ήταν ως επί το πλείστον οινολόγοι, με σπουδές στο εξωτερικό, κυρίως Γαλλία και κυρίως Μπορντό.
«Άτομα όπως ο Βαγγέλης Γεροβασιλείου, ο Γιώργος Σκούρας, ο Γιάννης Παρασκευόπουλος, ο Γιάννης Τσέλεπος, ο Άγγελος Ρούβαλης, ο Πάνος Ζουμπούλης, ο Γιάννης Βογιατζής, ο Δημήτρης Χατζηνικολάου, ο Παύλος Αργυρόπουλος και πολλοί άλλοι ―να με συγχωρέσουν που δεν τους αναφέρω― έφεραν στην Ελλάδα τις γνώσεις τους και ουσιαστικά επέβαλαν σε μία ολόκληρη βιομηχανία ένα νέο μοντέλο παραγωγής που στόχευε στην επίτευξη υψηλής ποιότητας».
«Απέναντι σε αυτή την επανάσταση που διαδραματιζόταν μέσα στα οινοποιεία, υπήρχε μία ουσιαστικά ανύπαρκτη αγορά κρασιού, ένα οινεμπόριο στα σπάργανα, ένας Έλληνας καταναλωτής που δεν είχε ιδέα για το τι θα πει καλό κρασί και ένα εστιατόριο, οι σερβιτόροι του οποίου είχαν συνηθίσει να μαζεύουν τα καψύλια της Santa Laoura (κρασί του συνεταιρισμού Πατρών που μεσουρανούσε τη δεκαετία του '70) για 10 δραχμές έκαστο» λέει ο κ. Στεργίδης.
Σε εκείνη ακριβώς την εποχή που περιγράφει ήταν που εμφανίστηκε και το Οινόραμα, το οποίο για καλή τύχη του κλάδου άρχισε να οργανώνει ο ίδιος. Και δεν είναι υπερβολή αυτή η αναφορά.
«Όπως οι οινολόγοι έφεραν από τη Γαλλία τις βέλτιστες πρακτικές στην παραγωγή του κρασιού, έτσι και εγώ έφερα από την ίδια χώρα τις αντίστοιχες βέλτιστες πρακτικές στην οργάνωση εκθέσεων και δη του κρασιού, ένα προϊόν που ερωτεύτηκα, ανάμεσα σε άλλα πράγματα, στην όμορφη αυτή χώρα» τονίζει.
«Έτσι το Οινόραμα, από την πρώτη στιγμή, έγινε ο καθρέφτης του σύγχρονου ελληνικού κρασιού, η βιτρίνα για τα καλύτερα ελληνικά κρασιά, το ετήσιο ραντεβού (που δεν υπήρχε) του αμπελοοινικού κλάδου, ο ιμάντας μεταφοράς οινικής γνώσης στο ευρύ καταναλωτικό κοινό, το έναυσμα για τη μορφοποίηση σε κλάδο, του ενδιάμεσου ―μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης― κρίκου της αγοράς κρασιού (αυτό που στα αγγλικά ονομάζουμε «trade») και κατ' επέκταση χώρος αγοραπωλησίας.
Εισάγαμε πάμπολλες καινοτομίες στο περιβάλλον των ελληνικών εκθέσεων και θέσαμε υψηλούς οργανωτικούς στόχους, στο ύψος των φιλοδοξιών του Έλληνα οινοπαραγωγού.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να πω, για όσους δεν το γνωρίζουν, πως εκτός των άλλων το ελληνικό κρασί είναι ίσως ο πιο άρτια οργανωμένος κλάδος της αγροτικής παραγωγής.
Οι δύο βασικοί του πυλώνες, της αμπελοκαλλιέργειας και της οινοπαραγωγής εκπροσωπούνται αντίστοιχα από την ΚΕΟΣΟΕ (Κεντρική Συνεταιριστική Ένωση Αμπελοοινικών Προϊόντων) και τον ΣΕΟ (Σύνδεσμο Ελληνικού Οίνου) οι οποίοι, μαζί, συναποτελούν την ΕΔΟΑΟ (Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Αμπέλου και Οίνου), το όργανο που χαράσσει στρατηγική για το ελληνικό κρασί σε επίπεδο παραγωγής και επικοινωνίας».
Αναλύοντας τις καινοτομίες που έχουν εισαχθεί όλα αυτά τα χρόνια που διοργανώνεται το Οινόραμα, ο κ. Στεργίδης τονίζει:
«Μέχρι το 1994 η μόνη έκθεση στην οποία το κρασί είχε κάποια παρουσία ήταν η «Τρόφιμα & Ποτά» που γινόταν στη λεγόμενη "πολυκατοικία" απέναντι από το Γηροκομείο. Οι επισκέπτες δεν δοκίμαζαν, απλά κοιτούσαν τις φιάλες που ήταν τοποθετημένες στα ράφια. Κάποιοι παραγωγοί είχαν μαζί τους πλαστικά ποτήρια...
Το Οινόραμα τα ανέτρεψε όλα αυτά, εισάγοντας από την πρώτη κιόλας φορά τα εξής:
- Ποτήρι γευσιγνωσίας τύπου ΙΝΑΟ, το οποίο δίναμε δωρεάν σε όλους τους επισκέπτες της έκθεσης (οι πρώτοι που το κάναμε αυτό στην Ελλάδα) και πτυελοδοχεία (που ο κόσμος χρησιμοποιούσε ως σταχτοδοχεία). Ωστόσο, το ποτήρι που δίναμε στην είσοδο, μετέφερε το μήνυμα πως εδώ έρχεσαι για να δοκιμάσεις και επειδή ήταν συγκεκριμένο ποτήρι, πώς θα δοκιμάσεις με συγκεκριμένο τρόπο. Έχει ενδιαφέρον εδώ να δούμε την εξέλιξη του ποτηριού του Οινοράματος διαχρονικά, όπου το βλέπουμε να μεγαλώνει σε μέγεθος ακολουθώντας τη γευστική εξέλιξη του ελληνικού κρασιού: όσο περισσότερο ένταση και γευστικό όγκο έχει ένα κρασί, τόσο περισσότερο χώρο χρειάζεται για να αναπνεύσει και να αναδειχθεί.
- Επαναστατική χωροταξική διάταξη με ελεύθερη πορεία, με στόχο ο επισκέπτης να μένει μέσα στην έκθεση όλη μέρα, να περιπλανάται ελεύθερα, να δοκιμάζει και να ξαναδοκιμάζει, να συγκρίνει και να συνομιλεί. Την εποχή εκείνη όλες οι εκθέσεις που γινόντουσαν στην Αθήνα είχαν υποχρεωτική πορεία που επιβάλλει μία εντελώς παθητική συμπεριφορά στον επισκέπτη.
- Ώρες λειτουργίας, ανήκουστες για την εποχή εκείνη: 9 το πρωί με 7 το απόγευμα, επειδή το κρασί το πρωί δοκιμάζεται σωστά, όταν όλες οι άλλες εκθέσεις γινόντουσαν τις απογευματινές ώρες. (Το 9:00 το πρωί δεν μπόρεσα να το κρατήσω και με τα νύχια κρατάμε το 10:00 ―συνήθως έχουμε επισκέπτες νωρίς το πρωί και δεν έχουμε εκθέτες!). Θέλουμε οι εκθέσεις μας να τελειώνουν νωρίς γιατί αλλιώς μετατρέπονται σε πάρτι, που δεν είναι το ζητούμενο, ενώ θέλουμε να δώσουμε και στους εκθέτες μας τη δυνατότητα να πάνε στο ξενοδοχείο τους και στη συνέχεια να συνεχίσουν τις εργασίες τους στο εστιατόριο με τους πελάτες τους.
- Προεγγραφή επισκεπτών, κάτι εντελώς πρωτοποριακό, ταχυδρομικά την εποχή εκείνη ―δεν υπήρχε φυσικά Ίντερνετ― και στη συνέχεια, το 1998 ή το 2000, έκδοση ατομικού badge στην είσοδο της έκθεσης, με ηλεκτρονικούς υπολογιστές, που νομίζω είμασταν η 2η έκθεση στην Ελλάδα που το έκανε μετά από μία Αμερικανική έκθεση πληροφορικής.
- Πλούσιο πρόγραμμα παράλληλων εκδηλώσεων που έχουμε διατηρήσει μέχρι σήμερα. Ανάμεσα στις εκδηλώσεις του 1ου Οινοράματος το 1994, ξεχωρίζουν μία κάθετη γευσιγνωσία Νάουσας (ακόμα και η λέξη «κάθετη» ήταν νεωτερισμός), μία συζήτηση για την αναζήτηση «νέων μορφών μάρκετινγκ στο κρασί», με Εριέττα Μαυρουδή, Νίκο Λεούση, Γιάννη Μπουτάρη, Γιώργο Τσάνταλη και Θανάση Παπανδρόπουλο, μία συζήτηση για τα προβλήματα του τσίπουρου (ίδια και απαράλλαχτα μέχρι σήμερα), μία άλλη συζήτηση για τις προοπτικές του Οινοτουρισμού και μία συζήτηση που έμεινε στην ιστορία για την τιμολογιακή πολιτική του κρασιού στο εστιατόριο, όπου έγινε το «έλα να δεις», που λένε.
- Λειτουργία, μέσα στο Οινόραμα, από εμάς, ενός γαστρονομικού εστιατορίου υψηλού επιπέδου (αυτό μέχρι σήμερα είναι κάτι που δεν το έχει κάνει κανείς άλλος), δείτε το μενού του 1ου Οινοράματος το 1994 και του 1998.
- Λειτουργία πολυτελούς Αίθουσας Τύπου και VIP Lounge για τους ξένους αγοραστές και άλλα πολλά.
- Το 2006 εγκαινιάσαμε την «Πλατεία Γευσιγνωσίας», ένα χώρο για τους επαγγελματίες, όπου ο επισκέπτης μπορεί να δοκιμάσει ανενόχλητος και με τους δικούς του ρυθμούς γύρω στα 250 κρασιά, τα πιο αντιπροσωπευτικά των οινοπαραγωγών. Κάθε κρασί συνοδεύεται από μια αναλυτική περιγραφή, την τιμή ex cellar και τη θέση του παραγωγού μέσα στην έκθεση, είναι κάτι σαν preview, και ο καλύτερος τρόπος να ξεκινήσει κάποιος την επίσκεψή του στο Οινόραμα».
Αναφερόμενος στη συνέχεια του Οινοράματος, ο κ. Στεργίδης επισημαίνει πως ότι «το 2015 πήραμε την απόφαση να ενώσουμε σε μία τις δύο εκθέσεις κρασιού που οργανώναμε, το Οινόραμα που ήταν για επαγγελματίες και τα Διονύσια (από το 2001), που ήταν για καταναλωτές.
Κρατήσαμε το Οινόραμα ως εμπορικό σήμα, καθότι πιο δυνατό, οργανώνοντάς το όπως τα Διονύσια, δηλαδή με τον παραγωγό μπροστά από ένα μεγάλο μπάνερ και πίσω από ένα τραπέζι με τα κρασιά του (και αυτή τη μορφή έκθεσης ήμασταν οι πρώτοι που εισάγαμε στην Ελλάδα) με μόνιμο χώρο τέλεσής της το Ζάππειο Μέγαρο.
Την ίδια χρονιά εγκαινιάσαμε το Athens Wine Week με στόχο να βγάλουμε το κρασί από την έκθεση και να το πάμε μέσα στην πόλη την εβδομάδα που ακολουθεί το Οινόραμα, οργανώνοντας διάφορες ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις που απευθύνονται στον καταναλωτή, πολλές από τις οποίες εμπλέκουν τα εστιατόρια»
Όσο αφορά τη φετινή χρονιά, ο κ.Στεργίδης εξηγεί ότι «σχεδιάσαμε με την υποστήριξη του ΣΕΟ μία καταπληκτική ενέργεια όπου δεκάδες εστιατόρια, σε συνεργασία με τα οινοποιεία του Οινοράματος, για κάθε φιάλη που καταναλωνόταν στο εστιατόριο έδιναν άλλη μία φιάλη δωρεάν για το σπίτι.
Το 2015 οργανώσαμε και φιλοξενήσαμε στο Οινόραμα μία απίθανη δράση που λεγόταν «Δρυός Ανάγνωσμα – Τέχνη στο Βαρέλι», όπου 30 Έλληνες καλλιτέχνες πήραν από ένα μεταχειρισμένο βαρέλι κρασιού και το μετέτρεψαν σε έργο τέχνης και πέρσι, σε συνεργασία με τη σχολή φωτογραφίας Leica, οργανώσαμε ένα διαγωνισμό φωτογραφίας για τους φοιτητές της (με στόχο να βρούμε νέες ματιές στο κρασί).
Οι φωτογραφίες που ξεχώρισαν εκτέθηκαν στο Wine Bar «Θα σε κάνω βασίλισσα» για ένα μήνα. Φέτος θα επαναλάβουμε τη δράση αυτή με τη σχολή Leica με νέα θεματική.
Μία άλλη πολύ σημαντική καινοτομία είναι η αίθουσα και το «wine bar» των Οινικών Αποκαλύψεων με κρασιά «Top Obscure», ένα concept που δουλεύαμε αρκετά χρόνια τώρα, όπου θέλαμε να δώσουμε λύσεις σε αγοραστές που αναζητούν κάτι σπάνιο ή και καινούργιο.
Έτσι, στην ίδια αίθουσα στεγάσαμε 34 πολύ μικρά οινοποιεία, στην πλειοψηφία τους οινοποιεία που για 1η φορά παρουσιάστηκαν σε έκθεση ενώ ταυτόχρονα δημιουργήσαμε ένα wine bar όπου δειγματίστηκαν κρασιά με κάποιες ιδιαιτερότητες στην παραγωγή τους, βιοδυναμικής καλλιέργειας, τα λεγόμενα «φυσικά κρασιά» και άλλα.
Πέραν των άλλων, φέτος το wine bar των Οινικών Αποκαλύψεων φιλοξένησε και έξι οινοποιούς οι οποίοι παρουσίασαν τη δουλειά τους με κρασιά οινοποιημένα σε αμφορέα, παλαιωμένα στο βυθό της θάλασσας κ.λπ.
Επιπλέον, επειδή το Οινόραμα είναι η βιτρίνα του ελληνικού κρασιού δώσαμε από την πρώτη στιγμή μεγάλη σημασία στην επικοινωνία της, ώστε αυτή να συμβαδίζει με την εξέλιξη του ελληνικού κρασιού.
Στρατηγική μας είναι να έχουμε ένα σταθερό λογότυπο (που έχει αλλάξει 2-3 φορές) και παράλληλα ένα φρέσκο επικοινωνιακό concept κάθε φορά, που να συλλαμβάνει το πνεύμα των καιρών, «L'Air du Temps», που λένε οι Γάλλοι.
Έτσι, για παράδειγμα, από το ανέμελο «Πάμε Οινόραμα» του 2010, περάσαμε στο «Οινόραμα, Η Ελλάδα των Δημιουργών» το 2012 στην καρδιά της κρίσης, όταν όλοι ήθελαν από κάπου να πιαστούν, και φέτος στο «Το κρασί είναι παντού, και πάντα στο Οινόραμα».
Καταλήγοντας, ο κ. Στεργίδης εξηγεί ότι «η φιλοσοφία μας είναι ότι δεν θέλουμε να απομυθοποιήσουμε το κρασί γιατί θεωρούμε πως ο μύθος του κρασιού είναι ένα πολύ ισχυρό συγκριτικό πλεονέκτημα απέναντι σε άλλα ποτά, αλλά θέλουμε να πούμε πως ο μύθος του κρασιού είναι προσιτός και ικανός να σε γεμίσει ηδονή και χαρά».
σχόλια