Είναι έντονες τελευταία οι φήμες ότι ο Γιώργος Λούκος φεύγει.
Δεν το έχω ακούσει. Ίσως το λένε επειδή πιστεύουν ότι μπορεί να αλλάξει η κυβέρνηση...
Συγκεκριμένα, λένε πως θα είναι δική σας απόφαση να φύγετε, πως έχετε «μπουχτίσει».
Έχω μπουχτίσει λίγο, είναι η αλήθεια, τα πράγματα κινούνται εξαιρετικά αργά. Δείτε, για παράδειγμα, την Πειραιώς 260, που κάθε χρόνο λένε ότι θα πάρουμε τελικά το χώρο. Ελπίζω, τώρα, πραγματικά να τον αγοράσει το υπουργείο, γιατί είναι η τέταρτη φορά που μας το λένε αυτό. Είναι ένας έτοιμος πολιτιστικός χώρος, λείπει μόνο η νομική υπόσταση, και είναι αστείο να συμβαίνει αυτό όταν σε ολόκληρη την Ελλάδα υπάρχουν τόσα καλλιτεχνικά ιδρύματα - ο καθένας μπορεί να κάνει ένα καλλιτεχνικό ίδρυμα που να έχει μόνο το κέλυφος, όχι την ουσία. Στην περίπτωσή μας έχουμε την ουσία αλλά μας λείπει το κέλυφος. Τι να πω, μπορεί να μην τους ενδιαφέρει... Όμως, αυτό είναι κάτι που με θυμώνει.
Ακούγεται επίσης ότι η φημολογούμενη έξοδός σας από το Φεστιβάλ θα συνδέεται με την ανάληψη καθηκόντων στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση.
Α, αυτά τα λένε επειδή είμαι στο διοικητικό συμβούλιο του Ιδρύματος. Τον Αντώνη (σ.σ. Παπαδημητρίου, πρόεδρο του Ιδρύματος Ωνάση) τον ξέρω από το πανεπιστήμιο. Μου πρότεινε να μπω στο Δ.Σ. και στην αρχή δεν ήθελα. Όταν όμως είδα την εργασία του Ιδρύματος όσον αφορά τις υποτροφίες με τις οποίες νέοι ταλαντούχοι έχουν την ευκαιρία να σπουδάσουν στο εξωτερικό, άλλαξα. Ομολογώ πως είναι πολύ ωραία η εμπειρία που έχω από το συμβούλιο. Συνυπάρχουμε άνθρωποι από διαφορετικούς ορίζοντες και συζητάμε διαφορετικά πράγματα. Εγώ έχω ιδιαίτερη σχέση με τα πολιτιστικά και γι' αυτό ίσως κάποιοι πιστεύουν πως θα αναλάβω τη Στέγη.
Η συχνή απουσία σας στο εξωτερικό δεν κάνει πιο δυσλειτουργική τη σχέση σας με το Φεστιβάλ;
Αυτό δεν το καταλαβαίνω. Οι μισές περίπου από τις παραστάσεις είναι ντόπιες, οι υπόλοιπες όμως είναι σχεδόν από ολόκληρο τον κόσμο. Το γεγονός ότι είμαι στην Όπερα της Λυών και μπορώ να ταξιδεύω είναι πολύτιμο. Δεν είναι δυνατόν η πολιτική των ξένων παραστάσεων του Φεστιβάλ να προκύπτει από τις προτάσεις των ατζέντηδων, γιατί τότε δεν θα υπάρχουν σωστές επιλογές αλλά διάφορες «γκλαμουριές». Είναι ξεκάθαρο ότι δεν είναι το στυλ μου αυτό. Σήμερα θα πάω στο Παρίσι να δω μια νέα παράσταση, πήγα στην Αμβέρσα να δω τις αλλαγές που κάνει ο Καστελούτσι στο Ινφέρνο για το ανέβασμα σε εσωτερικό χώρο. Είναι σημαντικό να μη μένεις στο μικρόκοσμο των ελληνικών παραγωγών, να ξέρεις τι γίνεται στην Ευρώπη. Και νομίζω πως, αν δει κανείς τα δημοσιεύματα για το Φεστιβάλ στον ξένο τύπο, θα καταλάβει ότι αυτό έχει αποτέλεσμα.
Παραστάσεις άρτιες καλλιτεχνικάκαι άλλες λιγότερο άρτιες, αλλά με σίγουρη εισπρακτική επιτυχία. Υπάρχει συνταγή, αναλογίες για τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα;
Συνταγή δεν υπάρχει, έτσι που το εννοείτε. Κοιτάξτε, έχουμε οικονομικές δυσκολίες, όπως συμβαίνει και στο Εθνικό Θέατρο. Αν θέλουμε ένα Φεστιβάλ που θα έχει και κλασική μουσική και μεγάλες ορχήστρες, τότε θα μας στοιχίσει περισσότερο, ενώ, επιπλέον, δεν υπάρχει μεγάλη ζήτηση. Λένε «γιατί ο Λούκος βάζει ελληνικό τραγούδι στο Φεστιβάλ»; Εν αντιθέσει με ό,τι πιστεύουν κάποιοι, όχι μόνο βοηθά αλλά φέρνει και χρήματα, ενώ μια ορχήστρα ίσως δεν γεμίσει την αίθουσα. Για να κάνεις αντικειμενικές επιλογές όμως πρέπει να έχεις το σωστό προϋπολογισμό. Ο τακτικός προϋπολογισμός μας είναι 5.200.000 ευρώ, συν τα χρήματα από τα καζίνο. Όμως είναι πολλοί οι χώροι του Φεστιβάλ, η Αθήνα δεν είναι Αβινιόν, είναι η πρωτεύουσα. Είναι φυσικό να θες να εξαπλωθείς. Και εκεί το δυσάρεστο είναι ότι θα μπορούσαμε να είχαμε καλύτερες σχέσεις με το Δήμο Αθηναίων. Δεν ξέρω, μπορεί να έφταιξα και εγώ.
Αντιθέτως, ο δήμος κάνει την ίδια εποχή τα δικά του Φεστιβάλ.
Το να κάνει η πόλη φεστιβάλ κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ Αθηνών δεν μου φαίνεται σωστό. Θα μπορούσε, αντιθέτως, να τα οργανώσει όταν δεν υπάρχει το Φεστιβάλ Αθηνών. Αυτό μόνο εδώ συμβαίνει, πουθενά αλλού στον κόσμο.
Είναι αρκετές οι εντυπωσιακές ξένες παραγωγές φέτος. Δεν είναι δυσβάσταχτες;
Οι θεατρικές παραγωγές του εξωτερικού, εκτός από την περίπτωση συμπαραγωγής, είναι συχνά λιγότερο ακριβές από τις ελληνικές. Πολλές φορές έχω προτείνει σε δύο τρία ΔΗΠΕΘΕ να συνεργαστούμε και τελικά έρχεται μόνο το ένα. Το ίδιο έγινε πέρσι με τη Μήδεια του Βασίλιεφ: ήλπιζα πως θα είναι δύο τρία ΔΗΠΕΘΕ μαζί, το συζήτησα με την Κονιόρδου, τελικά όμως βρέθηκε μόνο η Πάτρα.
Για να έχουμε ένα μέτρο, πόσο θα στοιχήσει, για παράδειγμα, η παράσταση του Εθνικού Θεάτρου της Αγγλίας ή του OldVic;
Για το Εθνικό Θέατρο της Αγγλίας είναι 109.000 ευρώ, για το Old Vic είναι 200.000, αλλά υπολογίστε πως έρχεται από την Αμερική. Είναι μεγάλο το κόστος, το cargo...
Ο Γιάννης Χουβαρδάς, αναφερόμενος στις οικονομικές δυσκολίες του Εθνικού, έστειλε τελεσίγραφο. Είστε κοντά σε αυτή την κατάσταση;
Να δώσω τελεσίγραφο; Όχι, όχι. Αυτά τα κάνει κανείς, δεν τα λέει. Και να πω ότι είμαι σαφώς υπέρ του Χουβαρδά και των επιλογών του. Δεν βλέπω κανέναν άλλο για το Εθνικό αυτήν τη στιγμή.
Τι έσοδα είχε πέρσι το Φεστιβάλ;
Κανένα φεστιβάλ δεν βγάζει τα λεφτά του, αλλά είχαμε έξι εκατομμύρια από τα εισιτήρια με 240.000 θεατές, την Πειραιώς σχεδόν μόνιμα sold out και ένα κοινό που κατά 60% αποτελείται από νέα παιδιά. Και ας υπάρχουν παραστάσεις που δεν γεμίζουν. Αυτό λέγεται «πολιτιστική πολιτική».
Υπάρχει τελικά ένα ξεκάθαρο στίγμα-μήνυμα στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ φέτος;
Όχι. Είναι πολύ διαφορετικές οι παραστάσεις: έχουμε κλασική μουσική, ελληνικό τραγούδι, ελληνικό θέατρο, διεθνείς παραγωγές. Είναι δύσκολο να περιγράψεις ένα στίγμα. Και αυτό είναι ένα από τα προβλήματα του Φεστιβάλ.
Υπάρχουν γκρίνιες για τις επιλογές σας στο ελληνικό τραγούδι.
Ναι, ορισμένοι φέτος κάνουν κριτική στο ελληνικό τραγούδι. Λειτουργώ όμως τελείως προσωπικά, ακούω κάτι που μου αρέσει και το επιλέγω, αν και οι προτάσεις που υπάρχουν είναι εκατοντάδες. Πρόσφατα, άκουσα τη νέα δουλειά του Αλκίνοου Ιωαννίδη, του τηλεφώνησα και του πρότεινα να κάνει κάτι στη Μικρή Επίδαυρο.
Συνέβαλε στην απόφασή σας να έρθει και φέτος ο ΘΟΚ στην Επίδαυρο το γεγονός ότι σκηνοθέτης θα ήταν ο Νίκος Μαστοράκης;
Χαιρόμουν πολύ που ο Νίκος Μαστοράκης θα σκηνοθετούσε και ήταν όντως ένας από τους λόγους που ήθελα την παράσταση στην Επίδαυρο. Βέβαια, τα διαζύγια είναι μέρος της ζωής, δεν τα βρίσκεις πάντα με τον άλλο, και ο Μαστοράκης αποχώρησε από τον ΘΟΚ. Η ομάδα όμως είναι πολύ καλή και δεν πιστεύω ότι πρέπει να τους τιμωρήσω και να πω να μην έρθουν στην Επίδαυρο.
Είναι όμως σχεδόν απαράδεκτη η απουσία των μεγάλων χορηγών από το Φεστιβάλ.
Εκτός από την Εθνική, που είναι μέγας χορηγός (και αυτό χάρη στην Πειραιώς 260), η αλήθεια είναι πως θα μπορούσαμε να είχαμε περισσότερους. Φταίω και εγώ που πίστευα ότι θα το έκανα χάρη σε προσωπικές επαφές, αλλά δεν είναι εύκολο.
Για να κλείσουμε, νωρίτερα μου είπατε ότι θα πάτε το βράδυ να δείτε μια παράσταση στο Παρίσι. Για το Φεστιβάλ;
Ναι, ετοιμάζω ήδη τρεις παραστάσεις για το 2010.
Οκ,ο Λούκος δεν φεύγει...
Δεν.
Ο Γιώργος Λούκος παρουσιάζει:
• Θεωρώ πολύ σημαντικό αυτό που θα κάνουμε για τον Ρίτσο σε συνεργασία με 4 σκηνοθέτες.
• Είναι επίσης σημαντικό ότι ο Καστελούτσι θα έρθει για πρώτη φορά στην Ελλάδα για να δείξει τη Θεία Κωμωδία, στην οποία είμαστε συμπαραγωγοί. Θα δούμε τη νέα προσέγγιση στο έργο από αυτό τον εικαστικό καλλιτέχνη και λάτρη της αρχαιότητας. Θα γίνουν βέβαια κάποιες αλλαγές για να προσαρμοστεί στο χώρο. Αρχικά, είχαμε σκεφθεί να πάει η παράσταση στο Ηρώδειο, αλλά δεν μας το επέτρεψαν. Έτσι, επειδή δεν υπάρχει το κατάλληλο ύψος στην Πειραιώς 260, θα αλλάξουν ορισμένα στοιχεία όπως η αναρρίχηση του Αντουάν Μενεστρέλ στην αρχή του έργου.
• Χαίρομαι που θα έρθει στην Αθήνα το Deutsches Theater Berlin. Η σκηνή του Βερολίνου είναι η πιο δημιουργική της Ευρώπης, όσον αφορά το θέατρο. Για πρώτη φορά θα έρθει στην Ελλάδα και ο Γκι Κασίερς με το Μefisto for ever από τη Φλάνδρα, επίσης από τις δημιουργικότερες σκηνές της Ευρώπης.
• Μερικοί από τους πιο ενδιαφέροντες καλλιτέχνες του χορού στην Ευρώπη, οι Μισέλ Αν Ντε Με, Κίλιαν, Αν Τερέζα ντε Κεερσμάακερ, έρχονται στο Φεστιβάλ, Χαίρομαι που θα χορέψει η ίδια η Αν Τερέζα ένα από τα πρώτα της έργα του 1982, αλλά που θα δείξει και το τελευταίο της, αφού το παρουσιάσει στο Παρίσι λίγες μέρες πριν. Ο Κίλιαν με τους γνωστούς εξηντάρηδες χορευτές θα κάνει ένα έργο εμπνευσμένο από τον Τσέχοφ, ένα βουβό Τσέχοφ, ενώ θα δούμε μια αναβίωση του έργου της Άννα Χάλμπριν, που ήταν η ιέρεια του μεταμοντερνισμού.
• Από τη μουσική ξεχωρίζουμε τους Μπάρενμποϊμ, Έσα Πέκκα Σαλόνεν, Πεντερέφσκι αλλά και τους μουσικούς του Λούβρου, που ήρθαν πάλι πρόπερσι, όπως και τη L'Orchestra di Piazza Vittorio, που δημιουργήθηκε από διάφορους μουσικούς οι οποίοι έπαιζαν γύρω από το σταθμό στη Ρώμη. Επίσης, τα είκοσι χρόνια της Ορχήστρας των Χρωμάτων, με καλλιτεχνικό διευθυντή τον Γιώργο Κουρουπό, έναν από τους πιο εξαίρετους Έλληνες μουσικούς, το Καζιμίρ και Καρολίν του Χόρβατ, που κάνουμε σε συμπαραγωγή με την Αβινιόν.
• Φυσικά, περιμένω με ενδιαφέρον την παράσταση του Άμος Γκιτάι στην Επίδαυρο με τη Ζαν Μορό, που πιστεύω ότι είναι ένας πραγματικός θρύλος. Και απορώ που με ρωτάνε συνέχεια μόνο για τη Μίρεν ή τον Χοκ και όχι για τη Μορώ...
σχόλια