Είναι σκοτεινά, έχει υγρασία και η προσπάθεια διαφυγής είναι πολύ επικίνδυνη. Ευτυχώς για τα 12 αγόρια και τον προπονητή τους που βρίσκονται παγιδευμένοι βαθιά μέσα σε ένα σύμπλεγμα σπηλαίων στη βόρεια Ταϊλάνδη, ο έξω κόσμος γνωρίζει που βρίσκονται.
Από τη στιγμή που ανακαλύφθηκαν την περασμένη Δευτέρα, τα αγόρια έχουν τραφεί και οι ιατρικές εξετάσεις έχουν δείξει ότι κανένα δεν βρίσκεται σε σοβαρή κατάσταση.
Στρατιωτικοί αξιωματούχοι εκφράζουν φόβους ότι με βάση τις βροχοπτώσεις που αναμένονται τις επόμενες μέρες, μπορεί να χρειαστούν ακόμη και τέσσερις μήνες μέχρι να υποχωρήσουν αρκετά τα νερά από τις πλημμύρες ώστε να βγουν με ασφάλεια στην επιφάνεια.
Πέρα από το ψυχολογικό τραύμα του ότι βρίσκονται παγιδευμένα εκατοντάδες μέτρα κάτω από τη γη, η έλλειψη ηλιακού φωτός μπορεί να έχει περίεργη επίδραση στην εσωτερική αίσθηση και αντίληψη που έχουν για το χρόνο.
Αυτές οι αλλαγές μπορεί να προκαλέσουν κατάθλιψη, αϋπνία, και πιθανώς να οδηγήσουν σε διαμάχες μεταξύ των μελών της ομάδας.
Η συγκεκριμένη δεν είναι η πρώτη φορά που άνθρωποι παραμένουν εγκλωβισμένοι σε μια σπηλιά για τόσους πολλούς μήνες.
Το 1962, ο Γάλλος γεωλόγος Michel Siffre πέρασε εκούσια δύο μήνες σε έναν υπόγειο παγετώνα που είχε ανακαλύψει στη Νίκαια της Γαλλίας.
Χωρίς ρολόι, ημερολόγιο ή φως, και χωρίς καθόλου επισκέψεις από τον έξω κόσμο, ο Siffre άφησε το σώμα του να ορίσει τη συμπεριφορά του.
Κρατούσε γραπτό αρχείο των δραστηριοτήτων του και τηλεφωνούσε στην ομάδα του κάθε φορά που ξυπνούσε, έτρωγε ή ετοιμαζόταν να κοιμηθεί – χωρίς εκείνοι να του αποκαλύπτουν ποτέ την ακριβή ώρα.
Όταν οι συνάδελφοι του τον πήραν τηλέφωνο για να του πουν ότι η περίοδος των δύο μηνών τελείωσε, αυτός δεν τους πίστευε: ήταν πεπεισμένος ότι είχε περάσει μόνο ένας μήνας. Η ψυχολογική αντίληψή του για τον χρόνο είχε διαστρεβλωθεί από το συνεχές σκοτάδι.
Με παρόμοιο τρόπο, όταν οι δύτες ανακάλυψαν τα παγιδευμένα αγόρια στην Ταϊλάνδη τη Δευτέρα, μία από τις πρώτες ερωτήσεις που τους έκαναν ήταν πόσο καιρό βρίσκονταν εκεί.
Οι σημειώσεις του Siffre αποκάλυψαν άλλο ένα φαινόμενο: Παρόλο που κοιμόταν το ένα τρίτο του χρόνου που πέρασε απομονωμένος, ο κύκλος του ύπνου του δεν ήταν 24 ώρες, αλλά 24 ώρες και 30 λεπτά.
Είχε αρχίσει να ζει με τον δικό του εσωτερικό χρόνο αντί με το ρολόι που οι περισσότεροι από εμάς ακολουθούμε στην καθημερινότητα μας, το οποίο ορίζεται από την ανατολή και τη δύση του ηλίου.
Κάτι παρόμοιο παρατηρείται και στους ανθρώπους που έχουν χάσει τελείως την όρασή τους. Παρόλο που το χρονοδιάγραμμα του εσωτερικού «ρολογιού» του καθενός ποικίλλει – σε κάποιους ο κύκλος ύπνου διαρκεί λίγο κάτω από 24 ώρες, ενώ σε άλλους είναι πιο κοντά στις 25 ώρες – δεν μπορούν να εναρμονιστούν με τον υπόλοιπο κόσμο, κάτι που σημαίνει ότι το χρονοδιάγραμμα του ύπνου τους αλλάζει μέρα με τη μέρα.
Έτσι κάποιος με κύκλο ύπνου 24.5 ώρες μπορεί μια Δευτέρα να ξυπνούσε στις 8, αλλά την Τρίτη στις 8.30, και μετά από δύο εβδομάδες το σώμα τους θα νόμιζε ότι 8 το πρωί είναι 8 το βράδυ. Ο ιατρικός όρος για αυτή την κατάσταση είναι διαταραχή απουσίας του 24ωρου ρυθμού ύπνου-εγρήγορσης (non-24-hour sleep-wake disorder) και χαρακτηρίζεται από μεγάλες περιόδους καλού ύπνου που ακολουθούνται από περιόδους με δύσκολο ύπνο και υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, σαν ένα μόνιμο τζετ λαγκ.
Όλα αυτά γίνονται μέσω του υπερχιασματικού πυρήνα (SCN), όπου κάθε μέρα φωτοευαίσθητα κύτταρα ενεργοποιούνται όταν δεχόμαστε το φως του ήλιου, εναρμονίζοντας μας με τον υπόλοιπο κόσμο.
Έτσι όταν είσαι εγκλωβισμένος κάτω από το έδαφος, ή όταν υπάρχει κάποιο εκτεταμένο πρόβλημα όρασης, αυτή η λειτουργία χάνεται, όπως μάλλον θα συμβαίνει και με τα αγόρια στην Ταϊλάνδη αυτή τη στιγμή.
Σε αυτόν τον περιορισμένο χώρο θα χάσουν την αίσθηση του χρόνου και το καθένα θα αρχίσει να ξυπνάει και να κοιμάται σε διαφορετικές στιγμές. Αυτές οι διαταραχές του λεγόμενου κιρκάδιου ρυθμού τους μπορούν να προκαλέσουν μεταβολικές και ορμονικές διαταραχές, κατάθλιψη, αϋπνία και μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης.
Πάντως υπάρχει αντίδοτο. Το 2010, όταν 33 ανθρακωρύχοι παγιδεύτηκαν σε ορυχείο της Χιλής για 69 ημέρες, ειδικό «κιρκάδιο φως» στάλθηκε στους παγιδευμένους σε προσπάθεια να επιτευχθεί μία προσομοίωση του φυσικού φωτός.
Κάτι παρόμοιο μπορεί να γίνει και στην Ταϊλάνδη, και ίσως το τεχνητό φως μπορεί να καταφέρει να ξεγελάσει και να ενεργοποιήσει το SNC κρατώντας τα σώματα των παγιδευμένων εναρμονισμένα με τον υπόλοιπο κόσμο.
Με πληροφορίες από BBC
σχόλια