Από την Μαρίνα Καρποζήλου
Το κίνημα Women Against Feminism εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο tumblr (womengagainstfeminism) τον Ιούλιο 2013, αλλά έγινε ευρύτερα γνωστό έναν χρόνο αργότερα, πυροδοτώντας μία μεγάλη on line και off line συζήτηση σχετικά με τον σύγχρονο φεμινισμό. Στο μεταξύ, η αντίστοιχη σελίδα στο facebook αριθμεί περισσότερα από 24.500 μέλη.
"Δεν χρειάζομαι τον φεμινισμό, επειδή θέλω να υποσχεθώ στον άντρα μου πως θα τον αγαπώ, θα τον τιμώ και θα τον υπακούω", μας πληροφορεί μία κοπέλα από την Ιταλία. "Δεν χρειάζομαι τον φεμινισμό, επειδή χωρίς τον σύζυγο μου δεν θα είχα τη χαρά να μεγαλώσω τα παιδιά μου", γράφει μία μητέρα που δεν μας δείχνει το πρόσωπο της, παρά μόνο τους γιούς της
Κορίτσια με γυαλιά και σχολικά τετράδια, μία αμερικανίδα με t-shirt “I love guns and coffee”, μητέρες με τα μωρά τους, κοπέλες με piercing και πολύχρωμα μαλλιά, γελαστά (και μερικά υπερβολικά γελαστά) πρόσωπα, ορισμένες μουτρωμένες που σηκώνουν στον φακό το επίμαχο δάχτυλο. Ποιο είναι το κοινό στοιχείο όλων αυτών των γυναικών; Φωτογραφίζονται κρατώντας στα χέρια τους ένα χαρτί που έχει ως τίτλο την πρόταση «Δεν χρειάζομαι τον φεμινισμό επειδή…» και παραθέτουν τους λόγους τους, οι οποίοι αν μη τι άλλο, είναι διαφωτιστικοί.
Οι φωτογραφίες τους θυμίζουν selfie, αλλά και τα επιχειρήματά τους γραμμένα σχεδόν αποκλειστικά σε α’ ενικό πρόσωπο είναι εξίσου αυτοαναφορικά. Οι περισσότερες δηλώνουν πως δεν χρειάζονται τον φεμινισμό, καθώς αγαπούν τους άντρες τους: “Δεν χρειάζομαι τον φεμινισμό, επειδή θέλω να υποσχεθώ στον άντρα μου πως θα τον αγαπώ, θα τον τιμώ και θα τον υπακούω”, μας πληροφορεί μία κοπέλα από την Ιταλία. “Δεν χρειάζομαι τον φεμινισμό, επειδή χωρίς τον σύζυγο μου δεν θα είχα τη χαρά να μεγαλώσω τα παιδιά μου”, γράφει μία μητέρα που δεν μας δείχνει το πρόσωπο της, παρά μόνο τους γιούς της. Αν και οι περισσότερες δεν διστάζουν να μιλήσουν για τις προσωπικές τους σχέσεις με τους άντρες, δεν συναντάμε τόσες πολλές αναφορές στην επαγγελματική τους καθημερινότητα. Σ’ ένα τετράδιο, χωρίς πρόσωπο από πίσω, διαβάζουμε “Δεν χρειάζομαι καριέρα για να αυξήσω την αυτοπεποίθησή μου. Μπορώ να γίνω ο,τι εγώ θέλω. Και θέλω να είμαι stay-at-home mom”. Μερικές κάνουν και πιο προσωπικές εξομολογήσεις όπως “Έχω βιαστεί από γυναίκα” ή “Αν και έχω πέσει θύμα βιασμού, δεν πιστεύω πως όλοι οι άντρες είναι βιαστές”.
Διαβάζοντας τα posts τους διέκρινα δύο κυρίαρχες τάσεις. Στην πρώτη ανήκουν οι πιο χαμογελαστές και μικρότερες σε ηλικία κοπέλες, ευτυχισμένες με το φύλο (και τον φίλο) τους, που θεωρούν ότι ο φεμινισμός μυρίζει ναφθαλίνη και ευτυχώς πλέον υπάρχει ισότητα και ουφ, βγάλαμε και τη φωτογραφία για το tumblr, ας προχωρήσουμε παρακάτω. Σε δηλώσεις που αφορούν το σύνολο του γυναικείου πληθυσμού μας υπενθυμίζουν πως δεν ζούμε πια στο 1920 και τώρα “Οι γυναίκες πλέον έχουν ελευθερία”, ενώ ζωγραφίζουν και χαμογελαστές φατσούλες. Με ροζ μαρκαδόρο μία άλλη κοπέλα τονίζει “Για τις γυναίκες όλα είναι ευκολότερα” και ένα από τα επιχειρήματά της είναι πως μέχρι πέρσι πληρώναμε χαμηλότερη ασφάλιση αυτοκινήτου. “Γιατί να αγωνιζόμαστε για δικαιώματα που ήδη έχουμε;” αναρωτιέται στραβομουτσουνιάζοντας μία νεαρή κοπέλα από τις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με τα γραφόμενα τους, μάλλον νομίζουν πως φεμινίστρια είναι η άγαρμπη ξαδέρφη τους με το κοντό μαλλί που όταν ήταν μικρές αποκεφάλιζε τις Barbie. Αρνούμενες τον φεμινισμό θεωρούν πως διασφαλίζουν το δικαίωμα στον έρωτα, την οικογένεια, τα καλλυντικά και τα όμορφα ρούχα. Ίσως μεγάλωσαν μαθαίνοντας τα ίδια με το χαμογελαστό κοριτσάκι που ποζάρει δίπλα στο τετράδιο της μαμάς της “Μου αρέσει να της εξηγώ ότι το να είσαι όμορφη, χαμογελαστή, καλοντυμένη και όμορφη όσο μπορείς, σημαίνει πως είσαι ευγνώμων για τη ζωή. Δεν είναι δουλεία”.
Όταν προσπαθούν να αποδείξουν την ηθική ανωτερότητα που θεωρούν ότι έχουν, τα σχόλια τους γίνονται άκρως επικίνδυνα. Ένα κορίτσι με πορτοκαλί μαλλί ειρωνεύεται: “Χρειάζομαι τον φεμινισμό επειδή μου αρέσει να κατηγορώ τους άντρες για τις αδικαιολόγητες, πρόστυχες ενέργειες μου” ενώ μία γυμνή κοπέλα έχει καλύψει το στήθος της με ένα χαρτί που γράφει “Δεν χρειάζομαι τον φεμινισμό, επειδή το να μεθάς στα πάρτι και να κάνεις σεξ με έναν άγνωστο είναι απλώς ανευθυνότητα, δεν είναι βιασμός”.
Στη δεύτερη κατηγορία, συναντάμε γυναίκες που στην πλειονότητά τους δεν εργάζονται και μάλλον εμάς τις υπόλοιπες δεν-μας-συμπαθούν-και-τόσο-πολύ. Πολλές από αυτές αναφέρονται στις φεμινίστριες σχεδόν ως τρίτο φύλο: “Ναι, οι άντρες δεν μου έχουν φερθεί σωστά. Ούτε όμως οι φεμινίστριες”. Παράλληλα δείχνουν να έχουν την ανάγκη να υπερασπιστούν τα αυτονόητα, όπως την αγάπη προς τους συντρόφους τους, καθώς και να αυτοπροσδιορίζονται μέσα από τον ρόλο που έχουν επιλέξει μέσα στην οικογένεια τους. Φυσικά δεν λείπουν ούτε εδώ οι αναφορές στους υπέροχους συζύγους που δεν τις υποτιμούν “Μου αρέσει να είμαι stay-at-home mom και δεν αισθάνομαι “λίγη” γι’ αυτό. Ούτε ο σύζυγος μου δυσανασχετεί που δεν εργάζομαι τόσο σκληρά”. Από την άλλη, τις φεμινίστριες τις θεωρούν αντιπάλους τους. “Αυτή ήταν η φιλοδοξία μου και όλα τα ψέματα σας για τους κακούς άνδρες (…) δεν κατάφεραν να με εμπόδισαν”, έχει γράψει μία γυναίκα πάνω στη φωτογραφία που τη δείχνει στην αγκαλιά ενός άντρα που τη φιλάει.
Διάβασα εκατοντάδες posts. Τα περισσότερα φανερώνουν τρομακτική άγνοια και επιπολαιότητα, συνδυασμός που όπως πολύ καλά γνωρίζουμε μπορεί να αποβεί άκρως επικίνδυνος.
Η αδυναμία τους δεν έγκειται στο ότι επέλεξαν να μην εργάζονται, αλλά στο ότι στηρίζουν την επιλογή τους αναφερόμενες στην αντιμετώπιση και την αποδοχή που λαμβάνουν από τους συντρόφους τους. Υιοθετώντας τον χαρακτηρισμό των αντιφεμινιστριών, όχι επειδή νιώθουν ως μονάδες αυτάρκεις, αυτόνομες, ανεξάρτητες –εντός ή εκτός σχέσης, ψυχολογικά και/ ή οικονομικά, αλλά επειδή αγαπάνε τους άντρες τους, ενισχύουν άθελα τους την πεποίθηση πως ο φεμινισμός παραμένει επίκαιρος.
Υπάρχει βέβαια και η υποκατηγορία που αποκηρύσσει το σύνολο του φεμινισμού λόγω άσχημων προσωπικών εμπειριών. “Καμία γυναίκα δεν πρέπει να αποκαλείται ανόητη, αδαής ή σκουπίδι, από τους ανθρώπους που ισχυρίζονται ότι παλεύουν για τα δικαιώματα της” ή “Δεν χρειάζομαι τον φεμινισμό γιατί έχω χαρακτηριστεί ως σκύλα, μισογύνης και ηλίθια, επειδή δεν υποστήριξα το διεφθαρμένο σας κίνημα”. Η εχθρότητα που έχουν νιώσει χαρακτηρίζεται σε ορισμένα posts ως bulling και οφείλουμε να δεχτούμε πως δεν είναι παράγωγο της φαντασίας τους.
Διάβασα εκατοντάδες posts. Τα περισσότερα φανερώνουν τρομακτική άγνοια και επιπολαιότητα, συνδυασμός που όπως πολύ καλά γνωρίζουμε μπορεί να αποβεί άκρως επικίνδυνος. Αν έχεις τη διάθεση και το κουράγιο να δεις πίσω από τις λέξεις και την αυτοταπείνωση αυτών των γυναικών, ίσως να συναντήσεις και μερικούς ρεαλιστικούς προβληματισμούς που αν μεταφραστούν στο κατάλληλο πλαίσιο μπορούν να αποτελέσουν από τροφή για σκέψη, έως και ουσιαστική κριτική στον σύγχρονο φεμινισμό.
Πόσο όμως σοβαρά μπορείς να αντιμετωπίσεις ένα κίνημα που έχει ως σημείο αναφοράς τον μικρόκοσμο της κάθε επίδοξης αντιφεμινίστριας; Όσο καλά και αν θέλουμε να νιώθουμε μέσα στη δική μας μικροσκοπική καθημερινότητα, πώς μπορούμε άραγε να πετάμε τον φεμινισμό στο χρονοντούλαπο της αχρηστίας, όταν στην ευρύτερη πραγματικότητα δεν έχουμε ξεμπερδέψει με ορισμένες από τις βασικές του αρχές; Αρκεί να αναλογιστούμε το sex trafficking και την ενδοοικογενειακή βία, το slut-shaming ή τη γκριμάτσα του προϊσταμένου όταν ακούει τη λέξη “έγκυος”, ώστε να καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως ο ροζ μαρκαδόρος, οι χαμογελαστές φωτογραφίες και τα hashtag της ντροπής, μοιάζουν τόσο μακρινά, όσο μία κακόγουστη φάρσα που προσπαθεί κανείς να την ξεχάσει.
σχόλια