Ο άνθρωπος που εφηύρε το krautrock, μέσω των Neu! και ύστερα των Harmonia (μια super band στην οποία συμμετείχαν ο Rother, οι Hans-Joachim Roedelius και Dieter Möbius των Cluster και ο Brian Eno) και αυτός που επηρέασε καθοριστικά σπουδαίους μεταγενέστερους κιθαρίστες, όπως ο John Frusciante των Red Hot Chili Peppers και ο Thurston Moore των Sonic Youth. Μια ιδιοφυΐα.
Michael, πού σε βρίσκω αυτήν τη στιγμή; Βρίσκεσαι στη Γερμανία;
Ναι, έχω επιστρέψει στο Forst, στην εξοχή, στο μέρος όπου ζούσαν και ζουν οι Harmonia από το 1973.
Ναι, νομίζω το θυμάμαι. Έχω κάποια εικόνα της τοποθεσίας από ένα ντοκιμαντέρ που είχα παρακολουθήσει. Το ποτάμι δίπλα στο σπίτι...
Α, ωραία. Οπότε ξέρεις πώς είναι.
Ναι. Θυμάμαι επίσης πως έλεγες ότι δεν υπήρχε καθόλου θέρμανση όταν πρωτομπήκατε σε αυτό το σπίτι.
(Γελώντας) Ναι, αυτό είναι αλήθεια. Είχαμε ιδιαίτερη δυσκολία τον χειμώνα, αλλά αυτό ήταν το τίμημα και ήμασταν διατεθειμένοι να το πληρώσουμε. Φυσικά δεν είχαμε άλλη επιλογή, καθότι ήμασταν φτωχοί, αλλά ήμασταν ελεύθεροι και μπορούσαμε να φτιάξουμε τη μουσική μας και αυτό ήταν απλά συναρπαστικό.
Υπάρχουν πλάνα για κάποιες ακόμα συναυλίες ή και καινούργιο υλικό;
Από τους Harmonia; Στην πραγματικότητα κάτι συζητάμε για την κυκλοφορία λάιβ υλικού από τη δεκαετία του ’70. Πρόκειται πολύ σύντομα ν’ ακούσω κάποιες κασέτες, κάποιες ηχογραφήσεις από τότε, και φαίνεται πως ο Hans-Joachim Roedelius θέλει πολύ να κυκλοφορήσει κάποιο περαιτέρω υλικό. Το ίδιο ξέρω και για τον Dieter Möbius. Το ζήτημα είναι απλώς να βρεθεί το σωστό πλαίσιο για μια καινούργια κυκλοφορία.
Πέρα από τους Neu! και τους Harmonia, έχεις μια ιδιαίτερα εκτενή προσωπική δισκογραφία. Τι να περιμένουμε από εσένα στο Plissken; Τι ακριβώς είναι οι Michael Rother with Camera;
Αυτή θα είναι η πρώτη φορά που θα παίξουμε σε αυτό το πλαίσιο, ως Michael Rother with Camera. Γνώρισα αυτούς τους τρεις νεαρούς, αφού είχα κάνει μια συναυλία στο Αμβούργο το 2010 με τους Hallogalo. Μετά το τέλος της συναυλίας εμφανίστηκαν τρεις πολύ ενθουσιώδεις νεαροί πάνω στη σκηνή και άρχισαν να μου μιλάνε. Αργότερα μου έστειλαν ένα mail και με ρωτούσαν αν μπορούσα να σκεφτώ το ενδεχόμενο να παίξω μαζί τους. Εγώ είδα κάποια clips στο YouTube από εμφανίσεις τους και εντυπωσιάστηκα. Έκαναν, ας πούμε, guerrilla live εμφανίσεις σε σταθμούς του μετρό ή σε δρόμους στο Βερολίνο. Έχω αναγνωρίσει το σωστό πνεύμα στη μουσική τους. Δεν πρόκειται για τα χρήματα, τα γρήγορα χρήματα, είναι για τον ενθουσιασμό, τον ενθουσιασμό του να δίνεις απόλαυση. Οπότε, για το Plissken θα φέρω μαζί μου μια επιλογή κομματιών από τη δική μου δισκογραφία. Ήδη τους έχω στείλει αυτές τις επιλογές για να τις ακούσουν. Από εκεί και πέρα θ’ ακολουθήσουμε μια «αυθόρμητη» πορεία. Η ιδέα είναι πως κάποια στιγμή οι Camera θα με συνοδεύσουν στη σκηνή, σε κάποια κομμάτια, και τότε ίσως «μείνουμε» στο κομμάτι, ίσως απομακρυνθούμε προς μια άγνωστη κατεύθυνση. Είναι ένα ανοιχτό πεδίο.
Ως μουσικός έχεις εμπειρία και από τους δύο κόσμους: πριν και μετά το ίντερνετ. Δούλεψες τη δεκαετία του ’70 με τους πρώιμους Kraftwerk, τους Neu!, τους Harmonia κάτω από δύσκολες συνθήκες και τώρα, περίπου 40 χρόνια μετά, δουλεύεις σε ένα περιβάλλον όπου η μουσική δεν νοείται χωρίς το διαδίκτυο. Πώς επιβιώνεις μέσα σε αυτήν τη συνθήκη;
Αυτή είναι μια πολύ σύνθετη ερώτηση. Από τη μια μεριά, είμαι πολύ χαρούμενος για την αλλαγή που έγινε μέσα από το ίντερνετ. Μόλις αυτήν τη στιγμή ένας μουσικός από τη Νέα Ζηλανδία μου στέλνει τα audio tracks από τη μουσική που κάνει - είναι ένας πολύ ενδιαφέρων μουσικός. Αυτό δεν θα μπορούσε να γίνει παλιότερα, όταν ήμασταν αποκομμένοι ο ένας από τον άλλο -βρισκόμασταν είτε σ’ ένα χωριό είτε σε μια πόλη- και ο ορίζοντας ήταν περιορισμένος. Δεν ήξερα τι συνέβαινε με τη μουσική μας στην άλλη πλευρά του ωκεανού μέχρι να έρθει το ίντερνετ, οπότε από αυτή την άποψη τα πλεονεκτήματα είναι πολλά. Δεν είχα κάνει ποτέ τόσες συναυλίες όσες τώρα. Το 2010 κάναμε περισσότερες από 30 συναυλίες σε πολλές χώρες. Αυτή, λοιπόν, είναι η θετική πλευρά. Το πρόβλημα είναι, όμως, πως υπάρχει και η σκοτεινή πλευρά, αυτή της υπερδιαθεσιμότητας της μουσικής και ο κίνδυνος, ιδιαίτερα όσον αφορά το νεαρό ακροατήριο, να χαθεί το ενδιαφέρον, καθώς το καθετί είναι τόσο εύκολο, τόσο κοντά. Αυτό νομίζω πως είναι αρκετά σοβαρό. Δεν μιλάω καν για τους ανθρώπους που δεν σκέφτονται να πληρώσουν για τη μουσική που ακούνε ή την κατεβάζουν από παράνομα websites. Η μουσική μας είναι σε πολλά sites και φυσικά κανείς δεν πληρώνει γι’ αυτή. Αυτό δεν είναι τόσο ευγενικό. Ήταν για εμένα μεγάλο πρόβλημα στη δεκαετία του ’90, πριν καταφέραμε να κυκλοφορήσουμε τους δίσκους των Neu! στην εταιρεία Grönland. Εκείνη την εποχή κυκλοφορούσαν τα bootlegs των δίσκων μας και νομίζω πως είχαν πουλήσει αρκετά. Τα έβλεπα να γεμίζουν τα ράφια σε δισκοπωλεία στη Νέα Υόρκη και στην Ιαπωνία. Νομίζω πως η διαθεσιμότητα της μουσικής, το γεγονός ότι είναι γύρω σου, παντού, κι εσύ απλά πρέπει ν’ ανοίξεις τον υπολογιστή σου και να συνδεθείς με τόσο πολλά sites είναι μια ψυχολογική συνθήκη: πολύ εύκολο να την αποκτήσεις και δύσκολο να την αξιολογήσεις με τον σωστό τρόπο. Αυτό, φυσικά, δεν μπορεί να σταματήσει, η μουσική και η τεχνολογία κινούνται με πολύ γρήγορο ρυθμό. Η ελπίδα και η ευχή μου είναι πως πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που θα προσέχουν πραγματικά τη μουσική, δεν θα την «εσωτερικεύουν» απλώς, χωρίς να νοιάζονται για το τι πραγματικά ακούνε. Αν κοιτάξεις πίσω, πάντοτε υπήρχαν και υπάρχουν ακόμα συλλέκτες δίσκων, άνθρωποι που τους συνεπαίρνουν απόλυτα οι καλλιτέχνες και η μουσική. Αυτό μπορούσες να το συναντήσεις συχνά την περίοδο πριν από το ίντερνετ. Οι άνθρωποι έτρεφαν αγνό ενδιαφέρον προς τους καλλιτέχνες, ακολουθούσαν τη δουλειά τους, όταν καταλάβαιναν πόσο τους άρεσε και τους αφορούσε η μουσική τους. Τώρα οι άνθρωποι ακούνε κάτι, μετά από λίγο περνάνε σε κάτι άλλο και ο καλλιτέχνης δεν είναι το κέντρο του ενδιαφέροντος, όπως παλιότερα. Για να κλείσω, δεν θα είχαμε πραγματική αλλαγή ή και πρόοδο χωρίς κάποιο ρίσκο, χωρίς κάποιο πρόβλημα.
Τον αποκαλούν σύγχρονο James Brown, αλλά είναι μια πιο garage punk εκδοχή του, με τη φήμη των χαοτικών συναυλιών να τον ακολουθεί και το «Vice» να τον υπογράφει στη δισκογραφική του. Ίσως ένα από τα καλύτερα live acts αυτήν τη στιγμή στον indie πλανήτη.
Από τους Spaceshits και τους King Khan & the Shrines μέχρι τους Almighty Defenders, ποιο υπήρξε πάντα το προσωπικό σου ελιξίριο, αυτό που σε έκανε να επιστρέφεις στη σκηνή; Ποιο είναι το «ναρκωτικό» που υπάρχει στο ροκ εν ρολ για έναν 35χρονο μουσικό, παντρεμένο, με δύο παιδιά;
Δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Το θέμα είναι απλώς να μπορείς να έχεις πρόσβαση στην ουσία του Μάγματος. Κάθε έννοια πνευματικότητας βασίζεται στην ιστορία του παγιδευμένου παιδιού του ηλίου που ζει στην καρδιά της Γης. Το φεγγάρι είναι ο νεκρός μας αδερφός που μας θυμίζει τους κύκλους της ημέρας και μας κάνει να θέλουμε να πετάξουμε πίσω στη μητέρα-ήλιο. Το φεγγάρι δεν έχει καθόλου Μάγμα. Παρ’ όλα αυτά, μας εμπνέει ώστε να είμαστε τρελοί από θυμό ή επιθυμία ή και θλιμμένοι, μέσα σε αλμυρά δάκρυα. Όταν το Μάγμα ξεχυθεί, τίποτα δεν μπορεί να το σταματήσει. Μετατρέπει το καθετί σε αγνό φως και στο Μάγμα καθαυτό. Όλο το νερό στον πλανήτη προσπαθεί να το κατευνάσει και τότε ένα ένα νησί γεννιέται, δίνοντας πνοή σε ένα συνεχές ζωής. Ο Ουίλιαμ Μπάροουζ δεν ήταν ένα ανθρώπινο πλάσμα, ήταν ένα ηφαίστειο που «πέταξε» έξω ανθρώπους σαν τον Ίγκι Ποπ, τη Λόρι Άντερσον, τον Άντι Γουόρχολ. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι ήταν και είναι επίσης ηφαίστεια. Απλώς ακολούθησα ένα θεϊκό κάλεσμα και ανακάλυψα πως και ο ίδιος είμαι ένα ηφαίστειο, δημιουργός του μάγματος και άρχοντας των μαριονεττών.
Ως κάποιος που γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Καναδά, τι είναι αυτό που κάνει μεγάλος μέρος της μουσικής που έρχεται από εκεί ν’ ακούγεται τόσο γενναιόδωρη σε συναισθήματα και ταυτόχρονα τόσο εύστροφη;
Δεν είμαι από τον Καναδά. Είμαι από τον πλανήτη Γη. Ο Καναδάς δεν είναι καθόλου λιγότερο διαβολικός από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στην πραγματικότητα, εξακολουθεί να συντηρεί στρατόπεδα συγκεντρώσεως, τα οποία ονομάζονται «ινδιάνικα καταλύματα» και είναι πάντοτε χτισμένα δίπλα σε μονάδες αποχέτευσης, έτσι ώστε το καλοκαίρι για τους αυτόχθονες να είναι καλυμμένο από σε ένα σύννεφο βρόμας. Η καναδική κυβέρνηση είναι υπεύθυνη για μια από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες όπλων και σιγά-σιγά συνηθίζει στην ιδέα ότι γίνεται όλο και περισσότερο δεξιά με τον καιρό. Το μοναδικό πράγμα για το οποίο είμαι περήφανος όσον αφορά τον Καναδά είναι το σιρόπι από σφένδαμο. Αυτό το πράγμα είναι κόλαση.
Υπάρχει κάποιος μουσικός ή συγκρότημα που θεωρείς ότι είναι ένας Kukamonga, ακόμα και χωρίς να το γνωρίζει; (Οι Kukamongas ήταν μια άτυπη μουσική σέχτα που ξεκίνησε ο King Khan στα τέλη της δεκαετίας του ’90, ένα δίκτυο μουσικών στα όρια του death cult, έστω κατ’ ευφημισμόν.)
Η φυλή αυτή ξεκίνησε όταν ήμασταν έφηβοι. Βρήκαμε τους αδερφούς και τις αδερφές μας στα ταξίδια μας και όσοι έγιναν μέρος της θα ανήκουν σ’ αυτή για πάντα. Είχαμε κάποιες τελετές μύησης, αλλά το βασικό κριτήριο ήταν πως έπρεπε να είναι μια «συλλογή» από ανθρώπους που θα έφτιαχναν αλχημική μουσική. Χάσαμε πολλούς αδερφούς στην πορεία, από τα ναρκωτικά, τον καρκίνο και τις αυτοκτονίες… Αυτή η φυλή είναι η φυλή του Μάγματος και δεν είναι καθόλου εύκολο ν’ αφιερώσεις τη ζωή σου σε αυτό.
Σε κάποια παλαιότερη συνέντευξη είχες αναφέρει πως ουσιαστικά, μαζί με τους μουσικούς συντρόφους σου, θυσίασες τη νιότη σου στη μικροεγκληματικότητα, σε αυτό τον τρόπο ζωής που ίσως αναπόφευκτα αναπτύσσει ως συμμορία ένα ροκ εν ρολ συγκρότημα με αυθεντικές ροκ εν ρολ ροπές και προθέσεις. Μπορείς να μου αναφέρεις κάποιους μουσικούς που διέσχισαν με χάρη αυτήν τη λεπτή γραμμή μεταξύ εγκλήματος και τέχνης;
Ο Fela Kuti(R.I.P.), ο Mighty Hannibal, James Brown(R.I.P.), το Black Panther Party για την αυτοάμυνα (R.I.P.), Easy E (R.I.P.), οι Black Lips, οι Demon’s Claws, ο Jay Reatard (R.I.P), ο Bobby Ubangi (R.I.P.), οι Gris Gris, οι Shrines, οι Neville Brothers, ο ODB (R.I.P.), ο TUPAC (R.I.P.), οι 2 Live Crew, ο G.G. Allin (R.I.P.), οι Ramones (R.I.P.), ο Arthur Lee (R.I.P.), οι Αυστριακοί αξιονιστές, οι Έλληνες θεοί, ο Alejandro Jodorowsky, ο Όρος, ο Οιδίπους, ο Σωκράτης, ο Amon Ra, ο Όσιρις, η Ishtar… Είναι πάρα πολλοί για να τους αναφέρω όλους, αλλά όλοι ζουν στην καρδιά της φυλής του Μάγματος και μπορούμε να τους απευθύνουμε τον λόγο όποτε θέλουμε. Η πύλη είναι πλέον ανοιχτή για όλους.
3. Male Bonding
Οι Λονδρέζοι lo-fi/indie-punkers ήταν από τα highlights του περσινού Primavera, κυκλοφόρησαν έναν εκπληκτικό δίσκο («Endless Now») στη SubPop και μπήκαν σε πολλές λίστες με τα καλύτερα του 2011. Έρχονται στην Αθήνα ακριβώς στην καλύτερη στιγμή τους.
Η συναυλιακή πραγματικότητα είναι γεμάτη από επανενώσεις. Ποια είναι αυτή που θα ήθελες περισσότερο να δεις;
Καμία. Μέρος της μαγείας της μουσικής είναι το γεγονός ότι αν δεν είδες κάποια μπάντα στην εποχή της, απλά… δεν την είδες. Όταν ήμουν μικρός, έμενα ξύπνιος αργά μόνο και μόνο για να δω στην τηλεόραση 30 δευτερόλεπτα από κάποια μπάντα που μου άρεσε να παίζει στο Reading. Δεν θέλω ν’ αλλάξω αυτές τις αναμνήσεις. Τώρα που το σκέφτομαι, και να την έβλεπα «σήμερα», πιθανότατα δεν θα τις άλλαζε. Άσε που υπάρχει πληθώρα καταπληκτικών, σύγχρονων μουσικών σχημάτων που μπορεί να παρακολουθήσει κανείς, χωρίς ν’ ανησυχεί για κάτι τέτοιο. Μπορώ να καταλάβω τους λόγους για τις επανενώσεις - χρήματα, νοσταλγία και, ελπίζω, φιλία. Είμαι ok με αυτό. Από την άλλη, είναι καθησυχαστικό να ξέρεις ότι οι Smiths δεν θα επιχειρήσουν κάτι τέτοιο, παρότι ο φίλος μου ο Mark πιστεύει ότι θα το κάνουν.
Ποια είναι η αγαπημένη σου ανάμνηση από τις περιοδείες που έχετε κάνει μέχρι σήμερα;
Να είμαστε σ’ ένα κανό στη μέση μιας λίμνης κοντά στα σύνορα με τον Καναδά, ενώ την ίδια στιγμή ο πατέρας του φίλου μας Ali μας τροφοδοτούσε με μπύρες, χρησιμοποιώντας ένα κουπί! Μπορούσα ν’ ακούσω στο background τον tour manager να μουρμουρίζει στο τηλέφωνο, προσπαθώντας να δανειστεί ντραμς για το βραδινό λάιβ. Κάναμε περιοδεία για επτά βδομάδες με μερικούς από τους καλύτερούς μας φίλους και στο τέλος αποκλειστήκαμε στο L.A. Ακόμα και αυτό είχε πλάκα.
Μπορείς ν’ ανατρέξεις σ’ εκείνη τη στιγμή της ζωής σου που σ’ έκανε να θέλεις να παίξεις σε μια μπάντα;
Η συναυλία του Mαικλ Τζάκσον στη Βουδαπέστη το 1992 (Dangerous Tour), όπως την είδα στην τηλεόραση, με έκανε να ασχοληθώ με τη μουσική. Όμως, νομίζω ότι ακούγοντας τον Dave Grohl να παίζει ντραμς, σκέφτηκα ότι ήθελα να δοκιμάσω κάτι τέτοιο.
Στην αγκιστρωμένη στο ρετρό εποχή που ζούμε, η κιθαριστική μουσική φαίνεται να βασίζεται πολύ στον αμερικανικό underground ήχο των ’80s και των ’90s. Μπορείς να επιλέξεις μερικά συγκροτήματα ή καλλιτέχνες που θα περιλαμβάνονταν στο δικό σου Our band could be your life (σ.σ. κλασικό πλέον βιβλίο για το βορειοαμερικάνικο rock underground της δεκαετίας του ’80, από τον δημοσιογράφο Michael Azerrad), ως σημείο αναφοράς για τις επόμενες γενιές μουσικόφιλων;
Η βρετανική εκδοχή θα ήταν καλή. Γενικά, μου αρέσουν τα γενεαλογικά δέντρα της ροκ μουσικής και θ’ απολάμβανα να σχεδιάσω ένα για τους Comet Gain, Billy Childish, Huggy Bear, Felt, The Homosexuals, Teenage Fanclub, The Pastels και The Vaselines.
Line up
Main Stage
Team Ghost, Male Bonding, Michael Rother w/ Camera, We Were Promised Jetpacks, King Khan & The Shrines, The Notwist, Dead Skeletons, Triggerfinger, Peaches performs «The Teaches of Peaches», Andrew Weatherall, Alan Braxe, Joker
Club Stage
Rita Maia, Montana Cruz, Forest Swords, Junior Boys, College, Villa, Drums of Death, Liquid, Son of Kick, Bong-Ra, Kid606
σχόλια