Οταν διορίστηκα καθηγητής στην τότε έδρα της Οικολογίας στο Βιολογικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ήταν Μάιος του 1978. Ήμουν 35 ετών και στο φόρτε του τότε ήταν το κίνημα των βοηθών και των επιμελητών. Από επιμελητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (επομένως άγγελος) πήγα καθηγητής και πέρασα στην τάξη των διαβόλων, της γερουσίας και όλων εκείνων των αρτηριοσκληρωτικών που οι «δημοκρατικές δυνάμεις» της συμμαχίας των βοηθών και των φοιτητών συνεχώς κατήγγελλαν.
Ήταν κάπως περίεργο, πάντως, όταν οι καθηγητές στο Βιολογικό ήμασταν συνολικά επτά και είχαμε μικρότερο μέσο όρο ηλικίας απ’ τους βοηθούς και τους επιμελητές μας, το συνδικαλιστικό τους όργανο να μας αποκαλεί γερουσία. Πέρασαν τα χρόνια και ήρθε το σωτήριο έτος 1981. Μέχρι τότε οι απεργίες και η αντίθεση όλης της τότε αντιπολίτευσης στις προσπάθειες του Κωνσταντίνου Καραμανλή να βελτιώσει τους νόμους που ίσχυαν για την παιδεία είχαν αποτύχει παταγωδώς. Με την αλλαγή της κυβέρνησης η «δημοκρατική συμμαχία» βοηθών και φοιτητών όχι μόνο πήρε τα πάνω της αλλά συνεχώς μιλούσαν για τον εκδημοκρατισμό των πανεπιστημίων, τους χουντικούς καθηγητές που, εκτός των άλλων, ήταν αρτηριοσκληρωτικοί, παλιόγεροι, που έδιναν τις έδρες προίκα στις κόρες τους και, φυσικά, καθυστερούσαν την εξέλιξη των ικανότατων βοηθών, μια και για να γίνουν καθηγητές -κατά την κρατούσα άποψη- το μόνο που χρειαζόταν ήταν το μέσον, το οποίο δεν είχε καμία σχέση με τα προσόντα που είχαν.
Έγινε, τελικά, μετά την πίεση των συνδικάτων των βοηθών και των φοιτητών, ο νέος «προοδευτικός» νόμος για την ανώτατη εκπαίδευση, που θα έβαζε τα πράγματα στη θέση τους και θα είχαμε σοβαρή αναβάθμιση των σπουδών και της έρευνας. Τι γίνεται, όμως, όταν ένα συνδικάτο πάρει την εξουσία; Απλούστατα, τη μοιράζει στα μέλη του. Το αποτέλεσμα ήταν όλοι οι βοηθοί να γίνουν καθηγητές και όλοι οι φοιτητές να παίρνουν πτυχίο «στο έτσι», με το λεγόμενο «δημοκρατικό πέντε». Σήμερα, στο Βιολογικό της Θεσσαλονίκης -με τον ίδιο αριθμό φοιτητών του 1978- οι πάσης βαθμίδας καθηγητές, από 7 που ήμασταν εμείς, έγιναν, ζωή να 'χουν, 72 (ναι, εβδομήντα δύο!). Την ίδια εποχή οι συνδικαλιστές (καθηγητές, πλέον) αποχαλινώθηκαν. Έχοντας υπόψη, συγχρόνως, ότι σε κάθε εκλογή πανεπιστημιακής αρχής (πρυτανικές αρχές, κοσμήτορες, πρόεδροι τμημάτων) ψήφιζαν οι πάντες (φυσικά και οι φοιτητές), οι κομματικές δολοπλοκίες και οι συμμαχίες οδήγησαν σε εκλογές πρυτάνεων που με άλλες συνθήκες δεν θα τους άφηναν ούτε έξω απ’ το πανεπιστήμιο να περάσουν. Εδώ που τα λέμε, με κάποιες φωτεινές εξαιρέσεις, όπως ο Γιώργος Γραμματικάκης στην Κρήτη, ο Γιώργος Μπαμπινιώτης στην Αθήνα και κάποιοι ακόμη, ποιον πρύτανη θυμάστε για το έργο του;
Γύρω στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’80, όταν πήγαινα στις συνελεύσεις του Βιολογικού Τμήματος, όπου οι δεκάδες συμμετέχοντες καθηγητές (όλων των βαθμίδων) και φοιτητές δημιουργούσαν ατμόσφαιρα γηπέδου με χούλιγκαν, αποφάσισα να παραιτηθώ και να μετακινηθώ στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Η βιομηχανία παραγωγής καθηγητών χωρίς προσόντα ήταν τέτοια, που, αν έμενα, κινδύνευα με εγκεφαλικό. Χώρια που ήταν αδύνατον ν’ ανεχτώ τις αιτιάσεις του κάθε πικραμένου, ο οποίος, ενώ δεν είχε κανένα προσόν, μιλούσε για «έρευνα για τον λαό», οι δε κομματικοί εκπρόσωποι το μόνο που δεν έκαναν ήταν να μας τρέχουν να βοσκήσουμε γίδια για να καταλάβουμε πώς υποφέρουν οι τσοπάνηδες.
Στις πρώτες φάσεις του Πανεπιστημίου του Αιγαίου ήμουν στη Διοικούσα Επιτροπή (διορισμένος απ’ τον Απόστολο Κακλαμάνη, τότε υπουργό Παιδείας) και μπορούσαμε να συζητάμε και ν’ αποφασίζουμε με ηρεμία αλλά και γνώση. Δυστυχώς, όμως, και εκεί, μετά από κάποια χρόνια και ειδικά από την εποχή που ήμασταν αναγκασμένοι να εφαρμόσουμε τον «δημοκρατικό νόμο», τα πράγματα έγιναν μια από τα ίδια. Είναι δυνατόν, για παράδειγμα, το Τμήμα Περιβάλλοντος να είναι λερωμένο; Είναι δυνατόν κάθε τόσο να έχουμε καταλήψεις από τον κάθε κομματικοποιημένο κάφρο; Mε τους διδάσκοντες να έχουν μετατραπεί σε κότες, φοβούμενοι τόσο τη σκιά τους, όσο και ελπίζοντας ότι αυτοί που σπάνε, χαλάνε, κλέβουν, κλειδώνουν ή χτίζουν τις πόρτες τους κάποτε θα τους ψηφίσουν για να εκλεγούν διευθυντές ,πρόεδροι, κοσμήτορες και πρυτάνεις;
Δυστυχώς, όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα κι έχοντας υπόψη ότι όσοι έχουν τα λιγότερα προσόντα δημιουργούν τα μεγαλύτερα προβλήματα, δεν βλέπω τα πανεπιστήμια ν’ αναβαθμίζονται ούτε στα επόμενα πενήντα χρόνια. Όσες προσπάθειες και να κάνουν οι υπουργοί Παιδείας που οι προτάσεις τους είναι σωστές. Το συνδικάτα που διοικούν τα πανεπιστήμια είναι χειρότερα από τη ΓΕΝΟΠ/ΔΕΗ. Χώρια που από την αρτηριοσκλήρωση περάσαμε σε άλλη γεροντική αρρώστια, τη μαλάκυνση!
σχόλια