Είναι πάρα πολύ δύσκολο να χαρτογραφήσεις την ακολουθία και το ντόμινο των εξελίξεων που κάνουν την υπόθεση Σνόουντεν να αποτελεί ένα μοναδικό και συναρπαστικό κατασκοπικό γεγονός της σύγχρονης ιστορίας.
Οι θεωρίες συνωμοσίας αλλά και οι κατά καιρούς διαρροές από κυβερνητικά απόρρητα και κρατικούς οργανισμούς ποτέ άλλοτε δεν είχαν τέτοιο πακτωλό στοιχείων με ντοκουμέντα και δεν οδήγησαν σε τόσο μεγάλη αλληλεπίδραση μεταξύ χωρών, κυβερνήσεων, πρωθυπουργών,τεχνολογικών κολοσσών, δημοσιογράφων και κατ'επέκταση πολιτών.
Η υπόθεση Σνόουντεν φαίνεται πως τελικά είναι πολύ πιο ισχυρή σαν αποκάλυψη και έχει πτυχές που είτε φαίνονται πολύ περίπλοκες για να τις αναλύσεις είτε απλά κάποιοι δεν επιθυμούν να το κάνεις.
Η διαδικτυακή έκδοση της Guardian παρουσιάζει μέσα από ένα καινοτόμο στήσιμο την πολυεπίπεδη ιστορία η οποία συνεχώς εξελίσσεται σε μια μορφή ευανάγνωστη, πλήρη και φιλική τόσο για τους λάτρεις της τεχνολογίας όσο και για τον πιο οποιοδήποτε θέλει να αποκτήσει τη πλήρη εικόνα της υπόθεσης.
Μέσα από γραφικά, εντυπωσιακά mulitmedia, features και χρήση γραφημάτων προσπαθεί να αναλύσει και να αποδομήσει όλες τις συγκεχυμένες και ογκώδης πληροφορίες που η υπόθεση αυτή έχει έως τώρα μεταβιβάσει στα διεθνή μέσα και αποτυπώνει τη διαδρομή ενός νεαρού πράκτορα που αναστάτωσε όλη την υφήλιο και ίσως κάθε άνθρωπό που στέκεται μπροστά από ένα πληκτρολόγιο.
Ολόκληρη η ιστορία ξεδιπλώνεται σε μια μορφή ρεπορτάζ που αναμένεται να αποτελέσει πρότυπο για την ηλεκτρονική δημοσιογραφία του μέλλοντος, της οποίας η παρουσίαση είναι αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς 15 δημοσιογράφων, σχεδιαστών multimedia και παραγωγών.
Μέσα από τα καινοτόμα feature του theguardian.com μπορείς να παρακολουθήσεις αποκλειστικές συνεντεύξεις με υψηλόβαθμα στελέχη των μυστικών υπηρεσιών, να διαβάσεις όλα τα απόρρητα έγγραφα που παρείχε ο Έντουαρντ Σνόουντεν και επίσης να διπιστώσεις μέσα από interactive εφαρμογές ακόμη και το πόσο εύκολος στόχος είσαι για την NSA
Η εφημερίδα Guardian υπήρξε από την αρχή το μέσο στο οποίο δόθηκαν αποκλειστικά όλα τα απόρρητα δεδομένα και έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον να επικεντρωθείς στο update και την αφήγηση δοσμένη στην μορφή που το αποδίδει εδώ.
*
Από το ρεπορτάζ προσπαθήσαμε να συγκεντρώσουμε τα στοιχεία που θα ήταν χρήσιμα σε όποιον θέλει μια συγκεντρωτική εικόνα του πως ξεκίνησε μια κατασκοπική πανωλεθρία από έναν ευσυνείδητο πράκτορα και μερικούς δημοσιογράφους:
Ίσως και ο ίδιος ο Έντουαρτ Σνόουντεν να έμεινε έκπληκτος από την "έκρηξη" που προκάλεσε σε παγκόσμιο επίπεδο όταν αρχές καλοκαιριού, κλεισμένος σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου στο Χονγκ Κονγκ, ξεδίπλωσε ενώπιον δύο δημοσιογράφων μερικά απόρρητα και υψηλά διαβαθμισμένα μυστικά της Κυβέρνησης των ΗΠΑ.
Η πρώτες αποκαλύψεις αφορούσαν τον κολοσσό των αμερικανικών τηλεπικοινωνιών, Verizon ο οποίος σύμφωνα με τις διαρροές φαινόταν να έχει παραδώσει αρχεία τηλεφωνικών δραστηριοτήτων,εκατομμυρίων πολιτών.
Σταδιακά και μέσα σε λίγα 24ωρα στο γαϊτανάκι ενεπλάκη το απόρρητο πρόγραμμα Prism σύμφωνα με το οποίο οι μεγαλύτεροι διαδικτυακοί κολοσσοί όπως οι Google, Facebook, Microsoft, Yahoo, Apple κ.α. υποχρεούνται να μοιράζονται και αν παραδίδουν δεδομένα που αφορούν τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες των χρηστών τους με την NSA και το FBI.
Κάπως έτσι άνοιξε ένα μεγάλο ζήτημα. Αυτό της υπεράσπισης της ψηφιακής δημοκρατίας και του κατά πόσο τελικά η παρακολούθηση και η φαινομενικά νόμιμη υποκλοπή προσωπικών ψηφιακών δεδομένων είναι ηθική.
Με τον Σνόουντεν να βρίσκεται στο επίκεντρο οι επόμενοι μήνες κύλησαν με επικαιρότητα που συνέδεε σταδιακά κομμάτια του παζλ και νέοι πρωταγωνιστές προστέθηκαν σύντομα στην ιστορία των διαρροών.
Η υπόθεση επεκτάθηκε σε διάφορες χώρες και προκάλεσε μίνι πολιτικά και διπλωματικά θρίλερ.
Ο Ομπάμα ακύρωσε το προγραμματισμένο του ταξίδι στη Μόσχα σαν διαμαρτυρία για το άσυλο του Πούτιν στο νεαρό πράκτορα. Ο πρόεδρος της της Βραζιλίας Ντίλμα Ρούσεφ, ακύρωσε τη δική του επίσκεψη στις ΗΠΑ για να διαμαρτυρηθεί και αυτός με τη σειρά του για τις αποκαλύψεις ενώ άφησε να εννοηθεί πως ο Σνόουντεν θα ήταν ευπρόσδεκτος στη χώρα του. Λίγες μέρες μετά το αεροπλάνο του προέδρου της Βολιβίας καθηλώθηκε σε αεροδρόμιο της Βιέννης με την υποψία πως μετέφερε τον Σνόουντεν από τη Ρωσία και προκάλεσε διπλωματικό πονοκέφαλο ενώ ακόμη και τώρα οι εξελίξεις εξακολουθούν να διαγράφονται με την Άνγκελα Μέρκελ να φαίνεται ενοχλημένη από αποκαλύψεις πως και η ίδια ήταν υπό παρακολούθηση.
Εν τω μεταξύ , στη Βρετανία , ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον κατηγόρησε την Guardian πως τα δημοσιεύματα της είναι "φούσκες" που δεν αποδεικνύουν σοβαρά ντοκουμέντα και απλά προκαλούν εντυπώσεις που αποτελούν κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια της χώρας.
Η αρχική γραμμή υπεράσπισης της ΝSA ήταν και παραμένει πως όλες οι παρακολουθήσεις είναι πολύ πιο αθώες από αυτό που παρουσιάζεται και πως όλες έχουν σκοπό την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και τίποτα παραπάνω. Το τρομοκρατικό χτύπημα της 11 Σεπτεμβρίου χρησιμοποιήθηκε και εμφανίστηκε ως η αφορμή για την ανάπτυξη ενός συστήματος παρακολουθήσεων και πάνω σε αυτό το συναισθηματικά φορτισμένο γεγονός ΗΠΑ και εμπλεκόμενες μυστικές υπηρεσίες πόνταραν πως θα ελαχιστοποιήσουν τις απώλειες στη κοινή γνώμη.
Η απάντηση ήταν εν κατακλείδι πως όποιος δεν έχει τίποτα να κρύψει δεν έχει και τίποτα να φοβηθεί.
Οι ακτιβιστές και οι δημοσιογράφοι όμως δεν φαίνονται να πτοούνται και αναλύουν με στοιχεία και μαθηματικές εξισώσεις την πλήρη ανάπτυξη ενός τέτοιου προγράμματος σε μια προσπάθεια διάψευσης αυτής της περίπου απολογίας.
Πρωτεργάτες του αντίλογου είναι ομάδες υπεράσπισης και προστασίας των ανθρωπίνων και ατομικών δικαιωμάτων όπως το ίδρυμα Electronic Frontier Foundation και η ένωση American Civil Liberties Union
Σύμφωνα με τη θεωρία τους η ΝSA έχει επεκταθεί πολύ περισσότερο από ότι θα έπρεπε και το δίκτυο είναι τρομακτικά τεράστιο.
Δε χρειάζεται να είσαι τρομοκράτης ή να σχετίζεσαι με έναν μιας και το πρόγραμμα έχει πια περάσει σε δαιδαλώδης ανάπτυξη η οποία είναι αντισυνταγματική.
Σύμφωνα με τα στοιχεία τους τα social media, τα μηνύματα ηλεκτρ. ταχυδρομείου, τα δεδομένα των τηλεφωνικών συσκευών και το ψηφιακό προφίλ κάθε χρήστη δημιουργούν ένα δίχτυ το οποίο περιλαμβάνει πολλούς περισσότερους από ότι νομίζουμε. Με ένα σχεδιάγραμμα απέδωσαν πως τα τρία βήματα παρακολούθησης μπορούν σποραδικά να καταλήξουν από έναν άνθρωπό σε νούμερα που αντιστοιχούν στο πληθυσμό ολόκληρων χωρών.
Μόλις η NSA εντοπίσει έναν υποψήφιο ύποπτο η δυνατότητα του να επεκταθεί με τη μέθοδο των τριών βημάτων οδηγεί στον οποιονδήποτε.
Χοντρικά αν ο στόχος έχει 2000 φίλους στο facebook, αυτοί αποτελούν το πρώτο στόχο παρακολούθησης που μαθηματικά οδηγεί και στο δεύτερο βήμα. Τους φίλους των φίλων που αυξάνουν τον αριθμό στους 326, 800 υποψήφιους οι οποίοι θα αποδώσουν το τελικό νούμερο που πραγματικά σε αφήνει άφωνο μιας και φτάνει 53,399,120 ανθρώπους, ποσό που ισοδυναμεί σχεδόν με το πληθυσμό της Ν. Αφρικής.
Φυσικά η NSA αρνείται αυτά τα νούμερα...
Επίσης ισχυρίζεται και υποστηρίζει θερμά πως η υπόθεση που εμπλέκει τη περισυλλογή τηλεφωνικών δεδομένων έχει να κάνει μόνο με αριθμούς και ώρες κλήσεων και όχι με οποιοδήποτε άλλα δεδομένα που θα ήταν πιο προσωπικά, όπως οι συνομιλίες και η ανταλλαγή δεδομένων.
Αυτά αναφέρονται ως metadata αλλά και πάλι σύμφωνα με την αντίθετη άποψη αυτά δεν είναι αθώα.
Oι επικριτές αυτής της μυστικής κυβερνητικής δραστηριότητας ισχυρίζονται πως τα στοιχεία αυτά όταν συνδυαστούν αποδίδουν ίσως και καλύτερα από το άκουγες ακόμη και συνομιλίες. Όλα τα ψηφιακά ίχνη όταν μεταφράζονται σε αριθμούς αποκαλύπτουν πολύ περισσότερα προσωπικά δεδομένα και αποτελούν αντισυνταγματική πράξη η οποία υπερεκθέτει ευαίσθητα λεπτομερή στοιχεία για τον καθένα.
Οι επικεφαλής του προγράμματος φέρνουν και πάλι σαν επιχείρημα πως τα νούμερα των metadata είναι ένα ισχυρό όπλο κατά της τρομοκρατίας το οποίο από τότε που χρησιμοποιήθηκε έχει επιτυχώς συνεισφέρει σε πάμπολλες υποθέσεις οι οποίες θεωρήθηκαν ύποπτες. Οι 54 αυτές υποθέσεις ακόμη και σήμερα όμως δεν έχουν επιβεβαιωθεί επίσημα και δεν υπάρχουν επίσημε ενδείξεις, Αμφισβητούνται και μόνο λίγες φαίνεται να ισχύουν.
Δύο είναι οι παράγοντες που άνοιξαν το δρόμο για την ταχεία επέκταση της επιτήρησης και της παρακολούθησης κατά την τελευταία δεκαετία: ο φόβος της τρομοκρατίας που δημιουργήθηκε μετά και από τις επιθέσεις της 9/11 και η ψηφιακή επανάσταση που οδήγησε σε μια ολοένα αυξανόμενη και ίσως λίγο απρόσεχτη κινητού τηλεφώνου και διαδικτύου.
Αλλά, μαζί με αυτές τις τεχνολογίες ήρθε μια επέκταση στην εμβέλεια της NSA που κανένας στις αρχές του 1990 θα μπορούσε να φανταστεί. Λεπτομέρειες που στο παρελθόν παρέμεναν ιδιωτικές άρχισαν ξαφνικά να είναι τόσο εύκολα προσβάσιμες που σχεδόν προκαλούσαν να ερευνηθούν και εδώ υπάρχει μερίδιο ευθύνης και των χρηστών.
Στην Αμερική η υπόθεση Σνόουντεν φαίνεται πως όχι μόνο δεν θα ξεχαστεί άμεσα αλλά θα φέρει εξελίξεις.
Ήδη οι εταιρείες πιέζουν το Κογκρέσο ώστε να επαναπροσδιοριστούν τα όρια της NSA μιας και κινδυνεύουν με τεράστια απώλεια αν ένα παρόμοιο σκάνδαλο τις εμπλέξει ακόμη μια φορά ενώ οι οργανώσεις ασκούν πιέσεις από τη μεριά τους ώστε να γίνουν τροποποιήσεις πάνω στον σχεδιασμό ενός νέου πιο ήπιου συστήματος.
Αυτό που όμως πέτυχε ο Σνόουντεν όταν αποφάσισε να μεταδώσει όλη τη γνώση του στη Guardian, ήταν και να κάνει όλους εμάς πιο καχύποπτους, επιφυλακτικούς και συνειδητοποιημένους χρήστες των προσωπικών μας δεδομένων.
σχόλια