H ασφάλιση έργων τέχνης υπήρξε ανέκαθεν μια σχετικά εύκολη υπόθεση. Κι ενώ οι άνθρωποι ασφαλίζουν τα έργα τέχνης ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, κάτι φαίνεται ότι αλλάζει. Οι παλιότεροι συλλέκτες αντιμετωπίζουν πλέον διάφορα εμπόδια όσον αφορά την ανανέωση της ασφάλισης των έργων τέχνης που έχουν στην κατοχή τους ενώ οι νεότεροι συλλέκτες, έχουν ακόμα περισσότερα εμπόδια στην εύρεση ασφαλιστικών φορέων που θα τους εξασφαλίσουν συμβόλαια. Τόσο οι μεν όσο και οι δε, έρχονται αντιμέτωποι με όλο και πιο αυξανόμενα ασφάλιστρα, όπως και υψηλότερες απαλλαγές.
Αυτό που συμβαίνει είναι ότι οι καταστροφές που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες και που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένων των ξηρασιών, των πλημμυρών, των τυφώνων, των πυρκαγιών και των ανεμοθύελλων, έχουν αυξηθεί σε αριθμό, ένταση και γεωγραφική εξάπλωση τα τελευταία χρόνια. Και οι πληγέντες σκέφτονται όχι μόνο πώς να ανοικοδομήσουν τα σπίτια τους αλλά και πώς να ανακάμψουν από την απώλεια πολύτιμων έργων τέχνης. Οι ασφαλιστικές εταιρείες εντωμεταξύ απλά κάνουν προσθαφαιρέσεις.
Η Dorit Straus, επί μακρόν υπεύθυνη και ειδική διεθνώς στο χειρισμό ιδιοκτησίας έργων τέχνης στην εταιρία Chubb και σύμβουλος της Wondeur AI, δήλωσε στον Observer ότι «λόγω των καταστροφικών κλιματικών φαινομένων, το κόστος της αντασφάλισης έχει αυξηθεί, γεγονός που δημιούργησε υψηλότερο κόστος για την απόδοση ασφάλιστρων». Ως αποτέλεσμα αυτές οι αυξήσεις μετακυλίονται στους ιδιοκτήτες κατοικιών και στους συλλέκτες έργων τέχνης, καθώς τα πολύτιμα έργα τέχνης «απαιτούν μεγάλες οικονομικές δυνατότητες». Οι ασφαλιστικές εταιρείες μπορούν να αναλάβουν μόνο ένα ορισμένο ποσό κινδύνου, ακόμα και όταν υποστηρίζονται από αντασφαλιστικά συμβόλαια (ασφαλιστική κάλυψη για τις ασφαλιστικές εταιρείες).
Όπως δηλώνει η Anne Rappa, αντιπρόεδρος της Huntington T. Block Insurance Agency «η οικονομική δυνατότητα θα περιοριστεί όταν η εμπειρία των απαιτήσεων δημιουργήσει μειονέκτημα για έναν ασφαλιστή».
Ωστόσο δεν πρόκειται για ένα πρόβλημα που περιορίζεται στους συλλέκτες έργων τέχνης. Ορισμένες μεγάλες ασφαλιστικές εταιρείες - μεταξύ αυτών οι Allstate, Farmers και State Farm - ανακοίνωσαν ότι θα σταματήσουν να συνάπτουν ασφαλίσεις ιδιοκτητών κατοικιών στην Καλιφόρνια και τη Φλόριντα, αποτέλεσμα των σημαντικών ζημιών που απέφεραν οι τυφώνες και οι πυρκαγιές. Τα προβλήματα αυτά είναι πιο έντονα σε περιοχές όπου τείνουν να ζουν οι συλλέκτες έργων τέχνης, δηλαδή η Καλιφόρνια και η Φλόριντα, τμήματα του Κολοράντο (κυρίως στο Άσπεν) και το Τέξας, καθώς και το Λονγκ Άιλαντ της Νέας Υόρκης.
Ο Jason Ott, πρόεδρος της Aon Private Risk Management, η οποία ειδικεύεται σε ασφαλιστήρια συμβόλαια για έργα τέχνης, δήλωσε στην Observer ότι «μια χούφτα πολιτείες προκαλούν μεγάλο άγχος στους ασφαλιστές και βλέπουμε την αγορά να συρρικνώνεται». Η Καλιφόρνια και η Φλόριντα βρίσκονται πάνω – πάνω σε αυτή τη λίστα αλλά και πολλές άλλες πολιτείες - η Αριζόνα, η Χαβάη, η Λουιζιάνα, το Νέο Μεξικό, το Τέξας, το Βερμόντ, οι παράκτιες περιοχές της Καρολίνας και ακόμη και η Μοντάνα – αποτελούν πια επίφοβες περιοχές. «Συμβαίνει σε όλες τις ΗΠΑ», συμπλήρωσε.
Οι συλλέκτες έργων τέχνης βέβαια μπορεί να μην πληγούν τόσο σοβαρά όσο οι περισσότεροι που ζουν σε αυτές τις περιοχές που πλήττονται από την κλιματική αλλαγή, καθώς όπως λέει και ο Ott, συχνά διαθέτουν μεγαλύτερους πόρους για να μειώσουν τον κίνδυνο. Οι πλούσιοι μπορούν να πληρώνουν υψηλότερα ασφάλιστρα και όσοι έχουν περισσότερες από μία κατοικίες μπορούν να μεταφέρουν τα έργα τέχνης τους από σπίτια περιοχών υψηλού κινδύνου σε σπίτια περιοχών όπου ο κίνδυνος είναι μικρότερος.
Οι συλλέκτες με σημαντικό αριθμό έργων τέχνης και άλλων αποκτημάτων πολιτισμού συχνά τα τοποθετούν σε ειδικούς αποθηκευτικούς χώρους ώστε να εξασφαλίσουν την προστασία τους. Αυτοί οι χώροι τείνουν να βρίσκονται μακριά από ζώνες πλημμυρών και σεισμών. Επίσης, ορισμένοι από τους συλλέκτες προσλαμβάνουν επιμελητές και γραμματείς που συντονίζουν την προστασία των έργων κατά τη διάρκεια ακραίων καιρικών φαινομένων.
Αλλά ακόμα κι έτσι, αυτό που παρατηρούν οι συλλέκτες στις μέρες μας είναι σημαντικές αλλαγές στα ασφαλιστήρια - συμβόλαια των έργων τους - και όχι μόνο στα ετήσια ασφάλιστρα - λόγω των ακραίων καιρικών συνθηκών. Παραδοσιακά, η κάλυψη έργων τέχνης δεν είχε απαλλαγές, όπως τα περισσότερα συμβόλαια κατοικίας, αλλά αυτό όλο και περισσότερο αποτελεί παρελθόν.
«Σε ορισμένα συμβόλαια έχει αφαιρεθεί η κατηγορία "καταστροφές λόγω του ανέμου"», δήλωσε ο Ott, περιορίζοντας την ευθύνη του ασφαλιστή εάν η στέγη του σπιτιού ενός συλλέκτη ανατιναχθεί ή ένα αντικείμενο, όπως λόγου χάρη ένα κλαδί δέντρου, βρεθεί να πετάει εισχωρώντας μέσα από το παράθυρο στο σπίτι ενός συλλέκτη κατά τη διάρκεια μιας ανεμοθύελλας, προκαλώντας ζημιά στα έργα. Σύμφωνα με τον Rappa, «η συνήθης απαλλαγή» για τον άνεμο είναι 25.000 δολάρια και 50.000 δολάρια για όσους ζουν σε σεισμικές ζώνες.
Ο William G. Fleischer, επικεφαλής της μεσιτικής εταιρείας ασφαλίσεων Bernard Fleischer and Sons, Inc. με έδρα τη Νέα Υόρκη, δήλωσε: «Να περιμένετε ότι οι εταιρείες που προσφέρουν αυτές τις καλύψεις με μεγάλες εξαιρέσεις θα χρεώνουν περισσότερα για λιγότερα. Κάποιες από τις εξαιρέσεις γίνονται πιο αυστηρές, όπως η ξεκάθαρη εξαίρεση ζημιών από νερό, ενώ στο παρελθόν αν η τέχνη είχε υποστεί ζημιά καλύπτονταν, ή εξαιτίας μιας πιο ήπιας αιτίας εκτός από τις πλημμύρες ή τον τυφώνα».
Επιπλέον, η δυνατότητα των συλλεκτών να αποκτήσουν ασφαλιστική κάλυψη για τα έργα τέχνης τους μπορεί να εξαρτάται από την αποδοχή των νέων απαιτήσεων από τους μεσίτες. Η ανανέωση της κάλυψης μπορεί να περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός γραπτού σχεδίου καταστροφής, το οποίο θα μπορούσε να περιλαμβάνει τη συμφωνία για τη μετακίνηση αντικειμένων σε κιβώτια και τη μεταφορά τους σε μια εγκατάσταση αποθήκευσης έργων τέχνης πριν από την προειδοποίηση για καταιγίδα ή ακόμη και την αφαίρεση των θάμνων κοντά στο σπίτι και την τοποθέτηση προστατευτικών όγκων όπως πέτρες γύρω από την περίμετρο του ακινήτου για να αποτρέψει τη διάδοση δυνατών πυρκαγιών. Αυτό αυξάνει το κόστος της ασφάλισης έργων τέχνης, αλλά κατά πάσα πιθανότητα, είναι κάτι που οι πλουσιότεροι συλλέκτες μπορούν να το αντέξουν οικονομικά. Οι νεότεροι συλλέκτες, με λιγότερους πόρους, μάλλον είναι άτυχοι.
ΠΗΓΗ: Observer