O Δημήτρης Θεοχάρης έχει φωτογραφίσει μερικούς από τους ομορφότερους ανθρώπους του πλανήτη.
Γεννήθηκε στην Καλιφόρνια, μεγάλωσε στην Ελλάδα και τελικά έκανε βάση του το Λονδίνο. Ο Δημήτρης Θεοχάρης έχει πορτφόλιο που συναγωνίζεται εκείνα των μεγαλύτερων ονομάτων στη φωτογραφία μόδας. Ανάμεσα στις εκατοντάδες δημοσιεύσεις που φέρουν την καλλιτεχνική του σφραγίδα, θα βρεις τον David Gandy, τον Τοny Ward και εντιτόριαλ στο Vanity Fair Italia και το Schon.
Του ζητήσαμε να μας διαλέξει τις 20 αγαπημένες φωτογραφίες από την καριέρα του και να μας μιλήσει για τη χρυσή εποχή των social media και τους δεσμούς τους με τη φωτογραφία:
Γεννήθηκα τέλη της δεκαετίας του '70 στο El Pueblo de San José de Guadalupe (γνωστό ως San Jose) στην Καλιφόρνια. Ήμουν ο τελευταίος από τέσσερα αδέλφια και ακόμη βρέφος όταν η οικογένειά μου αποφάσισε να επιστρέψει στην Αθήνα.
Τα παιδικά μου χρόνια μοιάζoυν τώρα με μια αφηρημένη προβολή διαφανειών, με την πρώτη ανάμνηση να είναι ο καταστροφικός σεισμός του '81, ο οποίος πλέον συνοψίζεται στο μυαλό μου ως μια βιαστική επεξεργασία αποσπασματικών πληροφοριών που θυμίζουν σκηνές καταστροφής από ταινίες του Χόλιγουντ: ο ήχος των πιάτων που σπάνε, η μητέρα μου να κατεβαίνει μια σκοτεινή σκάλα, να κοιμόμαστε στο αμάξι και μετά τίποτα.
Το να μεγαλώνεις σε ένα προάστιο της Χαλκίδας ήταν περίπλοκο, συμπεριελάμβανε όμως πολλές περιπέτειες, φίλους και διασκέδαση. Ταυτόχρονα, ήταν ένα ταξίδι πειραματισμού και ανακάλυψης και η περίοδος που ανέπτυξα το πάθος μου για τα εικαστικά: το σχέδιο και τη ζωγραφική. Δημιούργησα το πρώτο μου στούντιο στο υπόγειο του πατρικού μου σπιτιού, όπου περνούσα ατέλειωτες ώρες προσπαθώντας να κατανοήσω το χρώμα και τη μορφή. Αντλούσα το μεγαλύτερο μέρος της έμπνευσής μου από φωτογραφίες μόδας και ασπρόμαυρα πορτρέτα.
Μετά από μια σειρά προσπαθειών να σπουδάσω κάτι «συνηθισμένο», βρήκα αρκετό κουράγιο ώστε να πείσω τους γονείς μου και τους καθηγητές του Πανεπιστημίου Northumbria στο Newcastle της Αγγλίας να μου επιτρέψουν να σπουδάσω στο τμήμα Καλών Τεχνών. Θυμάμαι ότι το portfolio μου ήταν αρκετά σκόρπιο και περιελάμβανε ζωγραφική, ελεύθερο και αρχιτεκτονικό σχέδιο, κολάζ, τρισδιάστατα μοντέλα γλυπτών σε papier-mâché κολλημένα μεταξύ τους με σελοτέιπ και μερικά υπερμεγέθη μεταλλικά λουλούδια. Αυτή ήταν η περίοδος που άρχισα να εξερευνώ τον κόσμο. Περιστοιχιζόμουν από μια απίστευτα ποικίλη και όμορφα παράδοξη ομάδα ανθρώπων, αδάμαστα κι επαναστατικά πνεύματα που δουλεύοντας στο όνομα της τέχνης και της δημιουργικής ελευθερίας, αφομοίωναν κάθε είδους κοινωνικοπολιτικής δόνησης και τη μετέφραζαν σε «έργο τέχνης».
Επίσης, αυτή ήταν μια περίοδος προσωπικής αμφισβήτησης. Η προσέγγισή μου στην τέχνη δεν εκτιμήθηκε από τους καθηγητές, οι οποίοι δεν ασπαζόνταν τo όραμά μου. Η αιτιολόγησή τους: πολύ προκλητική, πολύ κοινότοπη, πολύ προσωπική, πολύ... πολύ. Σταδιακά έχασα τη θέληση να είμαι μέρος αυτής της διαδικασίας και μετά από δυο χρόνια μιζέριας είχα μια στιγμή αλά Donna Summer και είπα «enough is enough». Είχε έρθει η στιγμή να αλλάξω, να πάρω μια βαθιά ανάσα και να επανεξετάσω τη ζωή μoυ.
Έπιασα μια επιπλέον part-time δουλειά και τoν ελεύθερο χρόνο μου τoν περνούσα τραβώντας φωτογραφίες, ζωγραφίζοντας κι εξελίσσοντας το portfolio μου.
Χωρίς το άγχος των βαθμών και της οργανωμένης εκπαίδευσης ξαναβρήκα το πάθος μου για τα εικαστικά. Αγόρασα την πρώτη μoυ «επαγγελματική» φωτογραφική μηχανή, η οποία μετατράπηκε στον καλύτερό μου φίλο, και απαθανάτιζα οτιδήποτε με προκαλούσε και κέντριζε την προσοχή μου. Το υπνοδωμάτιό μου είχε μετατραπεί σε εργαστήριο οπτικών ψευδαισθήσεων και σκουπιδότοπο (κάποια πράγματα δεν αλλάζουν). Σταδιακά, το portfolio μου αναπτυσσόταν και ωρίμαζε.
Αποφασισμένος και με νέα κατεύθυνση, μετακόμισα στο Λονδίνο. Η ζωή φαινόταν να ξαναρχίζει. Δέχτηκα μια θέση στο Πανεπιστήμιο του Westminster και βρήκα δύο part-time δουλειές για να καλύψω το υψηλό κόστος ζωής και των σπουδών φωτογραφίας.
Το στούντιο 6 και ο σκοτεινός θάλαμος 23 έγιναν η επέκταση του σπιτιού μου. Λόγω της ενασχόλησής μου με τις καλές τέχνες, υιοθέτησα μια πιο εννοιολογική προσέγγιση στη φωτογραφία και ξόδεψα ατελείωτες ώρες, ερευνώντας και κάνοντας πειράματα ούτως ώστε να πετύχω την τελειότητα και να πάω πέρα από τo καθιερωμένο. Αντιμετώπιζα κάθε εργασία ως μια πρόκληση, μια ευκαιρία να διευρύνω την αντίληψη και τη γνώση μου πάνω στην εικαστική γλώσσα. Μέσω αυτών των πειραμάτων και της τεχνικής μου κατάρτισης αναθεώρησα την αντίληψή μου για τα σχήματα και τις έννοιες και απέκτησα τη δική μου γραφή.
Η πρώτη μου δημοσίευση, σε ένα από τα πρώτα βιβλία για την ψηφιακή φωτογραφία, ήρθε ως έκπληξη, καθώς ήταν μια εικόνα από την πρώτη μου απόπειρα να χρησιμοποιήσω μια ψηφιακή κάμερα, ενώ ήμουν ακόμα φοιτητής στο Westminster.
Με τη βοήθεια ενός αρχιτέκτονα (στον οποίο οφείλω πολλά) οργάνωσα το πρώτο μου φωτογραφικό στούντιο και ανέπτυξα την πρώτη μου επιχείρηση, ανταποκρινόμενος στις ανάγκες νέων ηθοποιών, χορευτών, μοντέλων, σχεδιαστών κ.ά.
Πολύ σύντομα, ξεκίνησα να συνεργάζομαι σε τακτική βάση με έναν εκδοτικό οίκο. Στην αρχή βγάζοντας πορτρέτα, εν συνεχεία στα editorial μόδας και στα εξώφυλλα.
Σημαντικές στιγμές και συνεργασίες:
Πιστεύω πως κάθε φωτογράφιση και κάθε συνεργασία είναι σημαντική κι έχει κάτι να προσφέρει. Παρ' όλα αυτά, η συνεργασία μου με το περιοδικό «schon!», με το οποίο δούλεψα σχεδόν από την ίδρυσή του, μου έδωσε μια εξαιρετική πλατφόρμα ώστε να δημιουργήσω μερικές από τις πιο δυνατές εικόνες μου μέχρι σήμερα.
Η πρώτη φορά που αισθάνθηκα επιτυχημένος ήταν όταν το portfolio μου παρουσιάστηκε στο «Victor», το περιοδικό του κορυφαίου κατασκευαστή φωτογραφικών μηχανών Hasselblad, κάτι το οποίο ακολουθήθηκε από μια περαιτέρω συνεργασία, την καμπάνια τους για το 2013-14.
Η φωτογραφία για σένα:
Η φωτογραφία είναι κάτι παραπάνω από μια απλή δουλειά, καταλαμβάνει κάθε πτυχή της ζωής μου. Είναι το πάθος μου και η φωνή μου.
Πώς θα περιέγραφες τη δουλειά που κάνεις;
Ως μια αντανάκλαση τoυ οράματος και της σκέψης μου.
Τι σε γοητεύει:
Υπάρχει μαγεία στην κατασκευή των ψευδαισθήσεων, στην εκπλήρωση των ιδεών και στην αιχμαλώτιση της στιγμής.
Και τι πιθανόν να σε δυσκολεύει;
Το να διαγωνίζεσαι σε μια διεθνή αρένα έχει πάντα τις προκλήσεις του, αλλά, προσωπικά, η πρωταρχική μου έγνοια είναι να παραμείνω αληθινός στο όραμά μου και να δημιουργώ εικόνες που θα αντεπεξέρχονται στη δοκιμασία του χρόνου.
Αγαπημένο και πιο ενδιαφέρον φωτογραφικό topic:
Η προσωπογραφία (δημιουργία πορτρέτων), γιατί το πρόσωπο είναι το πιο εκφραστικό σημείο του σώματος και εκείνο το οποίο μπορούμε να καταλάβουμε και να συνδεθούμε μαζί του περισσότερο.
Ένα σχόλιό σου πάνω στην ψηφιακή εποχή της φωτογραφίας, στη φωτογραφία στα social media και, ειδικά, στο Instagram:
Ήμουν αρκετά τυχερός ώστε να βιώσω τη φωτογραφία με φιλμ (στην παρακμή της) και την άνοδο της ψηφιακής. Η μετάβαση ήταν δύσκολη για αρκετούς, αλλά η φωτογραφία, όντας προϊόν της τεχνολογίας, ακολουθεί φυσιολογικά τους ρυθμούς εξέλιξης της επιστήμης και τις αυξανόμενες απαιτήσεις της βιομηχανίας του θεάματος. Ναι, υπάρχουν διαφοροποιήσεις, όχι όμως προς το καλύτερο ούτε προς το χειρότερο, και, ναι, υπάρχουν τεχνικές που γίνονται παλιομοδίτικες, ίσως ακόμα και αντιλήψεις σχετικά με το τι είναι η φωτογραφία που είναι, κατά κάποιον τρόπο, ξεπερασμένες. Ταυτόχρονα, όλο αυτό άνοιξε την πόρτα σε μια νέα εποχή, η οποία δημιούργησε καινούργιες μεθόδους και τεχνικές, όπως και μια νέα άποψη πάνω στην έννοια «φωτογραφία».
Καθώς υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση για εικόνες και η φωτογραφία είναι μια μορφή επικοινωνίας (μεταδίδει συγκεκριμένες πληροφορίες πιο γρήγορα από τη γλώσσα), ένα προϊόν της τεχνολογίας, η ενσωμάτωση καμερών στα κινητά τηλέφωνα, στις τοστιέρες και σε ό,τι άλλο θες δεν χωράει αμφισβήτηση. Πλατφόρμες όπως το Ιnstagram, το Facebook, το Tumblr, το Twitter κ.λπ. είναι αποτέλεσμα της ανάγκης μας να επικοινωνούμε οπτικά, να καταγράφουμε λεπτομέρειες από τη ζωή μας και πλέον να τις κοινοποιούμε. Αν πούμε ότι η κάμερα είναι ένα μολύβι και ότι η τεχνολογία έχει δώσει σε όλους ένα, το Ιnstagram είναι ένα προσωπικό και ταυτόχρονα παγκόσμιο τετράδιο όπου μπορείς να γράψεις, να προβάλεις, να βρεις ή να χτίσεις ένα κοινό, ακόμα και να μετατραπείς σε διασημότητα. Το μόνο που χρειάζεται να κάνεις είναι να κοινοποιείς φωτογραφίες με cupcakes, κατοικίδια, ηλιοβασιλέματα και την περιστασιακή, ιδιόρρυθμη selfie, μην ξεχνώντας να κάνεις το ανάλογο hashtag. Αν ζούσε σήμερα ο Andy Warhol δεν θα μιλούσε για τα 15 λεπτά δημοσιότητας αλλά για τα 15.000 like και followers.
(@dimitristheocharis - #followmecauseyouneedanescapefromyourdailyroutine).
Πιστεύω πως όπως με όλα, υπάρχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Δεν θα επιμείνω στην πολυπλοκότητα του θέματος γιατί, στο κάτω-κάτω, έχεις την επιλογή τού αν και του πώς θα χρησιμοποιήσεις τα social media. Μολαταύτα, θα ήθελα να υπογραμμίσω μερικές γκρίζες περιοχές, όπως το γεγονός ότι τα πνευματικά δικαιώματα των εικόνων, όταν αυτές δημοσιεύονται σε τέτοιου είδους εφαρμογές, τείνουν να ανήκουν στις ίδιες τις εφαρμογές, πράγμα που σημαίνει ότι η εφαρμογή μπορεί εύκολα να εκμεταλλευτεί τις προσωπικές σου λήψεις χωρίς τη συγκατάθεσή σου, ενώ εσύ εξακολουθείς να είσαι υπεύθυνος για οποιαδήποτε παρεκτροπή μεταξύ της εφαρμογής και κάποιου τρίτου.
Παρ' όλο που το Ιnstagram ξεκίνησε με αρκετή αφέλεια, στις μέρες μας οι περισσότερες βιομηχανίες (συμπεριλαμβανομένης και της μόδας) επωφελούνται από τα πλεονεκτήματα της δημοτικότητας και της προσβασιμότητάς του, όπως επίσης και της δημοτικότητας των μελών του.
Με άλλα λόγια, θα έμπαινε η Kim Kardashian στο πολυσυζητημένο εξώφυλλο της «Vogue», αν δεν είχε 17 εκατομμύρια followers στο Ιnstagram και 23 εκατομμύρια στο Τwitter; Είναι πλέον μια πολύ καλοστημένη και κερδοφόρα επιχείρηση προώθησης, που ίσως να σημαίνει ότι συγκεκριμένες επιλογές λαμβάνονται πλέον μόνο βάσει του αριθμού των followers! Δεν είναι κάτι καινούργιο, απλώς μια νέα μέθοδος ώστε να ενισχυθεί η ιδέα ότι δημοτικότητα=εξουσία=επιτυχία=oυσία! Σήμερα, για να τα καταφέρεις, δεν έχεις άλλη επιλογή από το να γίνεις κι εσύ κομμάτι αυτής της τρέλας του Ιnstagram και των social media (#begoodatit και #learnfast). Ίσως, όμως, όπως και τόσες άλλες τάσεις (ποιος θυμάται το MySpace, αs σηκώσει το χέρι τώρα), με τον ίδιο τρόπο να ξεφουσκώσει όταν θα κυκλοφορήσει η επόμενη νέα μόδα ή τεχνολογία.
Η υπερπροβολή και η αύξηση της δημοτικότητας της insta φωτογραφίας, μαζί με την άνοδο της αυτοπροσωπογραφίας (της αυτολήψης του πορτρέτου σου, ευρέως γνωστής ως selfie), συνεισφέρουν εξαιρετικά στη μετατόπιση της αισθητικής μας προς το εφήμερο και το στιγμιαίο. Γι' αυτούς που γεννήθηκαν αυτήν τη χιλιετία, η selfie δεν είναι καινούργια ιδέα: κοιτάξτε τις δουλειές της Cindy Sherman, του John Coplans, της Frida Kahlo και τόσων άλλων. Είναι απλώς προσφυές το ότι τώρα η Kim Κardashian δημοσιεύει ένα «συναρπαστικό» νέο άλμπουμ με selfies. Μολαταύτα, σε σύγκριση με τους πρώτους διδάξαντες, είναι σαν να μας ταΐζουν big Μacs σε αυτόν τον κόσμο της fast-food φωτογραφίας, και αρχίζει να μας αρέσει! Σε μια κοινωνία που προτιμάει τα δεοντολογικής προέλευσης, διαιτητικά, με σόγια και χωρίς λακτόζη caramel macchiato, αυτή η στροφή της αισθητικής προς την insta-ικανοποίηση και την insta-επιβεβαίωση θέτει τη δεξιοτεχνία της σύνθεσης, της πρόθεσης, της πολυπλοκότητας, της αντίληψης και του νοήματος υπό συζήτηση. Ίσως να είναι απλώς άλλο ένα ξεκίνημα μιας καινούργιας εικαστικής, εξελικτικής διαδικασίας ή ο καθρέφτης μιας αυξανόμενα επιδειξιομανούς κι εγωκεντρικής κοινωνίας. Ο καιρός μόνο θα δείξει. Στο μεταξύ, ας απολαύσουμε για μια στιγμή την αντίληψη του «κοινοποιώ, άρα υπάρχω».
Τέλος, θέλω να μου πεις ποιον θα ήθελες διακαώς να φωτογραφίσεις, πώς και ποιον θα ήθελες να αποφύγεις καθώς και μερικούς συναδέλφους που «ζηλεύεις»:
Υπάρχει μια τεράστια λίστα ανθρώπων που θα ήθελα να φωτογραφίσω. Προτιμώ να μη σου πω το πώς αλλά το γιατί. Το top 3 μου από τη βιομηχανία του θεάματος είναι: ο Jared Leto, γι' αυτό που αντιπροσωπεύει, η Tilda Swinton, η οποία πραγματικά ενσαρκώνει μια μοναδική ισορροπία μεταξύ αρρενωπότητας και θηλυκότητας, ενώ, παράλληλα, διατηρεί έναν εκλεπτυσμένο αέρα, και, τέλος, τη Μadonna, επειδή θα ήταν μεγάλη πρόκληση το να ανακαλύψω εκ νέου κάποιον που έχει μεταμορφωθεί χιλιάδες φορές. Υπάρχει, επίσης, μια τεράστια λίστα ανθρώπων που θα προσπαθούσα να αποφύγω, αλλά θα ήταν εντελώς ανάρμοστο να τους αναφέρω. Και, παρ' όλο που δεν ζηλεύω άλλους φωτογράφους, θα ήθελα η δουλειά μου να έχει αντίκτυπο όμοιο με αυτό των μεγάλων δασκάλων που δημιούργησαν πριν από μένα.
σχόλια