Ομολογώ πως δεν είχα ιδέα τι είναι ο συμπεριληπτικός χορός. Ήξερα για τανγκό, χιπ-χοπ, σύγχρονο, ρούμπα, μπαλέτο, τα γνωστά είδη που όλοι, επαγγελματίες και μη έχουμε βρεθεί να τα χορεύουμε, ή τουλάχιστον να προσπαθούμε.
Όλα αυτά μέχρι τη στιγμή που γνώρισα την 28χρονη Αγγελική Μητροπούλου. Μια κοπέλα δραστήρια, προσιτή, με καθαρό βλέμμα. Η ίδια έχει πολυετή εμπειρία στο θέατρο και τον σύγχρονο χορό, είναι μέλος της μεικτής ομάδας χορού «Έξις» ενώ τον τελευταίο χρόνο κρύβεται πίσω από την ίδρυση του «Kyma Project».
«Στην ουσία είναι μια πλατφόρμα δράσεων με επίκεντρο τον συμπεριληπτικό χορό και ως σκοπό έχει να θέσει βάσεις για την προσβασιμότητα όλων των ανθρώπων, ανεξαρτήτου ηλικίας, θρησκείας, φύλου, σωματικής, οικονομικής ή κοινωνικής κατάστασης στις τέχνες και στο χορό» μου εξηγεί.
«Συμπεριληπτικός χορός, όπως λέει και η λέξη, είναι αυτός που τους συμπεριλαμβάνει όλους. Αν θέλαμε να τον περιγράψουμε θα λέγαμε πως είναι σύγχρονος χορός με αρκετά στοιχεία αυτοσχεδιασμού και επαφής.
Αυτό που θέλουμε και στοχεύουμε να καταφέρουμε είναι να έρθουν άνθρωποι από διαφορετικά background σε επαφή μεταξύ τους. Να κερδίσουν από το σώμα τους και από το σώμα των άλλων. Δεν μας νοιάζει ούτε η τελειότητα της φόρμας ούτε η απόλυτη ομοιομορφία.
Χορεύτρια δεν είναι μόνο η ψηλή, ξανθιά, μπαλαρίνα. Δεν χρειάζεται να μπορείς να κάνεις τριπλή πιρουέτα στον αέρα για να λες ότι χορεύεις. Ο χορός είναι κάτι υποκειμενικό για τον καθένα. Για μένα ας πούμε είναι οτιδήποτε με συγκινεί.
Μας ενδιαφέρει να εξερευνήσουμε το πώς η διαφορετικότητα του καθενός, με ή χωρίς αναπηρία, μπορεί να δημιουργήσει καινούργια κινητικά μοτίβα».
Στις χορογραφίες, όμως, υπάρχουν συνήθως διάφορες τεχνικές κινήσεις που δεν μπορούν να εκτελεστούν με την ίδια πρακτική ευκολία που έχει κάποιος που είναι αρτιμελής ή επαγγελματίας χορευτής.
«Ο καθένας έχει διαφορετικές ευκολίες και δημιουργεί με τα δικά του εργαλεία» μου επισημαίνει η Αγγελική και συνεχίζει: «Όλοι μπορούν να το δουλέψουν. Σε κάποιους μπορεί να παίρνει περισσότερο χρόνο και σε άλλους λιγότερο. Κάποιοι φτάνουν μέχρι ένα σημείο και άλλοι καταφέρνουν να ξεπεράσουν τα όριά τους. Όλοι όμως έχουν την ικανότητα να το δουλέψουν, να ασχοληθούν και να γίνουν καλύτεροι».
«Πολλοί», μου λέει, «είναι αρκετά διστακτικοί και χρειάζονται επιπλέον παρακίνηση για να νιώσουν εμπιστοσύνη με τον εαυτό τους», επισημαίνοντας τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι περισσότεροι όταν πρόκειται να ενταχθούν σε κάποια μορφή τέχνης.
«Χορεύτρια δεν είναι μόνο η ψηλή, ξανθιά, μπαλαρίνα. Δεν χρειάζεται να μπορείς να κάνεις τριπλή πιρουέτα στον αέρα για να λες ότι χορεύεις. Ο χορός είναι κάτι υποκειμενικό για τον καθένα. Για μένα ας πούμε είναι οτιδήποτε με συγκινεί» συμπληρώνει.
Πρέπει να καταργηθούν αυτά τα στερεότυπα, σκέφτομαι, καθώς την ακούω να μου εξηγεί τον σκοπό και τη δράση του «Kyma Project». «Θέλουμε να δημιουργήσουμε έναν χώρο ασφαλή για σωματική και ατομική έκφραση δίνοντας ευκαιρίες ώστε οποιοσδήποτε να μπορεί να εκπαιδευτεί πάνω στις τεχνικές του σύγχρονου χορού και του χοροθεάτρου.
Ωστόσο, όπως παραδέχεται η Αγγελική, μαζί με τα μέλη της ομάδας της, έρχονται αντιμέτωποι καθημερινά με εμπόδια και δυσκολίες που εμποδίζουν την ομαλή λειτουργία του έργου.
«Tο μεγαλύτερο μας πρόβλημα είναι εκείνο της προσβασιμότητας στους χώρους. Οι επαγγελματικές σχολές χορού δεν είναι ούτε κατά διάνοια προσβάσιμες σε άτομα με αναπηρία» λέει με εμφανή απογοήτευση.
«Έχουμε ελάχιστες επιλογές. Ψάχνουμε δύο και τρεις μήνες για να βρούμε τον σωστό χώρο. Κάνουμε χορευτικές πρόβες και σεμινάρια σε αίθουσες που δεν είναι για χορό, απλώς και μόνο επειδή είναι προσβάσιμες.
Γενικά οι περισσότεροι με τους οποίους ερχόμαστε σε επαφή δεν γνωρίζουν τι κάνει έναν χώρο προσβάσιμο σε όλους και αυτό μας δυσκολεύει πάρα πολύ» μου εξηγεί, επιβεβαιώνοντας το τεράστιο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν ακόμα και σήμερα άνθρωποι με αναπηρία σε μια κατά τα άλλα μοντέρνα κοινωνία.
«Έχει τύχει να νοικιάσουμε σπίτι για έναν χορευτή από το εξωτερικό που ήταν χρήστης αμαξιδίου και ενώ ο ιδιοκτήτης είχε βεβαιώσει για την προσβασιμότητα του χώρου πήγαμε και αντικρίσαμε δέκα σκάλες».
Ωστόσο, το συγκεκριμένο project δεν είναι φιλανθρωπική εκδήλωση. Δρα ως μια πολιτιστική πρωτοβουλία. Πέρα από την ατομική έκφραση στοχεύει ταυτόχρονα στην ενδυνάμωση της κοινωνίας μέσω του πολιτισμού.
«Σκοπός είναι να δημιουργηθούν δομές που να αναγνωρίζουν την ανάγκη και το δικαίωμα για καθολική πρόσβαση στις τέχνες και το χορό» μου λέει η Αγγελική.
Η ιδρύτρια του «Kyma Project» πιστεύει πως όλοι έχουν κάτι να πουν. «Το σώμα μας το χρησιμοποιούμε για να παράγουμε φωνή, να μιλήσουμε, να εκφραστούμε λένε όσοι ασχολούνται με τον χορό. Όταν λοιπόν υπάρχει έλλειψη υποδομών ή δράσεων αυτόματα κάποιοι άνθρωποι δεν συμπεριλαμβάνονται. Κοινώς μένουν έξω από το χορό. Μοιάζει σαν να ακυρώνεται η φωνή τους και όλα όσα έχουν να πουν».
Μετά από αρκετή κουβέντα της ζητάω να μου περιγράψει την εικόνα όσων παίρνουν μέρος στον συμπεριληπτικό χορό. «Βλέπω τους ανθρώπους μετά από ένα μάθημα να βγαίνουν με άλλη ενέργεια. Με χαμόγελο, με μια πληρότητα» μου περιγράφει χαμογελαστά.
«Το παρατηρώ στην επαφή. Νιώθουν πιο απελευθερωμένοι. Επικοινωνούν τελείως διαφορετικά. Όταν ξαφνικά είσαι σε έναν χώρο με τόση ποικιλομορφία και εκτίθεσαι σε νέα ερεθίσματα είναι σίγουρο πως θα νιώσεις την αλλαγή».
Θέλοντας να με κάνει να καταλάβω καλύτερα μου προτείνει να πάμε μαζί σε μια από τις πρόβες που γίνονταν εκείνη την ώρα με μια μικτή ομάδα, ενόψει της παράστασης που θα διεξαχθεί στο θέατρο της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, στις 4 Μαΐου.
«Δεν θα δεις όλη την ομάδα, αλλά μπορείς να πάρεις μια ιδέα» μου λέει καθώς κατευθυνόμαστε προς τη σχολή.
Βγάζουμε τα παπούτσια μας και μπαίνουμε μέσα στην ιδιαιτέρως ευρύχωρη και ευήλια μπλε αίθουσα. Η ομάδα μόλις έχει σταματήσει την πρόβα για ένα σύντομο διάλειμμα. Συστήνομαι και κάθομαι σε μια γωνιά περιμένοντας ανυπόμονα να ξεκινήσουν.
Ο Ηλίας, η Νατάσα και ο Σταύρος παίρνουν τις θέσεις τους και η χορογράφος βάζει μουσική να παίξει. Ο καθένας εκτελεί τις δικές του ρυθμικές κινήσεις ξεχωριστά ενώ ταυτόχρονα συμπληρώνει την κίνηση του άλλου. Ακολουθούν τα αυτοσχέδια βήματα της χορογραφίας με πραγματική αφοσίωση. Τα σώματα τους επικοινωνούν ανεμπόδιστα, νιώθουν τον ρυθμό και τον μεταδίδουν και σε μένα.
Όση ώρα τους παρακολουθώ, δεν εκτελούν κάποια τριπλή πιρουέτα, δεν κάνουν άλματα στον αέρα και όμως χορεύουν κανονικά. Εξάλλου, όπως λένε, ο χορός είναι για όλους.
Το Kyma Project Festival θα διεξαχθεί στις 3-4 Μαΐου με δωρεάν σεμινάρια και παραστάσεις για όλους. Με την υποστήριξη του START - Create Cultural Change .
