Το να γίνεσαι πρόσφυγας για να γλιτώσεις από τον πόλεμο και τις σφαγές και να καταλήγεις να κατασκηνώνεις όπως-όπως σε ένα πάρκο στην Αθήνα που έχει το όνομα του αρχαίου πολεμικού θεού, του Άρη, είναι σίγουρα μια ειρωνεία της τύχης. Το να βρίσκεται, πάλι, το μισοπαρατημένο αυτό πάρκο σε απόσταση αναπνοής από τα Εξάρχεια, την πιο κοινωνικά ευαισθητοποιημένη και αλληλέγγυα συνοικία της πόλης σαν βρίσκεται στις... καλές της, το λες και τύχη-βουνό! Όμως δεν είναι μόνο τα εξαρχειώτικα «κομάντο» – κάτι που εξέπληξε ακόμα και τους «συνήθεις» αλληλέγγυους είναι ότι οι άνθρωποι που ενδιαφέρονται και στηρίζουν με κάθε τρόπο τους πρόσφυγες του Πεδίου ξεπέρασαν κάθε πρόβλεψη, μετατρέποντας το δράμα σε ένα επιτυχημένο κοινωνικό πείραμα συνύπαρξης και αλληλοβοήθειας. «Πάθαμε πλάκα, αλήθεια. Αρχικά αναρωτιόμασταν πώς θα καταφέρουμε είκοσι, άντε τριάντα άτομα το πολύ να βοηθήσουμε ουσιαστικά και μάλιστα τέτοια εποχή που όλοι φεύγουν όπως μπορούν από την πόλη... Είναι ευτυχία να νιώθεις καμια φορά ότι περισσεύεις!», μας λέει ο Αχιλλέας Πεκλάρης από το Στέκι Μεταναστών.
Το μικρό προσφυγικό «χωριό» απλώνεται στο κομμάτι του πάρκου που βρίσκεται προς τον Πανελλήνιο, με φόντο τις μαρμάρινες προτομές αγωνιστών του '21 που σίγουρα είχαν αντικρίσει κι εκείνοι, στα χρόνια τους, τέτοια και χειρότερα σκηνικά προσφυγιάς. Μπουγάδα και προσωπική υγιεινή γίνονται, εννοείται, επιτόπου. Η Πολιτεία, πέρα από τη διακριτική ανοχή που επιδεικνύει στην ιδιόμορφη αυτή «κατάληψη» που ήδη μετρά δύο βδομάδες, τους έχει αφήσει ουσιαστικά στην τύχη τους αν εξαιρέσουμε τις δύο μόλις χημικές τουαλέτες που εγκαταστάθηκαν στο χώρο. Ευτυχώς όμως, εκεί που οι αρχές ολιγώρησαν αν δεν αδιαφόρησαν (τύπου «εδώ γίνεται της κακομοίρας, ασ'τους προς το παρόν και βλέπουμε»), έσπευσαν αλληλέγγυα άτομα και συλλογικότητες των Εξαρχείων. Ακτιβιστές κι εθελοντές ανέλαβαν «φύλακες-άγγελοι» των προσφύγων – φτωχοί Αφγανοί και Σύριοι στην πλειοψηφία τους - φροντίζοντας σε βάρδιες από το γεύμα, τον γιατρό, το φάρμακο και το παιδικό παιχνίδι μέχρι την περιφρούρηση, ώστε οι πρόσφυγες του Πεδίου να μην γίνουν τυχόν στόχος ληστών ή τραμπούκων. Ανάμεσά τους και ήδη εγκατεστημένοι εδώ μετανάστες, όπως τα παιδιά από το Στέκι Μεταναστών που καθημερινά αναρτούν στα κοινωνικά δίκτυα λίστες με τα χρειαζούμενα: Ο τελευταίος κατάλογος περιλάμβανε τσάι, σαπούνια πλάκες, αλουμινένια σκεύη φαγητού μιας χρήσης, σκηνές, φρούτα, υλικά ζωγραφικής, μπάλες, παιχνίδια αλλά και διαθεσιμότητες ατόμων για ομάδες υποστήριξης. Τα εμφιαλωμένα νερά είναι φυσικά πάντα ευπρόσδεκτα, ειδικά σε τέτοιες ζέστες - υπόψη ότι όλον τον πρόχειρο καταυλισμό του Πεδίου εξυπηρετεί μία και μόνο παρακείμενη δημόσια βρύση, μονίμως πλημμυρισμένη.
Κάποιοι το έσκασαν έγκαιρα, άλλοι γλιτώσανε τελευταία στιγμή από τους Ταλιμπάν ή το ISIS σαν μπήκαν στο χωριό τους καίγοντας και σκοτώνοντας, άλλοι πάλι είδανε δικούς τους ανθρώπους κρεμασμένους ή σφαγμένους...
Οι προσφορές συγκεντρώνονται στα γραφεία του Στεκιού στην Τσαμαδού και μαζί με φαγητό που ετοιμάζουν εθελοντές στην κοινωνική κουζίνα που στεγάζεται εκεί, μεταφέρονται με βαν και μοιράζονται ακριβοδίκαια ώστε να μη δημιουργείται αναστάτωση και δοκιμάζεται η αξιοπρέπεια των προσφύγων. «Αν τους πας π.χ. μια σακούλα με φαγώσιμα κάποιους θα αδικήσεις, αν οι σακούλες γίνουν πολλές και μοιραστούν ισομερώς θα μείνουν όλοι ικανοποιημένοι, μαζί και συ», τονίζει ο Αχιλλέας. Η ανταπόκριση στα καλέσματα του Στεκιού και των άλλων αλληλέγγυων ομάδων είναι μεγάλη, καθώς το θέμα έχει ευαισθητοποιήσει κόσμο πολύ – πολλοί συνέβαλαν και συμβάλλουν χρηματικά, ενώ ήδη προχτές π.χ. ζητήθηκε να μη φέρνουν προς το παρόν οι ενδιαφερόμενοι άλλο γάλα, φρέσκο ή σκόνη γιατί υπάρχει υπερεπάρκεια. «Μέχρι κι από το γραφείο του υπουργού Υγείας εδώ σε μας, στην Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης απευθύνθηκαν για να δουν αν πρέπει να σταλεί γιατρός! Δεν ξέρω σε ποια άλλη χώρα θα συνέβαινε αυτό, είναι όμως φανερό ότι τους έχουμε βολέψει», προσθέτει. Αλληλέγγυοι ήταν εξάλλου που πίεσαν τις προάλλες για τη διακομιδή με ασθενοφόρο κάποιων ανθρώπων, κυρίως παιδιών που χρειάστηκαν ιατρική φροντίδα. Ήδη η Αυτόνομη Δομή Υγείας Εξαρχείων (ΑΔΥΕ) έστησε μια σκηνή-ιατρείο στον χώρο, ενώ καταβάλλονται προσπάθειες να υπάρξει μόνιμα εφημερεύων γιατρός.
Στη διάρκεια του απογευματινού ρεπορτάζ στον καταυλισμό είδαμε να καταφθάνουν α) αρκετοί εθελοντές που αναλάμβαναν από τη διανομή και τις συνεννοήσεις μέχρι την καθαριότητα β) καλλιτεχνικά-μουσικά σχήματα που διασκέδαζαν τους πρόσφυγες και ειδικά τα παιδιά γ) δύο βανάκια ανεφοδιασμού, ένα από το Στέκι Μεταναστών με νερά, τρόφιμα, ρούχα, παπούτσια, υπνόσακους κ.λπ. κι άλλο ένα της ΜΚΟ Κλίμακα με γραφική ύλη και είδη σχεδίου για τους μικρότερους. Ακούσαμε να ειδοποιούν ότι κάποιοι ήρθαν «ιγκόγνιτο» κι άφησαν εφόδια σε κάποια γωνιά του «χωριού», είδαμε περιπατητές και περίοικους να ενδιαφέρονται για την κατάσταση, θετικά στην πλειοψηφία τους (ένας που ρωτούσε εκνευρισμένος «μα πού είναι το κράτος;» έλαβε την πληρωμένη απάντηση ότι.. μόλις καταργήθηκε), είδαμε και πέντε αστυνομικούς να έρχονται βαριεστημένα να ελέγξουν την –ψευδή - καταγγελία ότι «κάτι ύποπτο μυρίζει» (αρκέστηκαν σε μια σύντομη βόλτα). Δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί ότι με τα χρωματιστά μπαλόνια και τις μπάλες να υπερίπτανται, τις ζωντανές μουσικές και το πολύχρωμο, ετερόκλητο πλήθος ολόγυρα, η όλη φάση έμοιαζε από μακριά περισσότερο μια μεγάλη υπαίθρια εκδήλωση, ένα ανοικτό, πολυεθνικό, χαρούμενο πάρτι.
Ανάμεσα στους πρόσφυγες υπάρχουν πολλά παιδιά καθώς και ηλικιωμένοι. Κάποιοι φεύγουν, άλλοι έρχονται, ο αριθμός τους όμως παραμένει πάνω-κάτω σταθερός, γύρω στους τετρακόσιους. «Ξέρω είναι δύσκολο αλλά θα τα καταφέρω... το πιο δύσκολο κομμάτι του ταξιδιού είναι ευτυχώς πίσω. Θέλουμε να πάμε οικογενειακώς στη Γερμανία. Εκεί θα σπουδάσω και θα γίνω δασκάλα!», μας λέει η 16χρονη Αφγανή Ζοχάρ που, όπως και αρκετά άλλα νέα κορίτσια που συναντήσαμε εκεί, αποφεύγει τη μαντίλα. «Εφτά χώρες περπατήσαμε, ένας μήνας δρόμος... Οι διακινητές γυρεύουν 4.000 ευρώ το κεφάλι μίνιμουμ... Φτάνοντας στα τουρκικά παράλια μας έδωσαν μια βάρκα και περάσαμε απέναντι... ούτε ξέρω πόσοι μπήκαμε τελικά, κοντέψαμε να βουλιάξουμε... ... δεν ξέρω ακόμα τι θα κάνω στη ζωή μου αλλά αν έμενα στο Αφγανιστάν ή θα με σκότωναν ή θα με στρατολογούσαν με το ζόρι οι αντάρτες», λέει ο 17χρονος Μοχάμεντ που βρίσκεται εδώ με την αδερφή και την ανιψούλα του. Οι γονιοί μείνανε πίσω κι ανησυχούν για εκείνους, όμως «αλλιώτικα δεν γινόταν». Συζητώντας και με άλλους πρόσφυγες, συχνά με τη βοήθεια εθελοντών διερμηνέων αφού λίγοι μόνο μιλούν αγγλικά, οι ιστορίες τους μοιάζουν, μόνο ο βαθμός της φρίκης διαφέρει. Κάποιοι το έσκασαν έγκαιρα, άλλοι γλιτώσανε τελευταία στιγμή από τους Ταλιμπάν ή το ISIS σαν μπήκαν στο χωριό τους καίγοντας και σκοτώνοντας, άλλοι πάλι είδανε δικούς τους ανθρώπους κρεμασμένους ή σφαγμένους... Ο μικρούλης Γκουλάμ Αλί ήταν τυχερός, δεν είδε τέτοια. Μου προσφέρει ένα μπουκάλι νερό με αντάλλαγμα μια βόλτα με το ποδήλατό μου. "Μα είσαι παιδάκι", "θα τα καταφέρω, τι σε νοιάζει", επιμένει. Μιλάμε κι οι δυο στη γλώσσα μας, συνεννοούμαστε ωστόσο απόλυτα. Του το δίνω, ενθουσιαζεται, όμως δυσκολεύεται, του πέφτει μεγάλο. Οι δικοί του με μαλώνουν που τον κακομαθαίνω, ας έκανα όμως κι αλλιώς!
Προχτές εντέλει συνεδρίασαν για τους πρόσφυγες του Πεδίου η Περιφέρεια Αττικής και οι συναρμόδιοι φορείς (εκπρόσωποι του δήμου, του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής καθώς και των ΜΚΟ Γιατροί του Κόσμου, Praksis, Άρσις, Νόστος). Δεν κατέστη δυνατό να βρεθεί άμεσα τόπος μετεγκατάστασης, όπως ήταν ο αρχικός στόχος, συμφωνήθηκε όμως «να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες για τη σίτιση, την υγιεινή και την καθαριότητα του καταυλισμού, την ενημέρωση των ενοίκων του για τις υπάρχουσες δομές στήριξης» και να υπάρξουν «μακροπρόθεσμα σχέδια δράσης» για το προσφυγικό ζήτημα. Η αναπληρώτρια υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Τασία Χριστοδουλοπούλου τους κάλεσε να ζητήσουν άσυλο ώστε να αποκτήσουν ταξιδιωτικά έγγραφα και προσφυγικό καθεστώς. Οι περισσότεροι ωστόσο τα θεωρούν αυτά χάσιμο χρόνου εφόσον θέλουν να συνεχίσουν το ταξίδι τους άμεσα: «Τελευταία έρχεται κλιμάκιο της Επιτροπής Ασύλου αλλά καταγράφει μόλις δέκα άτομα την ημέρα το πολύ. Είναι και η γραφειοκρατία μεγάλη, το προσωπικό μετρημένο, καταλαβαίνετε», σχολιάζει ο Αχμέτ Μοαβία του Ελληνικού Φόρουμ Μεταναστών. «Είναι πάντως συγκινητικό πόσος κόσμος έσπευσε να προσφέρει κι ότι όλες οι συναλλαγές στο χώρο αυτό γίνονται δωρεάν!», συμπληρώνει. Και βέβαια ενθαρρυντικό εφόσον μοιάζει βέβαιο πως οι εν λόγω πρόσφυγες θα ξεκαλοκαιριάσουν – το λιγότερο – στο Πεδίο.
σχόλια